Khám phá Mông Cổ, quốc gia rộng lớn thứ 19 thế giới, với khung cảnh đồng cỏ nhiều màu sắc tuyệt đẹp.

Mông Cổ, quốc gia rộng lớn thứ 19 thế giới, nổi tiếng với thảo nguyên bao la chiếm gần 70% diện tích. Khí hậu lạnh quanh năm, mùa đông khắc nghiệt với nhiệt độ có thể xuống đến -40 độ C. Vào mùa thu, hoàng hôn buông xuống muộn, nhuộm sắc vàng, đỏ, tím lên thảo nguyên, tạo nên khung cảnh thơ mộng. Khoảng 30% dân số Mông Cổ sống chủ yếu bằng nghề du mục, chăn nuôi gia súc, gắn bó với cuộc sống trên thảo nguyên rộng lớn.

Ước mơ du lịch Mông Cổ ấp ủ từ 3 năm trước nay đã thành hiện thực, khi đại dịch qua đi, tôi được trải nghiệm cuộc sống du mục độc đáo của người dân địa phương. Hành trình đưa tôi đi qua nhiều phương tiện di chuyển thú vị, từ xe buýt, xe ô tô, xe máy, xe địa hình, đến cưỡi ngựa, lạc đà, bò Tây Tạng. Đặc biệt, tôi được đi theo con đường tơ lụa cổ xưa, băng qua 5 tỉnh thành, bắt đầu từ thủ đô Ulaanbaatar, ngang qua cố đô Hòa Lâm để đến sa mạc Gobi hùng vĩ. Mông Cổ trở thành quốc gia thứ 52 tôi chinh phục, một hành trình đáng nhớ sau khi đất nước này mở cửa du lịch trở lại.

Ulaanbaatar, thủ đô lạnh giá bậc nhất thế giới.

Ulaanbaatar, thủ đô của Mông Cổ, một thành phố lạnh giá với nhiệt độ có thể xuống tới -40 độ C vào mùa đông, là nơi sinh sống của hơn 3,3 triệu người, trong đó 90% sử dụng xe hơi. Điều này dẫn đến tình trạng tắc đường nghiêm trọng, đặc biệt vào giờ cao điểm. Người dân chủ yếu sinh sống trong các căn hộ chung cư được xây dựng với tường dày 30-40cm, phủ thêm lớp cách nhiệt bên ngoài và hệ thống đường ống khí đốt sưởi ấm bên trong để chống chọi với cái lạnh khắc nghiệt.

Là một trong 10 thành phố lạnh nhất thế giới, Ulaanbaatar đang nỗ lực để người dân từ bỏ cuộc sống du mục truyền thống và chuyển đến sinh sống tại thủ đô. Chính phủ cung cấp miễn phí căn hộ và công việc cho người dân để khuyến khích sự chuyển đổi này.

Thịt bò, cừu, dê là những thực phẩm chính trong bữa ăn hàng ngày của người dân. Tuy nhiên, thịt ngựa lại được xem là đặc biệt nhất.

Từ đỉnh đồi Zaisa, Ulaanbaatar hiện ra như một viên ngọc ẩn mình trong thung lũng, tọa lạc trên độ cao khoảng 1.300m.

Nằm giữa lòng thủ đô Ulaanbaatar, Quảng trường Sukhbaatar, trước đây được gọi là Quảng trường Thành Cát Tư Hãn, là một không gian rộng lớn hơn 3 hecta được lát bằng đá cẩm thạch trắng. Nơi đây được đặt theo tên của người anh hùng cách mạng Damdin Sükhbaatar và là trung tâm của các hoạt động văn hóa, từ các lễ hội âm nhạc sôi động đến những buổi vui chơi giải trí giản dị. Điểm nhấn của quảng trường là bức tường đồng Thành Cát Tư Hãn uy nghi ở trung tâm, phía sau là Tòa nhà Quốc Hội tráng lệ.

Bức tượng Thành Cát Tư Hãn cưỡi ngựa bằng thép không gỉ cao 40 mét, nặng 250 tấn là điểm thu hút du khách đặc biệt. Được đặt tại nơi theo truyền thuyết, ông đã tìm thấy cây roi vàng, bức tượng là minh chứng hùng hồn cho sức mạnh và sự vĩ đại của vị tướng lừng danh.

Tượng được trang bị thang máy đưa du khách lên đỉnh đầu ngựa, nơi bạn có thể chiêm ngưỡng toàn cảnh thảo nguyên hùng vĩ.

Phiêu bạt thảo nguyên, hóa thân du mục

Cuộc sống du mục của người Mông Cổ gắn liền với ngựa, bò Tây Tạng (yak) và lạc đà, chúng là phương tiện vận chuyển chính. Sữa ngựa được lên men thành thức uống đặc trưng, giàu vitamin và khoáng chất, nhưng có vị hơi nồng. Rượu sữa ngựa cũng là mặt hàng xuất khẩu quan trọng. Phân ngựa được dùng làm nhiên liệu, xương ngựa chiết xuất thành cao, một sản phẩm được ưa chuộng trên toàn thế giới.

Con ngựa là tài sản quý giá của người Mông Cổ, từ sữa ngựa, họ chế biến ra pho mát, yaourt và thậm chí là bia.

Sau 5 giờ xe buýt, thảo nguyên hiện ra trước mắt. Tôi đã được trải nghiệm cưỡi ngựa, lạc đà và bò yak, chiêm ngưỡng những đàn gia súc đông đúc, thong dong gặm cỏ trên thảo nguyên rộng lớn. Mông Cổ vào thu đẹp như một bức tranh vàng rực, mang đến cảm giác thanh bình, dịu mát và vô cùng thơ mộng.

Lạc đà ở đây là loại hai bướu, rất hiền lành và ngoan ngoãn.

Thu về, đại di cư và túp lều trắng

Cuối thu trên thảo nguyên Mông Cổ, khung cảnh di cư của người du mục như một bức tranh hùng vĩ. Đàn ngựa phi nước đại dẫn đầu, nối tiếp là đàn bò kéo theo những cỗ xe gỗ nặng trĩu đồ đạc. Lạc đà kiên cường thồ lương thực, quần áo, chăn đệm và cỏ khô dự trữ cho mùa đông khắc nghiệt. Khó khăn nhất là việc lùa đàn bò, dê, cừu đi theo đúng hướng bằng xe máy. Gia đình giàu có còn có chó chăn cừu, đại bàng săn mồi, và thậm chí là tuần lộc kéo xe. Xe ôtô chở trẻ em và phụ nữ, trên mui chất đầy khung lều, cột chống, bạt phủ, cuối cùng cũng xuất hiện, khép lại đoàn người di cư. Mọi thứ hòa quyện thành một dòng chảy bất tận, là minh chứng cho bản lĩnh kiên cường và tinh thần bất khuất của người du mục Mông Cổ.

Những túp lều trắng đơn sơ bên ngoài, ẩn chứa bên trong là thế giới đầy màu sắc và hoa văn rực rỡ.

Trên thảo nguyên bao la, người Mông Cổ ngày nay rong ruổi trên xe tải kéo theo ngôi nhà di động. Bên trong, tiện nghi hiện đại như tủ đông chứa đầy thịt, tivi đời mới, bếp gas và điện thoại 5G. Năng lượng mặt trời cung cấp cho gia đình du mục, cùng đàn gia súc vài trăm con. Trên đường đi, họ mời bạn bè thưởng thức phô mai và rượu sữa bò lên men, tạo nên nét đẹp truyền thống hòa quyện với hiện đại.

Sự hiếu khách của họ thật nồng hậu, khiến chúng tôi cảm thấy ấm lòng. Thay vì nhận tiền, chúng tôi tặng họ bánh kẹo như một lời cảm ơn.

Lều Ger (Yurt) là điểm thu hút du khách bởi thiết kế độc đáo, mang đến sự mát mẻ vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông. Được dựng từ khung gỗ đan thành hình lưới, phủ bạt chống thấm và da cừu chống lạnh, lều Ger nhẹ nhàng, dễ dàng di chuyển trên thảo nguyên rộng lớn.

Di cư, những túp lều được tháo dỡ trong vòng 1-2 tiếng, và dựng lại chỉ mất 3-4 tiếng tại nơi cư trú mới.

Ngủ mơ màng, lãng mạn dưới bầu trời sao.

Những túp lều bên ngoài trông chẳng khác gì lều du mục truyền thống, khung gỗ phủ da cừu, bạt trắng rủ xuống. Nhưng bên trong, ẩn chứa một thế giới tiện nghi như khách sạn: giường nệm êm ái, chăn bông ấm áp, thảm sàn mềm mại… Nhà vệ sinh, máy lạnh, máy sưởi, tủ lạnh, tivi, phòng tắm nóng lạnh đầy đủ. Buổi tối, nằm trong lều ngắm trăng sao, cảm nhận cái lạnh thảo nguyên bao la, là khoảnh khắc đáng nhớ nhất sau 3 năm chờ đợi.

Thử tưởng tượng bạn thức dậy trong lều, nhâm nhi ly cà phê ấm nóng, ngắm bình minh rực rỡ nhuộm vàng thảo nguyên mênh mông.

Nóc lều được thiết kế độc đáo với ô cửa mặt trời có thể kéo ra, đóng vào như giếng trời, điều chỉnh ánh sáng theo thời tiết.

Lắc lư trên lưng lạc đà, băng qua sa mạc Gobi.

Mông Cổ là sự kết hợp tuyệt vời giữa thảo nguyên xanh ngút tầm mắt và sa mạc Gobi hùng vĩ với những cồn cát khổng lồ, những ốc đảo thơ mộng và những vách núi đá sừng sững. Bức tranh thiên nhiên ấy đã thu hút biết bao bước chân phiêu lưu trên Con đường tơ lụa huyền thoại. Những người lữ hành dũng cảm đã vượt qua thử thách khắc nghiệt của vùng đất này: mùa hè nóng bức lên đến 40 độ C, mùa đông lạnh giá có thể xuống tới âm 40 độ C.

Tại đây, bạn có thể trải nghiệm cưỡi lạc đà băng qua những đụn cát sa mạc, ngắm hoàng hôn nhuộm đỏ bầu trời tạo nên một bức tranh ráng chiều kỳ ảo, thưởng thức các món ăn địa phương độc đáo và chìm vào giấc ngủ dưới bầu trời đầy sao lung linh.

Mông Cổ là điểm dừng chân cuối cùng của hành trình trên Con đường tơ lụa, nơi lưu giữ dấu ấn lịch sử trải dài hơn 1.500 km, băng qua 5 tỉnh thành, theo dấu chân những người thương nhân xưa kia băng qua thảo nguyên mênh mông và sa mạc rộng lớn.

“Gobi”, trong tiếng Mông Cổ, nghĩa là “vùng đất không có nước”, ám chỉ sa mạc rộng lớn và khô cằn này.

Du lịch Mông Cổ: Những lưu ý cần biết

Xuống sân bay Thành Cát Tư Hãn, bạn cần đổi ngay tiền Turuk Mông Cổ (1 USD = 3.200 Turuk) để thuận tiện cho chuyến đi. Do chỉ có ngân hàng mới đổi tiền và yêu cầu xuất trình hộ chiếu nên hãy chuẩn bị trước. Giao tiếp có thể khó khăn vì người dân địa phương chủ yếu sử dụng tiếng Mông Cổ, chữ viết giống tiếng Nga nhưng phát âm và ngữ điệu lại như tiếng Hàn Quốc. Tôn giáo chính ở Mông Cổ là thiền phái Mật Tông của Tây Tạng.

Mông Cổ có luật giao thông bên phải, nhưng lại lưu hành cả xe hơi tay lái thuận và nghịch, khiến việc đi bộ qua đường trở nên nguy hiểm. Phương tiện giao thông công cộng tại thủ đô chỉ có xe buýt thanh toán tự động, không có taxi, gây khó khăn cho du khách. Người dân chủ yếu thanh toán qua điện thoại di động hoặc thẻ ngân hàng, vì vậy du khách cũng có thể sử dụng thẻ tín dụng mang theo từ Việt Nam.

Mùa du lịch kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10, với cao điểm là mùa thu tháng 9. Lúc này, thảo nguyên khoác lên mình tấm áo vàng rực rỡ, thay thế màu xanh mát của mùa hè, cùng thời tiết dịu mát, tạo nên khung cảnh thơ mộng và thu hút du khách.

Cách thức đi đến Mông Cổ

Du lịch Mông Cổ lý tưởng hơn khi đi theo tour, bởi hệ thống giao thông công cộng trên thảo nguyên còn hạn chế. Thủ tục xin visa đơn giản, chỉ cần nộp đơn, ảnh 4×6 và lệ phí tại Đại sứ quán Mông Cổ ở Hà Nội. Hiện tại, chưa có đường bay thẳng từ Việt Nam, du khách thường phải quá cảnh tại Incheon (Hàn Quốc) hoặc Bắc Kinh (Trung Quốc), với tổng thời gian bay khoảng 12 tiếng.

Mông Cổ, quốc gia du mục trên thảo nguyên rộng lớn, từng đón khoảng 200.000 du khách mỗi năm trước đại dịch Covid-19. Dù bị ảnh hưởng nặng nề, đất nước này đã vượt qua đại dịch nhờ lối sống du mục độc đáo. Mông Cổ chính thức mở cửa lại từ tháng 4/2022, đón nhận 40.000 du khách, chủ yếu từ Nga và Hàn Quốc. Quy trình xin visa và nhập cảnh đơn giản, thuận tiện, tuy nhiên du khách phải xuất trình giấy chứng nhận tiêm 2 mũi vaccine gần nhất.

Mông Cổ vẫn yêu cầu đeo khẩu trang ở nơi công cộng và không gian kín.

Cảm nhận thay cho lời kết

Mông Cổ, nơi du mục vẫn là nét tự hào, là hành trình gian nan đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Du khách cần trang bị hành trang, rèn luyện sức khỏe và kỹ năng để hòa mình vào cuộc sống du mục độc đáo. Nơi đây, con người và thiên nhiên Mông Cổ đã để lại dấu ấn sâu đậm trong tôi. Sự thân thiện và hiếu khách của người du mục khiến tôi ngỡ ngàng. Họ coi hạnh phúc và giàu có là có nhiều khách ghé thăm, thể hiện qua nụ cười ấm áp trên khắp thảo nguyên. Họ sẵn sàng mời du khách nghỉ đêm, thiết đãi những bữa ăn dân dã và giúp bạn hóa thân thành những vị Đại Hãn, người dân du mục hay thợ săn trên thảo nguyên. Hãy thử trải nghiệm cưỡi lạc đà, bò yak hay thong dong trên lưng ngựa, bạn sẽ cảm nhận được niềm vui và hạnh phúc trên thảo nguyên rộng lớn.

Chuyến đi này là một kỷ niệm khó quên, đánh dấu sự trở lại của cuộc sống sau 3 năm giãn cách. Tôi được khám phá những điều mới mẻ, học hỏi những điều độc đáo, giao lưu văn hóa và kết nối với những người bạn mới.

Bài viết “Chúng tôi Go Global” của tác giả Đoàn Phước Trường.

Bạn yêu du lịch và muốn chia sẻ những địa điểm đẹp trên thế giới? Hãy tham gia chúng tôia Goglobal, chương trình viết blog thuộc khuôn khổ chúng tôia Go & Share. Cơ hội tuyệt vời để quảng bá những điểm du lịch mới lạ và nhận ngay 1.200.000 VND cho mỗi bài viết đạt yêu cầu. Tham gia chương trình, bạn còn có cơ hội trở thành Cộng tác viên của chúng tôia. Tìm hiểu thêm tại: https://trv.lk/goglobal