Nhà cổ 87 Mã Mây, với nét cổ kính, là điểm nhấn trong lòng Hà thành, lưu giữ dấu ấn của một Hà Nội xưa.

Hà Nội, thủ đô ngàn năm văn hiến, đang vươn mình trở thành thành phố hiện đại đầy năng động. Tuy nhiên, ẩn sâu trong lòng Hà Nội là những dấu ấn xưa cũ, được lưu giữ trọn vẹn trong căn nhà cổ 87 Mã Mây. Nét cổ kính của ngôi nhà như một điểm nhấn, gợi nhắc về một Hà Nội xưa đầy hoài niệm.

Mặt tiền nhà khá rộng

Khoảng sân ngăn cách các không gian

Tờ hướng dẫn tham quan

Hà Nội lưu giữ nhiều ngôi nhà cổ, nhưng căn nhà 87 Mã Mây nổi bật với kiến trúc độc đáo và giá trị lịch sử. Được bảo tồn bởi Ban Quản lý Phố Cổ từ năm 1999, với sự hỗ trợ của Hội đồng thành phố Toulouse (Pháp), căn nhà là minh chứng cho quá khứ, là ký ức không thể phai mờ của người dân. Trước đây, ngôi nhà thuộc sở hữu tư nhân và đã qua nhiều đời chủ, góp phần tạo nên câu chuyện riêng của một góc phố cổ Hà Nội.

Lịch sử của Nhà cổ Mã Mây

Xây dựng từ đầu thế kỉ XIX, ngôi nhà là một trong 14 công trình cổ ở Hà Nội còn giữ được cấu trúc nguyên vẹn, trở thành minh chứng sống động cho kiến trúc xưa của thủ đô. Vì vậy, nó được đưa vào diện bảo tồn, góp phần lưu giữ dấu ấn của một Hà Nội xưa.

Nơi đây là Di sản, một minh chứng cho lịch sử và văn hóa, thu hút du khách từ khắp nơi.

Không gian đậm chất Hà Nội xưa

Ngôi nhà 87 Mã Mây đã trải qua nhiều thế hệ chủ nhân. Trước năm 1945, nơi đây là nơi kinh doanh bán gạo. Sau đó, một thương gia người Hoa mua lại để ở và kinh doanh thuốc bắc. Gia đình này di cư vào Nam, ngôi nhà được Nhà nước quản lý. Tiếp theo, 5 gia đình được phép sinh sống cho đến năm 1999. Với sự hợp tác giữa thành phố Hà Nội và Toulouse – Pháp, ngôi nhà cổ được bảo tồn nguyên vẹn kết cấu, vật liệu xây dựng, kiến trúc và đồ vật sinh hoạt. Năm 2004, căn nhà được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản cấp quốc gia.

Kiến trúc nhà xưa Hà Nội độc đáo

Ngôi nhà cổ, diện tích 157,6 m2, được xây dựng vuông góc với đường phố, với chiều dài 28m, chiều rộng 5m và mặt hậu 6m. Theo quan niệm xưa, đất làm nhà nở hậu mang ý nghĩa phúc lộc cho nhiều đời sau, ngôi nhà này đã thể hiện rõ nét tư tưởng đó.

Gian đầu tiên của ngôi nhà

Ngôi nhà mang kiến trúc truyền thống với kết cấu chịu lực chính là gỗ, bao gồm hệ thống cột, dầm và kèo gỗ vững chắc. Tường bao quanh được xây bằng gạch nung thủ công truyền thống, sử dụng vữa vôi thay vì xi măng, tạo nên vẻ đẹp mộc mạc, gần gũi. Hệ thống mái nhà theo kiểu chồng rường dân gian, dốc về hai phía, được lợp bằng ngói ta gồm hai lớp: lớp ngói lót chiếu và lớp ngói mũi hài bên trên.

Kiến trúc ngôi nhà đối xứng hài hòa, với cửa đi chính ở giữa, hai bên là hai cửa rộng phục vụ buôn bán. Cửa sổ rộng hướng ra mặt phố được thiết kế dạng cửa lùa bằng gỗ ván đặt theo chiều đứng, có thể tháo rời. Cửa ra vào và cửa bán hàng là cửa bức bàn có then cài. Cửa ra vào tầng hai của nhà hai tầng được thiết kế độc đáo theo kiểu cửa thượng song hạ bản, trang trí tinh xảo bằng hình khắc gỗ tứ quý.

Phía trên cửa đi và cửa bán hàng là ô cửa thông thoáng, được trang trí bằng các con tiện gỗ chạy dọc suốt mặt tiền, tạo điểm nhấn ấn tượng. Khi phần cửa dưới được đóng kín, phần cửa trên đóng vai trò lấy ánh sáng và thông gió cho toàn bộ ngôi nhà, mang đến không gian sống thoáng đãng và hài hòa với thiên nhiên.

Khu vực bể nước

Ngôi nhà cổ này, một minh chứng cho kiến trúc truyền thống của Hà Nội cuối thế kỷ 19, từng là nơi giao thương sầm uất. Nằm trong khu vực đô thị cổ, nó mang đậm dấu ấn nhà ống – lối kiến trúc đặc trưng của Hà Nội. Nhà ống, với cấu trúc dài, hẹp, được chia thành các khu vực riêng biệt phục vụ nhu cầu sinh hoạt, kinh doanh và nghỉ ngơi. Bước vào bên trong, bạn sẽ cảm nhận được những khoảng trống rộng rãi, hé lộ một không gian sống xưa đầy ấn tượng.

Ngôi nhà được xây dựng từ ba gian nhà nối tiếp nhau, ngăn cách bởi những khoảng sân thoáng đãng, lấy ánh sáng từ giếng trời. Kiến trúc độc đáo này chia ngôi nhà thành nhiều lớp, lớp ngoài cùng là căn phòng đầu tiên ở tầng trệt, dành cho việc buôn bán và tiếp khách. Không có vách ngăn, căn phòng rộng mở, thông ra phố, đón ánh sáng tự nhiên. Một bộ bàn ghế gỗ đặt chính giữa, cùng với ấm trà thơm nghi ngút, là nơi tiếp đón khách quý. Hai câu đối đỏ son được treo trên hai cột trụ gỗ, tô điểm thêm nét cổ kính. Hai bên căn phòng trưng bày những cổ vật xưa quý giá như tranh, bình gốm, mang đến không gian vừa ấm cúng, vừa lịch lãm.

Mỗi vật dụng đều ẩn chứa dấu ấn của thời gian, kể những câu chuyện riêng.

Bước qua khoảng sân nhỏ, bạn sẽ đến gian nhà hậu, nơi được xem là phòng khách. Nơi đây có bộ bàn tròn và bốn ghế gỗ dùng cho việc ăn uống. Ngoài ra, gian phòng còn trưng bày khung dệt, đồ gốm sứ chủ yếu từ làng gốm Bát Tràng và nhiều nhạc cụ dân tộc khác.

Bộ bàn ghế gỗ “bề thế”

Lớp nhà cuối cùng là nơi cất giữ kho hàng và bếp, ấm cúng với những chiếc kiềng, chạn, mâm đồng… Sự gọn gàng, ngăn nắp nơi đây gợi nhớ bếp lửa hồng, tro chấu ngày xưa, hé lộ tài nội trợ, nữ công gia chánh của người phụ nữ Hà Nội xưa.

Bếp củi ngày xưa

Gian bếp

Tầng hai là không gian riêng tư, với phòng ngủ và khu tiếp khách sang trọng. Nét đặc trưng của gian phòng là sập gụ tủ chè đặt ở vị trí trung tâm, trên tường là bức đại tự uy nghiêm cùng hai thanh bảo kiếm, đối diện là bộ tứ bình thanh nhã vẽ tùng cúc trúc mai. Kiến trúc tinh tế thể hiện sự giàu có và quyền uy của gia chủ.

Không gian tầng 2

Mái hiên phòng ngủ tầng hai mang kiến trúc Trung Hoa độc đáo với kết cấu vỏ cua. Hai đầu đỉnh mái ngói được điểm xuyết bởi hai trụ đấu mái hình chữ nhật, xây bằng gạch. Tường giáp với hai nhà liền kề được xây cao 1m, trang trí giật tam cấp để chống cháy và chống thấm. Từ trụ đấu mái đến bờ nóc, gờ chỉ được trang trí tinh tế, tạo điểm nhấn cho kiến trúc.

Sập gỗ

Kiến trúc nhà ở xưa thường sử dụng cấu trúc xuyên phòng, tối ưu hóa không gian bằng cách bố trí đồ đạc sát tường. Nhu cầu của người dân thời ấy còn giản dị, chưa cần những không gian riêng tư như hiện nay. Chính vì vậy, lối kiến trúc xuyên suốt từ phòng này sang phòng khác trở thành nét đặc trưng độc đáo của ngôi nhà xưa.

Hành lang dẫn sang không gian khác

Trong ngôi nhà truyền thống Việt Nam, phòng thờ là không gian thiêng liêng, thể hiện lòng biết ơn tổ tiên, ông bà. Tại gian phòng này, thường treo câu thơ:

Cây già cỗi vẫn vươn mầm xanh.

Biển rộng, sông sâu, nước nguồn mới.

Bàn thờ là nơi thể hiện lòng biết ơn, tưởng nhớ tổ tiên, nguồn cội của mỗi người. Nó là biểu tượng của sự kết nối giữa thế giới hiện thực và tâm linh, giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống. Trong ngôi nhà, phòng thờ thường được đặt ở vị trí trang trọng nhất, thể hiện sự tôn kính và lòng thành kính. Việc thờ phụng tổ tiên thể hiện sự biết ơn, lòng hiếu thảo và là nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc.

Nhà cổ ngày nay

Nhà cổ 87 Mã Mây, với hơn 100 năm lịch sử, là điểm đến không thể bỏ qua khi ghé thăm Hà Nội. Nơi đây không chỉ là minh chứng cho kiến trúc phố cổ mà còn là không gian trưng bày các sản phẩm thủ công truyền thống như trà, lụa, gốm sứ. Vào mùa đông, nhà cổ được tô điểm bởi sắc hoa đặc trưng của Hà Nội, như cúc hoạ mi và đào, tạo nên khung cảnh thơ mộng.

Bình cúc hoạ mi trắng tinh khôi

Toàn cảnh không gian “bán hàng”

Sản phẩm chè đặc sản

Thông tin chi tiết:

87 Mã Mây, Hoàn Kiếm, Hà Nội

Mở cửa từ thứ 2 đến Chủ nhật, 8:00 – 17:00 hàng ngày.

Giá vé:10.000 VND/ người

Gửi xe: 10.000 VND/ xe