Khám phá Hồ Chí Minh với những công trình kiến trúc độc đáo như Dinh Độc Lập, hồ Con Rùa, … Đây là những điểm đến không thể bỏ qua khi du lịch thành phố.

Là trung tâm kinh tế lớn nhất Việt Nam, Thành phố Hồ Chí Minh vừa năng động, hiện đại, vừa lưu giữ nét đẹp cổ kính. Lữ Phong đã tận hưởng vai trò du khách thực thụ, dạo bộ khám phá những công trình kiến trúc nổi tiếng ở khu vực trung tâm thành phố.

Đến một thành phố mới, ai cũng háo hức khám phá. Tuy nhiên, thời gian có hạn khiến chúng ta chỉ kịp “cưỡi ngựa xem hoa”, thu lượm được vài nét đặc sắc. Vậy mà, niềm vui vẫn tràn đầy.

Công trường Quách Thị Trang, tọa lạc trước chợ Bến Thành, là một công trình kiến trúc nổi tiếng tại quận 1, TP.HCM.

Thành phố Hồ Chí Minh, một đại đô thị sôi động với những tòa nhà chọc trời hiện đại, xen lẫn nét cổ kính của kiến trúc xưa, luôn thu hút du khách quốc tế. Lữ Phong, dù đã sinh sống nơi đây, vẫn chưa từng thực sự khám phá nó như một du khách. Nỗi áy náy ấy thôi thúc anh dành trọn một buổi sáng cuối tuần để dạo bộ ở trung tâm thành phố. 8 giờ sáng, Lữ Phong gửi xe máy tại góc ngã tư Huỳnh Thúc Kháng – Hồ Tùng Mậu và bắt đầu hành trình khám phá thành phố của mình.

Nhà hát thành phố

Nhà hát Thành phố, hay còn gọi là Nhà hát Giao hưởng – Nhạc, Vũ kịch Thành phố Hồ Chí Minh, tọa lạc tại số 7 Công trường Lam Sơn, Quận 1. Cổng chính của nhà hát nhìn ra đường Đồng Khởi và có tầm nhìn rộng mở ra đại lộ Lê Lợi.

Nhà hát Thành phố, tọa lạc tại quận 1, mang đậm phong cách kiến trúc Pháp, được xây dựng cùng thời điểm với Petit Palais ở Paris.

Công trình này, vốn là một nhà hát được người Pháp xây dựng từ năm 1898 và khánh thành vào ngày 01/01/1900, ban đầu là nơi giải trí cho giới chức thực dân. Các gánh hát từ Pháp thường xuyên biểu diễn tại đây. Kiến trúc tòa nhà mang đậm phong cách nhà hát Petit Palais ở Paris, được xây dựng cùng thời gian. Các mẫu trang trí, tượng, phù điêu mặt tiền đều do một họa sĩ Pháp thiết kế và gửi sang.

Nhà hát mang phong cách kiến trúc châu Âu.

Nhà hát Thành phố đã trải qua nhiều biến động lịch sử, từ những lần sửa chữa, sử dụng sai mục đích bởi các chính quyền cũ, cho đến những hư hại do chiến tranh. Sau năm 1975, nhà hát được khôi phục chức năng ban đầu là nơi biểu diễn nghệ thuật. Đến năm 1998, nhân dịp kỷ niệm 300 năm thành lập Sài Gòn, nhà hát được trùng tu, phục chế lại theo nguyên bản, trở về vẻ đẹp nguyên sơ.

Ủy ban Nhân dân Thành phố

Ủy ban Nhân dân Thành phố

Tọa lạc tại số 86 đường Lê Thánh Tôn, Phường Bến Nghé, Q.1, trụ sở UBND Thành phố Hồ Chí Minh là một công trình kiến trúc cổ điển đặc sắc, xây dựng từ năm 1898 đến 1909, nằm gần Nhà hát Thành phố và có tầm nhìn thẳng ra đường Nguyễn Huệ tới sông Sài Gòn. Được Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia vào năm 2020, công trình này là một điểm nhấn lịch sử và văn hóa của thành phố.

Trang trí các thiên thần và động vật châu Âu với vẻ đẹp tinh tế và cổ điển.

Kiến trúc sư người Pháp Fermand Garde đã lấy cảm hứng từ Tòa Thị chính Paris để thiết kế công trình này. Nổi bật là tháp cao chính giữa, hai tháp thấp hơn ở hai bên và dãy nhà thấp kéo dài. Mặt tiền tòa nhà được trang trí cầu kỳ với các phù điêu nữ thần, thiên thần, thú châu Âu và hoa văn cây lá tinh xảo, tạo nên vẻ đẹp ấn tượng.

Chợ Bến Thành

Chợ Bến Thành, với tháp đồng hồ biểu tượng, là điểm đến du lịch nổi tiếng nhất Thành phố Hồ Chí Minh. Cổng phía Nam của chợ, với tháp đồng hồ cao vút, đã trở thành biểu tượng của thành phố, thu hút du khách từ khắp nơi.

Chợ Bến Thành, theo truyền thuyết, đã tồn tại từ lâu trước khi người Pháp đặt chân đến. Nằm bên bờ rạch Bến Nghé, gần tòa thành Gia Định cũ (thành Bát Quái hay thành Quy), chợ được đặt tên theo bến thuyền ngay cạnh nó. Bến thuyền này là nơi khách vãng lai và binh lính ra vào thành Gia Định. Sau loạn Lê Văn Khôi (1835), thành Bát Quái bị phá bỏ, thay vào đó là một tòa thành nhỏ hơn gọi là thành Phụng.

Cổng phía Nam chợ Bến Thành, một minh chứng cho kiến trúc cổ kính, vẫn sừng sững giữa lòng quận 1, ghi dấu ấn thời gian.

Năm 1912, sau nhiều lần bị hỏa hoạn và do nhu cầu quy hoạch đô thị, người Pháp quyết định dời chợ đến vị trí hiện nay, gần ga xe lửa đi Mỹ Tho. Khu vực này ban đầu là sình lầy, phải lấp ao để xây dựng. Ngôi chợ được khởi công từ năm 1912 và hoàn thành vào cuối tháng 3/1914, chính thức đi vào hoạt động cho đến nay, trải qua nhiều lần tu sửa lớn nhỏ.

Nằm giữa lòng Sài Gòn, chợ Bến Thành – một biểu tượng lịch sử hơn 100 tuổi – tọa lạc tại trung tâm quận 1, được bao bọc bởi bốn con đường: Lê Lợi, Phan Bội Châu, Lê Thánh Tôn, Phan Chu Trinh. Kiến trúc cổ kính mang đậm dấu ấn Pháp với mái ngói đỏ và các vòm cổng uy nghi, dù đã được trùng tu nhiều lần, chợ Bến Thành vẫn giữ nguyên nét đẹp xưa, thu hút du khách thập phương.

Chợ Bến Thành, ngôi chợ bán lẻ lớn nhất thành phố Hồ Chí Minh, có diện tích khoảng 13.000 m² với hơn 1.500 sạp hàng. Với 4 cửa chính và 12 cửa phụ, chợ được chia thành nhiều khu vực chuyên bán các mặt hàng đa dạng.

Chợ Bến Thành, biểu tượng bất hủ của thành phố Hồ Chí Minh, nổi bật với ba cửa chính hướng Bắc, Đông và Tây, là công trình kiến trúc độc đáo tọa lạc tại quận 1.

Cửa Nam, nằm trên đường Lê Lợi, là cửa chính không chính thức của thành phố. Nơi đây nổi bật với tháp đồng hồ và là nơi tập trung nhiều sạp bán vải và thực phẩm khô.

Nằm trên đường Phan Bội Châu, Cửa Đông là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm mua bánh kẹo, mỹ phẩm với nhiều sạp hàng đa dạng.

Cửa Bắc trên đường Lê Thánh Tôn nhộn nhịp với các sạp hàng trái cây và hoa tươi.

Nằm trên đường Phan Chu Trinh, Cửa Tây là thiên đường mua sắm với vô số sạp hàng bày bán đồ lưu niệm, thủ công mỹ nghệ và giày dép.

Chợ Bến Thành không chỉ thu hút du khách bởi kiến trúc độc đáo mà còn bởi sự đa dạng ẩm thực Nam Bộ. Các sạp hàng ăn hấp dẫn du khách với những món ăn đặc trưng, mang đậm nét văn hóa ẩm thực của vùng đất phương Nam. Cuối ngày, khi chợ chính thức đóng cửa, khu vực đường Phan Bội Châu và Phan Chu Trinh vẫn nhộn nhịp với các hoạt động mua bán sôi nổi. Sắp tới, khi tuyến Metro Bến Thành – Suối Tiên đi vào hoạt động, chợ Bến Thành hứa hẹn sẽ càng thêm sầm uất, thu hút đông đảo du khách.

Bến Nhà Rồng – Cột cờ – Cầu Mống

Ngã ba sông Sài Gòn và rạch Bến Nghé là nơi hội tụ những công trình cổ xưa nổi tiếng của thành phố, như cầu Mống, bến Nhà Rồng và cột cờ Thủ Ngữ. Cả ba công trình này đều được xây dựng bởi Messageries Imperiales (sau đổi tên thành Messageries Maritimes năm 1871), một hãng vận chuyển hàng hải của Pháp, và là minh chứng cho sự ảnh hưởng của họ đối với kiến trúc và lịch sử Sài Gòn.

Nhà Rồng, từng là bến cảng tấp nập ở ngã ba sông Sài Gòn, nay là Bảo tàng Hồ Chí Minh, chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh.

Nhà Rồng, vốn là trụ sở của hãng vận tải biển tại Sài Gòn, được chính quyền thực dân Pháp trao quyền xây dựng khu thương cảng Sài Gòn, trở thành đầu mối thông thương của Đông Dương với quốc tế. Hãng này đã xây dựng tòa nhà trụ sở bên hữu ngạn sông Sài Gòn, tại góc ngã ba với rạch Bến Nghé, khởi công vào ngày 04/03/1863 và hoàn thành sau một năm. Tên gọi Nhà Rồng xuất phát từ cặp rồng lớn bằng đất nung tráng men trên nóc tòa nhà. Chính tại đây, vào ngày 05/06/1911, Bác Hồ – khi đó là anh thanh niên 21 tuổi Nguyễn Tất Thành – đã lên tàu Amiral Latouche Tréville để bắt đầu hành trình tìm đường cứu nước.

Cột cờ Thủ Ngữ sừng sững uy nghi, ngay chân cầu Khánh Hội, nơi dòng sông giao hòa.

Cột cờ Thủ Ngữ, tọa lạc tại góc ngã ba sông Sài Gòn và rạch Bến Nghé, đối diện Bến Nhà Rồng, là một công trình lịch sử gắn liền với thương cảng Sài Gòn. Được xây dựng vào tháng 10/1865 bởi hãng Messageries Imperiales, ban đầu nó chỉ là một cột tín hiệu gỗ cho tàu bè ra vào cảng. Trải qua nhiều giai đoạn, cột cờ được sửa chữa, thay thế, và bổ sung thêm phần nhà bát giác dưới chân, tạo nên cấu trúc như hiện nay. Tên gọi “Thủ Ngữ” xuất phát từ dinh quan Thủ ngự (cũng gọi là Thủ ngữ) – chức quan trấn giữ đồn cảng của triều Nguyễn – vốn nằm trên khu đất nơi cột cờ được xây dựng.

Cột cờ Thủ Ngữ và Nhà Rồng, hai biểu tượng lịch sử, đối diện nhau qua dòng kênh Bến Nghé.

Cầu Mống, được xây dựng bởi hãng Messageries Maritimes (trước đây là Messageries Imperiales) từ năm 1893 đến 1894, bắc qua rạch Bến Nghé, nối Quận 1 (đầu đường Pasteur) với Quận 4 (đầu đường Nguyễn Trường Tộ) hiện nay.

Cầu Mống bắc qua kênh Bến Nghé, nằm ngay phía trên cửa hầm Thủ Thiêm.

Nằm ẩn mình giữa lòng thành phố, cây cầu vòm thép cổ kính, dài 128 mét, rộng 5,2 mét là minh chứng cho lịch sử. Ngày nay, chỉ dành cho khách bộ hành, nó trở thành điểm check-in yêu thích của giới trẻ, lưu giữ nét đẹp hoài cổ của Sài Gòn.

Tượng đài Đức Thánh Trần

Tượng đài Đức Thánh Trần (Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn) được dựng năm 1967 tại Công trường Mê Linh, Hà Nội. Tượng vị anh hùng dân tộc thời Trần, người 3 lần đánh thắng quân Nguyên – Mông, là tác phẩm của nhà điêu khắc Phạm Thông. Tượng cao gần 6 mét, đặt trên bệ hình lăng trụ tam giác cao gần 10 mét, đối diện bến tàu thủy Bạch Đằng.

Tượng đài Đức Thánh Trần uy nghi tại công trường Mê Linh, đối diện với khung cảnh hiện đại của các tòa nhà cao tầng, tạo nên sự tương phản thú vị giữa lịch sử và hiện đại.

Tượng Đức Thánh Trần uy nghi, oai phong trong trang phục chiến trường, tay trái cầm kiếm trong bao, tay phải chỉ xuống về phía trước. Tượng được dựng theo truyền thuyết năm 1288, khi Đức Thánh Trần dẫn quân đến Bạch Đằng, con voi chiến của ngài bị sa lầy ở sông Hóa. Voi ứa nước mắt nhìn theo chủ tướng, Đức Thánh Trần chỉ xuống dòng sông và thề: “Trận này không phá xong giặc Nguyên, thề không trở lại khúc sông này nữa”. Lời thề hùng hồn ấy đã trở thành động lực để Đức Thánh Trần cùng quân sĩ chiến đấu dũng mãnh, đại phá quân Nguyên, bắt sống tướng giặc Ô Mã Nhi, ghi dấu son trong lịch sử giữ nước của dân tộc.

Dinh Độc Lập

Dinh Độc Lập, tọa lạc tại phường Bến Thành, Quận 1, là một dinh thự rộng lớn nằm trong khuôn viên 12 ha xanh mát, được bao bọc bởi bốn con đường: Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Nguyễn Du, Huyền Trân Công Chúa và Nguyễn Thị Minh Khai.

Dinh Độc Lập, biểu tượng kiêu hãnh của Sài Gòn, là một công trình kiến trúc nổi bật tại quận 1, thu hút du khách trong và ngoài nước.

Dinh Norodom, được xây dựng bởi thực dân Pháp từ năm 1868 đến 1871, từng là nơi ở và làm việc của Thống đốc Nam Kỳ, rồi Toàn quyền Đông Dương. Nơi đây mang dấu ấn lịch sử, từng chứng kiến sự thay đổi quyền lực và ảnh hưởng của chế độ thực dân. Tuy nhiên, bom đạn chiến tranh đã tàn phá dinh thự, khiến một nửa sập vào năm 1962. Sau đó, dinh thự được phá đi và xây lại trên nền cũ, lưu giữ một phần lịch sử hào hùng nhưng cũng đầy bi thương.

Kiến trúc Dinh và Phòng Khánh tiết tầng trệt là sự kết hợp độc đáo giữa kiến trúc phương Tây và phương Đông, thể hiện sự uy nghi, bề thế của dinh thự, đồng thời toát lên vẻ thanh tao, tinh tế của văn hóa Việt.

Công trình do kiến trúc sư Ngô Viết Thụ thiết kế, khởi công ngày 01/07/1962 và khánh thành ngày 31/10/1966, trở thành nơi ở và làm việc của các Tổng thống Việt Nam Cộng hòa cho đến ngày 30/04/1975.

Tầng 2 của tòa nhà là nơi đặt phòng trình quốc thư và khu vực sinh sống của gia đình Tổng thống.

Dinh Độc Lập, tọa lạc trên diện tích 4.500m², là một công trình kiến trúc đồ sộ với 2 tầng hầm, 3 tầng nổi (bao gồm 2 tầng lửng) và sân thượng có bãi đáp trực thăng. Nơi đây có hơn 100 phòng, trong đó gia đình Tổng thống Việt Nam Cộng hòa sinh sống ở tầng 2. Khuôn viên dinh thự được trang trí bởi hòn non bộ, thác nước và cây xanh, tạo nên không gian xanh mát và thanh bình.

Từ tầng thượng, khung cảnh bãi đáp trực thăng và vị trí trúng bom ngày 8/4/1975 hiện ra rõ nét.

Dinh Độc Lập, được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia vào ngày 25/06/1976, thường bị nhầm lẫn gọi là Dinh Thống Nhất. Tên gọi chính thức là Dinh Độc Lập, nhưng Hội trường Thống Nhất lại là tên của cơ quan quản lý di tích, dẫn đến sự nhầm lẫn phổ biến này.

Tầng hầm được thiết kế làm nơi làm việc trong trường hợp khẩn cấp.

Từ nóc Dinh Độc Lập, con đường Lê Duẩn trải dài trước mắt.

Hồ Con Rùa

Nằm tại ngã tư giao lộ đường Phạm Ngọc Thạch và trục Trần Cao Vân – Võ Văn Tần, Hồ Con Rùa là một hồ nước nhân tạo được bao quanh bởi cây xanh. Ngã tư này được thiết kế theo kiểu vòng xoay lớn, và khu vực vòng xoay được gọi là Công trường Quốc tế, thuộc phường Võ Thị Sáu, quận 3.

Hồ Con Rùa, với khung cảnh xanh mát rợp bóng cây, là điểm nhấn kiến trúc thu hút du khách khi nhìn từ phía Nhà thờ Đức Bà, tọa lạc tại trung tâm quận 1.

Cuối thế kỷ XIX, người Pháp xây dựng tại đây một tháp nước nhằm cung cấp nước cho cư dân trong vùng. Tuy nhiên, đến năm 1921, tháp nước bị phá bỏ do không đáp ứng đủ nhu cầu cho số lượng dân cư ngày càng tăng. Thay thế cho tháp nước, người Pháp xây dựng một hồ nước nhỏ và dựng một tượng đài tạc 3 lính Pháp. Đến năm 1956, tượng đài bị chính quyền đương thời phá bỏ, chỉ còn lại hồ nước.

Hồ Con Rùa, nằm trên đường Phạm Ngọc Thạch, hướng về phía Nhà thờ Đức Bà.

Hồ Con Rùa, hoàn thành vào năm 1974, là một công trình độc đáo kết hợp giữa hồ phun nước hình bát giác và một vòng xoay giao thông đường kính 100 mét. Nằm ở trung tâm là một con rùa bằng kim loại đỡ tấm bia ghi tên các nước công nhận Việt Nam Cộng hòa, chính điểm nhấn này đã tạo nên cái tên “Hồ Con Rùa” cho vòng xoay. Bốn đường đi bộ hình xoắn ốc dẫn đến trung tâm, tạo nên một không gian ấn tượng và độc đáo.

Công trình độc đáo với 5 trụ bê tông cao 34 mét, đỉnh xòe tròn như cánh hoa, được xây dựng trong giai đoạn 1970 – 1974, là điểm nhấn của công trình. Theo một thuyết, Dinh Độc Lập, còn gọi là Phủ Đầu rồng, nằm ở vị trí đầu con rồng trong long mạch phong thủy, trong khi Công trường Quốc tế là vị trí đuôi rồng. Vì đuôi rồng thường hay “vùng vẫy”, ảnh hưởng đến đầu rồng, nên người ta xây dựng tháp cao tại hồ Con Rùa, như thanh gươm cắm xuống để trấn giữ đuôi rồng.

Hồ Con Rùa, với truyền thuyết trấn yểm, ẩn chứa nét trầm mặc. Tấm bia cổ kính vẫn còn đó, nhưng con rùa đã bị thời gian bào mòn.

Hồ Con Rùa giờ đây là một công viên xanh thu hút đông đảo người dân, đặc biệt khu vực xung quanh vòng xoay, nhất là đoạn ngắn trên đường Trần Cao Vân dẫn vào, tập trung nhiều quán cà phê và nhà hàng nổi tiếng.

Bưu điện thành phố

Bưu điện Thành phố Hồ Chí Minh, trước đây là Bưu điện Sài Gòn, là một công trình kiến trúc cổ nổi tiếng ở trung tâm thành phố. Được xây dựng bởi người Pháp ngay sau khi chiếm Gia Định vào cuối năm 1860, bưu điện hoàn thành vào giữa tháng 1/1863 và chính thức hoạt động. Tuy nhiên, phải đến năm 1864, bưu điện mới phục vụ cho người dân, trước đó nó chỉ phục vụ cho chính quyền thuộc địa.

Bưu điện thành phố, với mặt tiền tráng lệ, là minh chứng cho kiến trúc Sài Gòn xưa, tọa lạc tại quận 1.

Năm 1886, sau hơn 20 năm, tòa nhà Bưu điện Sài Gòn được xây dựng lại với quy mô hoành tráng hơn, dưới bàn tay tài hoa của kiến trúc sư người Pháp Gustave Eiffel. Công trình khánh thành vào năm 1891 và tồn tại vững chắc đến nay, hơn 130 năm sau. Sau khi đất nước thống nhất, tòa nhà trở thành Bưu điện Thành phố Hồ Chí Minh, tiếp tục là địa điểm cung cấp dịch vụ bưu chính quan trọng cho người dân. Bên cạnh đó, vẻ đẹp và giá trị lịch sử lâu đời của Bưu điện Thành phố cũng thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước, góp phần tô điểm cho thành phố mang tên Bác.

Đồng hồ cổ điển uy nghi, điểm tô vòm cửa chính.

Tòa nhà mang dáng vẻ cổ điển với mặt tiền được trang trí bằng các ô tường chữ nhật xen kẽ ô cửa sổ. Tầng trên, giữa các ô tường, là những bức tượng đầu người đội vòng nguyệt quế kiểu châu Âu. Ở tầng dưới, các bảng chữ nhật ghi danh các nhà phát minh trong ngành điện và điện tín, được điểm xuyết hoa văn, tô điểm cho kiến trúc. Vòm cửa chính được điểm tô bằng chiếc đồng hồ lớn kiểu cổ điển, với mặt tròn và các con số La Mã chỉ giờ, tạo nên nét thanh lịch và trang trọng.

Bên trong Bưu điện thành phố

Tòa nhà rộng rãi, trần vòm bán cầu cao vút. Gian trong chia làm hai bên cánh gà với các quầy dịch vụ bưu chính. Khu vực giữa là mái vòm bán trụ chạy dài suốt chiều sâu, bố trí một quầy gỗ hình ovan bán đồ lưu niệm và vật phẩm ngành bưu điện. Nửa sau là những dãy bàn gỗ dành cho khách viết thư. Cuối gian phòng, bức ảnh Bác Hồ trang trọng treo cao trên tường.

Bưu điện Thành phố Hồ Chí Minh, với kiến trúc độc đáo, đã được tạp chí Architectural Digest (Mỹ) vinh danh là một trong những bưu điện đẹp nhất thế giới, xếp thứ 2 trong danh sách 11 công trình. Trước đó, năm 2019, bưu điện này cũng đã lọt vào top 20 bưu điện đẹp nhất thế giới theo bình chọn của tạp chí Mỹ Insider.

Các phòng điện thoại ở gian ngoài

Khu vực này dành riêng cho khách viết thư hoặc điền địa chỉ trên phong bì, với những bộ bàn ghế tiện nghi.

Ngay trước cửa Bưu điện thành phố là Nhà thờ Đức Bà, một công trình cổ nổi tiếng. Tuy nhiên, hiện nay nhà thờ đang trong quá trình trùng tu (dự kiến hoàn thành vào năm 2027) nên bị che khuất bởi vách tôn và giàn giáo, tạo nên một khung cảnh khác lạ.

Đi bộ như du khách, Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh – lại hiện lên với những điều thú vị mới mẻ. Chắc Lữ Phong sẽ còn dành thời gian để tiếp tục khám phá thành phố thân quen này, bởi nó ẩn chứa vô vàn điều bất ngờ đang chờ được khai phá.