Con đường tơ lụa là một hệ thống các tuyến đường thương mại nổi tiếng từ thế kỷ 2 trước Công nguyên, kết nối phương Đông với phương Tây, hay Châu Á với Châu Âu.

Con đường tơ lụa, một mạng lưới giao thương huyền thoại xuất hiện từ thế kỷ thứ 2 trước công nguyên, kết nối phương Đông với phương Tây, Châu Á với Châu Âu. Xuất phát từ Trường An (nay là Tây An) ở Trung Quốc, nó băng qua Trung Á, Afghanistan, Ấn Độ, Iran, Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, bao quanh vùng Địa Trung Hải và đến tận Châu Âu. Con đường tơ lụa đạt đến đỉnh cao thịnh vượng trong nhiều thế kỷ, cho đến khi đế chế Ottoman đóng cửa tuyến đường vào năm 1453, khiến nó dần lụi tàn. Trong suốt 1.500 năm lịch sử, con đường tơ lụa là tuyến đường thương mại quan trọng nhất của nhân loại thời cổ đại, góp phần to lớn vào giao lưu chính trị, kinh tế và văn hóa giữa Trung Quốc với các nước Trung Á, Tây Á, Ấn Độ, La Mã và Châu Âu.

Con đường tơ lụa, một kỳ tích của người xưa, là minh chứng cho tài năng khai thông giao thương, vượt qua địa hình hiểm trở và khắc nghiệt. Tuy nhiên, hành trình trải dài gần 7.000km, đi qua nhiều quốc gia, đòi hỏi nhiều năm mới có thể khám phá hết. Bài viết này tập trung vào kinh nghiệm du lịch con đường tơ lụa ở Trung Quốc, từ Tây An – nơi khởi đầu huyền thoại, đến Trương Dịch, băng qua Tân Cương, ghé thăm Turpan, Đôn Hoàng, Kashgar và Khâu Từ.

Các thành phố chính trên Con đường tơ lụa

Tây An

Tây An, cố đô oai hùng của Trung Hoa, từng là kinh đô của các triều đại Chu, Tây Hán, Tần, Tùy, Minh, Đường, ghi dấu ấn lịch sử hào hùng. Nơi đây từng là điểm tập kết hàng hóa, tơ lụa của các thương gia Trung Hoa, khởi đầu cho hành trình dài xuyên Á sang La Mã. Ngày nay, Tây An là sự kết hợp độc đáo giữa quá khứ huy hoàng và hiện đại phát triển. Giữa những tòa nhà cao tầng sừng sững, dòng xe cộ tấp nập là thành cổ Tây An, kiêu hãnh đứng sừng sững từ năm 1370, mang đến cảm giác vừa cổ kính vừa hiện đại. Thành phố còn thu hút du khách với vô số địa danh nổi tiếng như Hoa Sơn hùng vĩ, hang đá Mạch Tích Sơn huyền bí, mộ vua Tần Thủy Hoàng tráng lệ, khu Binh Mã dũng kỳ vĩ, mộ Vua Hán Vũ Đế uy nghiêm, Dương Quý Phi xinh đẹp, tháp Đại Nhạn uy nghi, khu phố người Hồi độc đáo, lầu Chuông trầm mặc, lầu Trống rộn ràng… Tất cả hòa quyện tạo nên một Tây An đầy sức hút, mời gọi du khách khám phá và trải nghiệm.

Trương Dịch

Trương Dịch, vùng đất cổ nằm trên con đường tơ lụa, từng là điểm dừng chân của các thương nhân từ Trường An đến Đôn Hoàng, góp phần tạo nên sự thịnh vượng của Cam Châu thời nhà Tùy và nhà Đường. Đại sư Huyền Trang và Marco Polo đều đã từng dừng chân tại đây. Ngày nay, Trương Dịch hấp dẫn du khách với cảnh quan kỳ ảo của Địa mạo Đan Hà núi Cầu Vồng, Băng Câu Đan Hà và ngôi chùa Tây Tạng Mã Đề ẩn mình trong lòng núi đá.

Turpan

Đôn Hoàng

Đôn Hoàng, một thị trấn chiến lược trên Con đường Tơ lụa, là cửa ngõ cuối cùng của Trung Nguyên trước khi tiến vào Tây Vực. Nơi đây đã trở thành điểm giao thoa văn hóa sôi động khi các nhà truyền giáo, thương nhân, nghệ nhân và tín đồ Phật giáo từ Ba Tư, Trung Á, Tây Á, Ấn Độ và châu Âu đổ về. Sự gặp gỡ này đã tạo nên một kho tàng văn hóa – nghệ thuật khổng lồ, minh chứng rõ nét nhất là hang Mạc Cao, một báu vật nghệ thuật độc đáo. Bên cạnh đó, Đôn Hoàng còn nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên ấn tượng như Nguyệt Nha tuyền, công viên địa chất Yardang và những phế tích lịch sử từ thời Con đường Tơ lụa như Dương quan, Ngọc Môn quan, Hán trường thành…

Khâu Từ

Khâu Từ tọa lạc tại một vị trí vô cùng đắc địa, nơi giao thoa của bốn nền văn minh lớn: Trung Hoa, Kushan (Quý Sương) của Nam Á, Sogdiana (Túc Đặc) của Ba Tư và Hãn quốc Đột Quyết của người du mục. Nằm trên con đường tơ lụa sầm uất, Khâu Từ là trung tâm thương mại sôi động, thúc đẩy sự phát triển rực rỡ của thủ công nghiệp, biến nơi đây trở thành quốc gia giàu có và văn minh bậc nhất Tây Vực thời cổ đại.

Thiên phật động Kizil, chùa hang đá đầu tiên của Trung Quốc, được xây dựng vào thế kỷ thứ 3, là minh chứng hùng hồn cho sự phát triển văn hóa của Khâu Từ. Những bức bích họa mang đậm phong cách nghệ thuật Phật giáo Đại thừa, là di sản vô giá, cung cấp nguồn tư liệu quý giá cho nghiên cứu về lịch sử và văn hóa của quốc gia này. Bên cạnh đó, Khâu Từ còn lưu giữ những di tích lịch sử quan trọng khác như phế tích Subash, hẻm núi Thiên Sơn và thánh đường Khâu Từ lớn thứ 2 ở Tân Cương.

Kashgar

Kashgar, trước khi đến Đôn Hoàng, Turpan và Tây An, từng là trung tâm thương mại quan trọng nhất của Trung Quốc ở cửa ngõ phía Tây. Nơi đây là điểm dừng chân không thể thiếu của các đoàn lữ hành vận chuyển lụa, gia vị, vàng, đá quý… giữa Constantinople (nay là Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ) và Trường An (nay là Tây An). Ngày nay, Kashgar vẫn giữ vai trò là trung tâm thương mại sầm uất và là đầu mối giao thông trọng yếu ở Tây Trung Quốc. Dù hiện đại hóa, thành phố vẫn gìn giữ những dấu ấn lịch sử như thánh đường Hồi giáo Id Kah, lăng mộ của nhà truyền giáo Hồi giáo nổi tiếng Afāq Khoja và gia tộc, khu chợ gia súc và chợ Chủ nhật – những di sản còn sót lại từ thời kỳ con đường tơ lụa.

Thông tin du lịch

Thời gian đẹp nhất

Con đường tơ lụa trải dài qua nhiều tỉnh, mang đến những trải nghiệm khí hậu đa dạng. Nếu bạn bắt đầu hành trình từ Tây An đến Kashgar, tháng 4-5 và tháng 10-11 là thời điểm lý tưởng, tránh những ngày nghỉ lễ 1-3/5 và 1-7/10 bởi lượng du khách đông đảo. Thời tiết lúc này ôn hòa, ít du khách, đặc biệt vào tháng 11, mùa thấp điểm, giá vé tham quan các địa điểm giảm một nửa.

Tháng 6-8, con đường tơ lụa hứng chịu cái nóng gay gắt, đặc biệt tại những vùng sa mạc như Turpan. Nhiệt độ có thể lên tới 45 độ C, khiến việc di chuyển và tham quan trở nên vất vả và tiêu hao nhiều sức lực.

Mùa đông khắc nghiệt từ tháng 12 đến tháng 3, tuyết phủ trắng xóa, giá lạnh buốt giá, khiến việc di chuyển trở nên khó khăn.

Visa

Để khám phá Con đường tơ lụa ở Trung Quốc, bạn cần visa. Bạn có thể xin visa qua các công ty du lịch hoặc tự nộp hồ sơ tại Đại sứ quán/Lãnh sự quán ở Hà Nội, Hồ Chí Minh. Hồ sơ bao gồm: hộ chiếu, ảnh thẻ, vé máy bay khứ hồi, chứng minh công việc/thu nhập, xác nhận lưu trú. Sau khi nộp phí 60 USD (khoảng 1.400.000 VND) cho visa du lịch 3 tháng nhập cảnh 1 lần, bạn sẽ nhận được visa trong vòng 7-10 ngày làm việc.

Ngôn ngữ

Du lịch Trung Quốc, rào cản lớn nhất là ngôn ngữ. Người dân địa phương chủ yếu sử dụng tiếng Trung, tiếng Anh, Pháp hay các ngôn ngữ khác hiếm khi được sử dụng. Biết tiếng Trung sẽ giúp bạn tự do khám phá, nhưng nếu không, hành trình sẽ tốn thêm nhiều thời gian và công sức. Những lúc không hiểu đối phương nói gì, bạn sẽ cảm thấy bất lực. Đi theo tour có phiên dịch giúp bạn an tâm, nhưng nếu tự đi theo nhóm, cần ít nhất một người nói tiếng Trung. Nếu đi một mình, hãy học một vài từ cơ bản và cài ứng dụng dịch thuật trên điện thoại để việc giao tiếp trở nên dễ dàng hơn.

Tiền tệ

Đồng tiền chính thức của Trung Quốc là Nhân dân tệ. Tỉ giá hối đoái trung bình vào tháng 12/2021 là 1 tệ tương đương 3.583 đồng Việt Nam.

Nên đổi tiền nhân dân tệ từ Việt Nam để tiện dụng. Đồng USD cũng rất hữu ích vì được chấp nhận rộng rãi tại các ngân hàng và quầy đổi tiền ở nhiều quốc gia.

Phương tiện di chuyển

Di chuyển nhanh nhất đến các thành phố trên Con đường tơ lụa là bằng máy bay. Từ Bắc Kinh, Thượng Hải, Urumqi, bạn có thể bay thẳng đến Tây An, Trương Dịch, Đôn Hoàng, Kashgar… Trung Quốc có nhiều hãng hàng không nội địa như China Southern, China Eastern, Air China, Sichuan Airlines… Hãy tham khảo giờ bay và giá vé phù hợp với kế hoạch của bạn.

Hệ thống tàu cao tốc của Trung Quốc thực sự ấn tượng! Gần như tất cả các thành phố chính trên Con đường tơ lụa đều được kết nối bởi mạng lưới tàu cao tốc hiện đại, tiện lợi. Bạn có thể đặt vé tàu, xe buýt, khách sạn, thuê xe thuận tiện trên Ctrip.com (Trip.com cho phiên bản tiếng Anh), trang web du lịch có giao diện thân thiện và khoa học. Tàu cao tốc Trung Quốc nổi tiếng với sự hiện đại, sạch sẽ và đúng giờ. Giá vé thường rẻ hơn vé máy bay, đồng thời cung cấp nhiều khung giờ linh hoạt, thậm chí đôi khi còn nhanh hơn so với máy bay.

Lên kế hoạch di chuyển bằng xe bus dễ dàng với Trip.com! Tìm kiếm thông tin về các tuyến xe bus công cộng và đường dài, bao gồm giá vé, hãng xe, điểm đón và thời gian di chuyển.

Nếu bạn đi du lịch nhóm đông, hãy kết hợp máy bay, tàu cao tốc và tàu thường để đến tỉnh bạn muốn khám phá. Sau đó, thuê xe riêng để di chuyển thuận tiện đến các địa danh trong tỉnh. Nếu không ai trong nhóm biết tiếng Trung, bạn nên thuê thêm phiên dịch để thuận tiện giao tiếp trên đường. Bạn có thể đặt xe thuận tiện trên ứng dụng Trip.com.

Lưu trú

Từ Tây An đến Kashgar, du khách có nhiều lựa chọn lưu trú, từ nhà nghỉ bình dân đến khách sạn 5 sao sang trọng.

Bạn có thể dễ dàng xem review, lựa chọn phòng phù hợp và đặt phòng trực tiếp trên các trang web như Trip.com, chúng tôi, Booking.com và Agoda. Trip.com sở hữu lượng khách sạn đa dạng nhất, nếu bạn biết tiếng Trung, hãy chuyển ngôn ngữ sang tiếng Trung để có thêm nhiều lựa chọn.

Lưu ý rằng tại Tân Cương, chỉ một số ít khách sạn và hostel cho phép người nước ngoài lưu trú. Hãy kiểm tra kỹ thông tin trước khi đặt phòng để tránh bất tiện.

Lịch trình gợi ý

Để khám phá Tây An đến Kashgar trọn vẹn, bạn cần ít nhất 2 tuần. Nếu chỉ có 1 tuần, hãy tập trung vào 3 thành phố như Tây An, Trương Dịch, Đôn Hoàng hoặc Turpan, Kashgar và Khâu Từ. Với 2 tuần, bạn có thể tham khảo lịch trình gợi ý sau:

Khám phá Tây An ngày 1-2: Thành cổ, bảo tàng lịch sử Thiểm Tây, tháp Đại Nhạn, khu phố người Hồi và đội quân đất nung Tần Thủy Hoàng.

Ngày 3: Lựa chọn khám phá vẻ đẹp Phật giáo tại Mạch Tích Sơn với những tượng và tranh khắc đá, hoặc chinh phục núi Hoa Sơn hùng vĩ cách Tây An 100km.

Ngày 4/6, hành trình khám phá Trương Dịch sẽ đưa bạn đến với những địa danh ấn tượng: Núi Cầu Vồng rực rỡ sắc màu, Băng Câu Đan Hà kỳ vĩ, chùa Phật giáo Tây Tạng Mã Đề ẩn mình trong núi đá, hẻm núi Pingshan hùng vĩ và chùa Đại Phật uy nghiêm.

Khám phá Đôn Hoàng: Hang Mạc Cao huyền bí, ốc đảo xanh Nguyệt Nha Tuyền, trượt cát Minh Sa, trường thành nhà Hán, cửa ải Ngọc Môn, Dương Quan và công viên địa chất Yardang.

Khám phá Turpan: Thành cổ Giao Hà, hang động Cao Xương, Tháp Tô Công và làng cổ Toyuk – một hành trình đầy lịch sử và văn hóa.

Khám phá Kashgar ngày 10/12: Thánh đường IdKah, lăng mộ Afāq Khoja, khu phố cổ, chợ gia súc và chợ Chủ nhật.

Khám phá Khâu Từ: Thiên phật động Kizil, thánh đường Khâu Từ và vẻ đẹp hùng vĩ của hẻm núi Thiên Sơn (13-14/04).

Chi phí trung bình

Vé máy bay có giá dao động từ 500-700 USD (tương đương 11.700.000-16.500.000 VND) tùy thời điểm đặt vé.

Lưu trú: 10-30 USD/người (tương đương 230.000 – 700.000 VND).

Chi phí ăn uống khoảng 20 USD/người/ngày (tương đương 450.000 VND).

Chi phí đi lại bằng phương tiện công cộng như tàu, tàu cao tốc, taxi, bus dao động từ 5-10 USD/người/ngày (tương đương 115.000-230.000 VND).

Ẩm thực

Tân Cương, vùng đất giáp Trung Á với người dân đa số theo đạo Hồi, là nơi bạn có thể thưởng thức những món ăn độc đáo và hấp dẫn của vùng đất này.

Pilaf là món ăn truyền thống được nấu từ gạo, cà rốt, thịt cừu, ớt, hành tây và nhiều dầu mỡ, đun lửa liu riu trong vài tiếng. Hương vị đậm đà, béo ngậy của Pilaf thường được trung hòa bởi đĩa rau củ muối chua và gia vị đi kèm. Một phần Pilaf khá rẻ, chỉ khoảng 20 tệ (tương đương 70.000 VND), mang đến bữa ăn ngon miệng và đầy đủ dinh dưỡng.

Kebab thịt cừu nướng là món ăn đơn giản, hấp dẫn với những miếng thịt cừu xiên trên que, nướng trên than củi. Thịt nạc xen kẽ mỡ cừu tạo nên vị béo ngậy, thơm ngon. Đặc biệt, món ăn này rất rẻ, chỉ từ 3–7 tệ (tương đương 12.000 – 20.000 VND) cho một xiên thịt nóng hổi, thơm lừng.

Lagman là món mì truyền thống của người Duy Ngô Nhĩ, được làm từ sợi mì dai mềm, luộc chín với nước và ăn kèm với nước sốt đậm đà. Nước sốt gồm hành tây, ớt, thịt cừu, rau cải, gia vị, hạt tiêu, ớt bột. Món ăn này có giá từ 15–25 tệ/phần (tương đương 50.000 – 80.000VND).

Bánh mì Naan, món ăn quen thuộc ở Trung Á và Nam Á, được làm từ bột mì, nước, muối, dầu và một chút đường. Mỗi chiếc Naan có giá từ 3–5 tệ (tương đương 10.000–15.000 đồng).

Lưu ý

Du lịch Con đường tơ lụa ở Tân Cương, bạn nên lưu ý:

Tân Cương có hệ thống kiểm soát an ninh chặt chẽ. Bạn cần mang theo hộ chiếu và bản photo để kiểm tra tại các ga tàu, trạm kiểm soát trên đường đi và trước khi vào điểm tham quan.

Nên cân nhắc kỹ trước khi mua dao Duy Ngô Nhĩ ở Kashgar nếu bạn còn di chuyển nhiều nơi trong nội địa Trung Quốc. Dao Duy Ngô Nhĩ bị cấm mang ra khỏi Tân Cương bằng đường hàng không, kể cả gửi hành lý. Cách duy nhất để mang về Việt Nam là gửi bằng đường bộ.

Khi tham quan các di tích Hồi giáo, hãy lưu ý trang phục. Nên tránh mặc quần áo ngắn và chuẩn bị khăn quàng rộng để che vai nếu cần. Luôn lịch sự xin phép trước khi chụp ảnh người dân bản địa.

Bài viết này là sản phẩm hợp tác giữa chúng tôi và blogger Trần Hồng Ngọc. Bản quyền nội dung và tất cả hình ảnh trong bài viết thuộc sở hữu của chúng tôi. Mọi hành vi sao chép hoặc sử dụng nội dung bài viết dưới bất kỳ hình thức nào đều cần có sự đồng thuận của chúng tôi.