Mâm ngũ quả ngày Tết là nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt. Bạn muốn tìm hiểu ý nghĩa của phong tục này và địa điểm du xuân thu hút may mắn? Cùng Traveloka khám phá ngay!

Mâm ngũ quả ngày Tết, một phong tục truyền thống không thể thiếu của người Việt, không chỉ mang ý nghĩa cầu chúc cho một năm mới an lành, mà còn ẩn chứa nhiều điều kỳ diệu khác. Bạn muốn khám phá những điều kỳ diệu đó? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ý nghĩa sâu sắc của mâm ngũ quả ngày Tết!

Mâm ngũ quả ngày Tết là gì?

Mâm ngũ quả ngày Tết là nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt, thể hiện qua 5 loại trái cây tượng trưng cho những mong ước tốt đẹp. Từ Bắc vào Nam, mỗi vùng miền đều có mâm ngũ quả riêng, mang theo những ý nghĩa và lời cầu chúc khác nhau. Dù là gì đi nữa, mâm ngũ quả đều góp phần tô điểm cho không khí rộn ràng, ấm cúng của ngày Tết cổ truyền.

Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết

Mâm ngũ quả ngày Tết bắt nguồn từ lễ Vu Lan trong đạo Phật, tượng trưng cho Ngũ thiện căn. 5 loại trái cây với 5 màu sắc khác nhau đại diện cho: tin tưởng, ý chí kiên cường, trí nhớ tốt, tịnh tâm và trí khôn, sự sáng suốt. Nguồn gốc này xuất phát từ kinh Ullambana Sutra, đề cập đến 5 loại trái cây biểu thị cho 5 căn lành.

Mâm ngũ quả ngày Tết không chỉ là biểu tượng của sự sum vầy, ấm no mà còn ẩn chứa những thông điệp sâu sắc về hy vọng, may mắn và thịnh vượng trong năm mới.

Theo Phó giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Huy Thiệu, mâm ngũ quả với 5 loại trái cây tượng trưng cho ngũ hành, thể hiện sự cân bằng trong cuộc sống. Số 5 còn mang ý nghĩa sinh sôi, nảy nở, phát triển. Đối với người Việt, mâm ngũ quả còn là biểu tượng cho ước mong ngũ phúc lâm môn, rước về nhà những điều tốt đẹp: phú quý, trường thọ, khang ninh, hảo đức, thiện chung.

Mâm ngũ quả Tết: Ý nghĩa 3 miền khác biệt

Mâm ngũ quả, biểu tượng của sự sum vầy và may mắn, mang ý nghĩa khác nhau tùy theo vùng miền. Thông thường, 5 loại trái cây tượng trưng cho 5 điều tốt đẹp: Phú (giàu có), Quý (sang trọng), Thọ (sống lâu), Khang (khỏe mạnh) và Ninh (an lạc).

Mâm ngũ quả miền Bắc

Mâm ngũ quả ngày Tết của người dân miền Bắc mang đậm nét văn hóa phương Đông, được sắp xếp theo thuyết ngũ hành, thể hiện sự hài hòa và may mắn. Các loại quả được lựa chọn theo 5 màu tương ứng: xanh lá (Mộc), trắng (Kim), vàng (Thổ), đỏ (Hỏa), đen (Thủy). Chuối xanh, phật thủ, sung, dứa, bưởi là những lựa chọn phổ biến, tạo nên một mâm ngũ quả rực rỡ sắc màu, mang ý nghĩa tốt đẹp cho năm mới.

Mâm ngũ quả miền Nam

Mâm ngũ quả miền Nam thể hiện mong muốn một năm mới sung túc, đủ đầy. Người ta chọn mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài, tượng trưng cho cầu sung vừa đủ xài. Bên cạnh đó, một cặp dưa hấu được chuẩn bị. Vào khoảnh khắc giao thừa, cả nhà quây quần, bổ dưa hấu. Thịt dưa đỏ đều, ngọt ngào là điềm báo may mắn, tiền bạc rủng rỉnh trong năm mới.

Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam không chỉ là món ăn ngon, mà còn mang ý nghĩa cầu mong may mắn, sung túc, thịnh vượng, sức khỏe cho cả gia đình trong năm mới.

Mâm ngũ quả miền Trung

Người miền Trung thường bày mâm ngũ quả ngày Tết đơn giản, không cầu kỳ. Họ tin rằng lòng thành tâm là điều quan trọng nhất. Cuộc sống miền Trung thường đối mặt với thiên tai và không dư dả, vì vậy, mâm ngũ quả được bày biện tùy theo điều kiện mỗi gia đình. Dứa, chuối, thanh long, sung, cam, dưa hấu, quýt là những loại trái cây phổ biến trên mâm ngũ quả miền Trung.

Chưng mâm ngũ quả ngày Tết: Lưu ý gì?

Bày mâm ngũ quả ngày Tết cần lưu ý nhiều điều để tránh mắc lỗi không tốt cho việc cúng kiếng và thờ cúng tại gia.

Lựa chọn trái cây cho mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả Tết nên chọn những loại quả phù hợp với từng vùng miền, đồng thời lưu ý một số tiêu chí sau:

Ngũ quả là 5 loại quả trên mâm cúng, mỗi loại mang ý nghĩa riêng, tùy theo vùng miền. Có thể dựa vào ngũ hành Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ hoặc chọn 5 loại quả có màu sắc khác nhau để tăng tính thẩm mỹ cho mâm cúng. Mỗi loại quả tượng trưng cho những điều tốt đẹp, mang đến may mắn và bình an cho gia chủ.

Lựa chọn những loại quả mới, tươi tốt và chắc tay, đặc biệt là những quả còn cuốn để thể hiện sự tươi mới, dâng cúng ông bà, tổ tiên hoặc chư vị Thần Phật. Mâm cúng nên ưu tiên những quả tươi nhất để thể hiện lòng thành kính.

Cấm kỵ bày mâm ngũ quả Tết

Điều cấm kỵ, tùy theo vùng miền, là những tín ngưỡng dân gian cần lưu ý. Ngoài những điều đã đề cập, bạn nên tránh những điều kiêng kỵ khác để cầu mong bình an, bởi “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”. Một số điều cấm kỵ phổ biến bao gồm:

Người miền Nam thường kiêng cúng chuối, lê vì những loại quả này mang ý nghĩa không may mắn, như “chúi xuống”, “chia ly” trong tiếng địa phương.

Tránh sử dụng trái cây giả để bày biện, điều này thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với tổ tiên và Thần Phật.

Chuẩn bị mâm cúng từ trước tối 30 Tết để bày lên bàn thờ, thể hiện sự tôn kính và may mắn cho năm mới.

Để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, nên sử dụng trái cây tươi ngon dâng cúng trong dịp Tết. Tránh dùng trái cây cũ, vì điều đó tượng trưng cho một năm mới không suôn sẻ. Mâm ngũ quả được đặt trên bàn thờ gia tiên từ đêm giao thừa đến khi hạ nêu (khoảng mùng 7 Tết), thể hiện sự tôn trọng và cầu mong may mắn cho năm mới.

Du lịch Tết: Khám phá điểm đến lý tưởng!

Tết không chỉ là thời gian sum họp gia đình, thực hiện các nghi thức truyền thống, mà còn là dịp lý tưởng để du lịch khám phá. Bạn có thể lựa chọn nhiều địa điểm du lịch nổi tiếng, từ những danh lam thắng cảnh hùng vĩ đến những vùng đất thơ mộng. Dưới đây là một số gợi ý cho chuyến du lịch Tết của bạn.

Mai Châu, Hòa Bình, chào đón du khách với khung cảnh rừng hoa đào rực rỡ giữa tiết trời se lạnh. Nơi đây là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá thiên nhiên, với những địa danh nổi tiếng như bản Pom Cọng, đèo Thung Khe, bản Lác, cảng Thung Nai,… Du khách có thể tham gia nhiều hoạt động thú vị như trekking, đi dạo, hòa mình vào cuộc sống bản làng.

Mộc Châu, Sơn La, với khung cảnh trữ tình và khí hậu ôn hòa, là điểm đến hấp dẫn du khách dịp Tết. Nơi đây chào đón bạn với vẻ đẹp thiên nhiên thơ mộng: đồi chè xanh ngát, cánh đồng hoa mận rực rỡ và rừng thông yên bình.

Mộc Châu mùa xuân, cánh đồng hoa rực rỡ sắc màu.

Huế níu chân du khách bởi vẻ đẹp thanh bình của núi rừng xanh mát, sông nước thơ mộng. Nơi đây cũng là điểm đến lý tưởng cho hành trình du lịch tâm linh, với những ngôi chùa linh thiêng như thiền viện Trúc Lâm Bạch Mã, chùa Thiên Mụ,… Mang đến cho bạn cảm giác thư thái, an yên giữa thiên nhiên.

Nghệ An, vùng đất linh thiêng với ba trong tứ linh đền: Cờn, Bạch Mã và Quá Sơn. Nét cổ kính, trang nghiêm của các ngôi đền hòa quyện với giá trị văn hóa, tâm linh, tạo nên không gian thanh tịnh, an yên. Đến Nghệ An, bạn không chỉ được vi vu khám phá, mà còn được gửi gắm ước mong, hy vọng về một năm an lành, hạnh phúc và may mắn.

Đồi chè Thanh Chương, Nghệ An: Nét đẹp thơ mộng, xanh ngát bất tận.

Hà Giang không chỉ sở hữu dãy núi hùng vĩ mà còn là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích hoa. Nơi đây níu chân du khách bởi bầu không khí trong lành, cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp, cùng cơ hội trải nghiệm văn hóa độc đáo với phong tục đón Tết và lễ hội đặc sắc của người dân địa phương. Du khách có thể lựa chọn khám phá cung đường Hà Giang bằng xe máy, hoặc tham gia tour trọn gói 2N3D từ Hà Nội để trải nghiệm trọn vẹn vẻ đẹp hoang sơ của vùng đất này.

Bắc Ninh – vùng đất của Quan họ truyền thống, sẽ đưa bạn đến lễ hội Bà Chúa Kho đầy hấp dẫn. Với những mâm cỗ thịnh soạn và không khí náo nhiệt, lễ hội là nơi bạn cầu mong may mắn, tài lộc cho năm mới.

Đà Nẵng, thành phố biển xinh đẹp, sẽ đưa bạn từ khung cảnh biển cả bao la, yên bình đến không khí náo nhiệt của những lễ hội rực rỡ. Ngắm hoàng hôn trên bãi biển, hòa mình vào tiếng sóng vỗ nhẹ nhàng hay say sưa với những màn bắn pháo hoa rực rỡ, Cầu Rồng phun lửa kỳ ảo, bạn sẽ có những trải nghiệm khó quên. Khám phá thêm vẻ đẹp hoang sơ của thác Hòa Phú Thành, du ngoạn sông Hàn về đêm lung linh ánh đèn, hay chinh phục đỉnh Bà Nà Hills huyền bí, Đà Nẵng sẽ mang đến cho bạn những kỷ niệm đáng nhớ.

An Giang chào đón bạn với vẻ đẹp yên bình của thiên nhiên vào mùa xuân. Du lịch Tết tại An Giang, bạn sẽ được trải nghiệm những khoảnh khắc tuyệt vời với chợ nổi nhộn nhịp, lễ hội đình chùa rực rỡ sắc màu, rừng Tràm Trà Sư thơ mộng, hay chinh phục núi Sam hùng vĩ. Chuyến du xuân An Giang hứa hẹn mang đến cho bạn những kỷ niệm đáng nhớ.

An Giang: Vẻ đẹp dịu dàng, cuốn hút. @Shutterstock