Khám phá văn hóa Khmer độc đáo và thưởng thức ẩm thực An Giang. Du lịch vùng đất đỏ giàu lịch sử, nơi truyền thống và cuộc sống hòa quyện.

Văn hóa Khmer An Giang, đặc sắc Tri Tôn

An Giang, tỉnh duy nhất của đồng bằng sông Cửu Long sở hữu núi giữa đồng bằng, là một bức tranh văn hóa đa sắc màu. Hai huyện Tri Tôn và Tịnh Biên, với địa hình đa dạng từ đồi núi hùng vĩ đến đồng bằng trù phú, là nơi hội tụ nét đẹp thiên nhiên và bản sắc văn hóa Khmer đậm nét. Nơi đây, những ngọn núi thuộc dãy Thất Sơn uy nghi, những cánh đồng lúa bát ngát và những ngôi chùa cổ kính, đã tạo nên một bức tranh văn hóa độc đáo, thu hút du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ, bình yên và đầy sức sống.

Đời sống văn hóa Khmer ở An Giang là sự kết tinh rực rỡ của nhiều giá trị đặc sắc và đa dạng, gìn giữ trọn vẹn bản sắc truyền thống, nhất là văn hóa tín ngưỡng và lễ hội. Điều này thể hiện rõ nét qua 37 ngôi chùa Khmer hiện diện tại huyện Tri Tôn, minh chứng cho sự gắn bó mật thiết giữa Phật giáo Nam Tông và văn hóa người Khmer, tác động sâu sắc đến đời sống tinh thần của họ. Người Khmer quan niệm rằng ngôi nhà có thể khiêm tốn, nhưng ngôi chùa phải tỏa sáng vẻ đẹp lộng lẫy, là biểu tượng cho Phum, Sóc (tổ chức xã hội cổ truyền Khmer). Vì vậy, từ bao đời nay, người Khmer không chỉ cúng chùa, lễ Phật, tôn kính các sư sãi, mà còn dành trọn tâm huyết, công sức xây dựng những ngôi chùa mang đậm dấu ấn dân tộc. Những công trình này không chỉ là minh chứng cho sự tinh xảo, uy nghi của kiến trúc, mà còn là kho tàng hoa văn, chi tiết mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện lòng sùng kính Phật và khát vọng hướng về cõi tâm linh.

Không gian chùa không chỉ là nơi thờ tự mà còn là trung tâm sinh hoạt cộng đồng của người Khmer. Nơi đây lưu giữ và phát huy các hoạt động văn hóa nghệ thuật truyền thống như nhạc ngũ âm, múa hát dì kê, múa lâm vong, lâm thôl… Bên cạnh đó, đời sống tín ngưỡng của người Khmer được thể hiện qua các lễ hội tôn giáo và truyền thống vô cùng phong phú như lễ Chol Chnam Thmay (mừng năm mới), lễ Sene Dolta (cúng ông bà, tương đương lễ Vu Lan của người Việt), lễ Ok Om Bok (cúng trăng) và nhiều lễ hội đặc sắc khác.

Nổi bật nhất là lễ hội Đua Bò Bảy Núi, một di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận. Lễ hội độc đáo này thu hút du khách trong và ngoài tỉnh đến theo dõi và cổ vũ. Diễn ra cùng dịp lễ Sene Dolta (cuối tháng 8 đến đầu tháng 9 âm lịch), lễ hội luân phiên được tổ chức tại chùa Tà Miệt (huyện Tri Tôn) và chùa Thom Mít (huyện Tịnh Biên).

Tri thức và kỹ thuật viết chữ trên lá Buông là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, thể hiện qua các thư tịch cổ quý hiếm khắc chữ Khmer cổ hay tiếng Pali trên lá buông từ thế kỷ 19. Kinh viết trên lá buông là sự kết hợp độc đáo giữa kỹ thuật, mỹ thuật và nghệ thuật, từ khâu chọn lá, phơi lá đến cách chế biến và sử dụng bột đen để tô chữ, tạo nên nét chữ nổi bật. Viết chữ trên lá Buông mang ý nghĩa sâu sắc trong đời sống tôn giáo của người Khmer, được thể hiện qua 100 bộ Kinh Phật được cất giữ cẩn thận tại các ngôi chùa Khmer ở huyện Tri Tôn và Tịnh Biên. Năm 2006, chùa Xvay Ton được xác nhận là nơi lưu giữ số lượng kinh viết trên lá buông nhiều nhất tại Việt Nam.

Huyện Tri Tôn, An Giang, hiện là nơi hội tụ 37 ngôi chùa Khmer với kiến trúc độc đáo, phản ánh nét văn hóa đặc trưng của người Khmer. Nơi đây tập trung nhiều điểm du lịch hấp dẫn như chùa Tà Pạ, Vxay Ton, PreyVen, Krăng Krốc, Sò So, Tà Miệt, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm văn hóa độc đáo cho du khách.

Du lịch tâm linh là một nét đặc trưng thu hút du khách khi đến An Giang. Vào các dịp lễ lớn, hình ảnh hàng ngàn người chen chân về chùa chiền trở nên quen thuộc. Từ những người lớn tuổi bước từng bước khó nhọc lên chánh điện, tay vịn chặt vào lan can, đến các chú thanh niên khiêng mâm lễ nặng trĩu trên vai, hay hình ảnh người mẹ nắm chặt tay con giữa dòng người tấp nập đều tạo nên khung cảnh ấm áp, đầy lòng thành kính.

Chuyến ghé thăm Núi Cấm An Giang của tôi cũng trùng hợp với dịp mợ tôi (ở Bến Tre) đến đây, bởi gia đình dưới miền Tây chỉ có mình cậu mợ. Người miền Tây đến An Giang để đáp lễ bởi vì đi lại thuận tiện hơn, nhưng điều đó không có nghĩa là thiếu vắng người dân từ các tỉnh thành khác.

Họ đến An Giang từ khắp nơi trên tổ quốc bởi nét đẹp văn hóa tâm linh lâu đời, đặc biệt là văn hóa Khmer đặc sắc. Bài viết này sẽ giới thiệu về hai ngôi chùa Khmer tiêu biểu: chùa Tà Pạ và chùa Tuk Pok, đồng thời đưa bạn đi khám phá ẩm thực từ thành phố Long Xuyên đến khu vực hai ngôi chùa.

Khám phá văn hóa Khmer An Giang: 2 ngôi chùa tại Tri Tôn.

Chùa Tà Pạ ẩn mình giữa núi rừng hùng vĩ.

Lối vào chánh điện chùa Tà Pạ, An Giang.

Nằm ẩn mình trên đỉnh núi, cao 45 mét so với đồng bằng, chùa Tà Pạ là một ốc đảo thanh bình giữa dòng đời tấp nập. Được người Khmer gọi bằng những cái tên thân thương như chùa Núi, chùa Chưn-Num, nơi đây mang đến một không gian tín ngưỡng thanh tịnh, với làn gió mát rượi và bầu không khí trong lành, thoáng đãng.

Chánh điện chùa Tà Pạ – An Giang: Nét đẹp kiến trúc cổ kính, uy nghi, nơi tâm linh thanh tịnh.

Kiến trúc chùa Tà Pạ độc đáo với điện thờ mái hình tháp cao vút, lợp ngói long vân ngư, tạo nên nét đẹp uy nghi, tráng lệ.

Chóp mái chùa Tà Pạ – An Giang 3

Kiến trúc Angkor Wat tinh xảo với những chi tiết điêu khắc hoa văn tỉ mỉ trên tường, cột, phác họa cuộc đời đức Phật. Các bức tranh phù điêu như tượng cây no, tượng thần rắn Naga, mang đậm tính nghệ thuật Khmer, đồng thời phản ánh sự ảnh hưởng của Phật giáo, một tôn giáo phổ biến không chỉ ở Campuchia mà còn ở Thái Lan.

Phù điêu nữ thần Kâyno – An Giang là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, thể hiện nét đẹp văn hóa của người Khmer xưa.

Nằm ẩn mình trong tán cây xanh rì của chùa Tà Pạ, du khách sẽ được đắm chìm trong không gian thanh tịnh, nơi thiên nhiên và văn hóa Khmer hòa quyện. Nơi đây, du khách có thể tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn, lắng đọng trước vẻ đẹp cổ kính của ngôi chùa. Đặc biệt, từ những lối đi cheo leo trên sườn núi, du khách có thể phóng tầm mắt đến khung cảnh hùng vĩ của núi đồi và cánh đồng bao la, tô điểm thêm vẻ đẹp thơ mộng của tỉnh Tri Tôn.

Những stupa cổ kính ẩn mình giữa cây xanh mát rượi, tạo nên khung cảnh thanh bình, thơ mộng tại An Giang.

Chi tiết cổng khu Stupa– An Giang 6

Tượng Phật ngoài trời uy nghi, toát lên vẻ đẹp thanh tao, là điểm du lịch thu hút du khách thập phương.

Chùa Tà Pạ, nơi an yên giữa núi rừng, là điểm dừng chân lý tưởng cho những tâm hồn muốn tìm về sự bình yên.

Lối xuống cũ – An Giang 8

Chi tiết tượng – An Giang 9

Lối xuống cũ, dốc và trơn, tôi đứng lặng. (An Giang – 10)

Lối xuống chùa mới đang được xây dựng tại An Giang.

Tượng chùa An Giang, ẩn chứa nét tinh xảo trong từng chi tiết, thu hút du khách bởi vẻ đẹp nghệ thuật.

Chùa Tuk Pok

Tượng Phật uy nghi ngồi nhìn từ đường ĐT948, An Giang.

Chùa Tuk Pok, tọa lạc dưới chân núi Nam Qui, thuộc quần thể núi Thất Sơn hùng vĩ ở An Giang.

394 ĐT948, ấp An Lợi, xã Tri Tôn, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang.

Cổng vào chùa Tuk Pok – An Giang 14

Vị sư già trong chùa kể về nguồn gốc cái tên Tuk Pok: một mạch nước ngầm phun tự nhiên trong khuôn viên chùa, tạo nên cái tên độc đáo này, nghĩa là giếng nước phun.

Những đứa trẻ Khmer nô đùa vui vẻ trong khuôn viên chùa, An Giang.

Dạo quanh trung tâm Sài Gòn, bạn dễ dàng bắt gặp tòa nhà Bitexco. Còn trên con đường DDT, ẩn hiện giữa những tán cây xanh mát, là tượng Phật ngồi uy nghiêm của chùa Tuk Pok. Hình ảnh ấy mang đến cảm giác an yên, như một lời dẫn lối, không chỉ trong khuôn viên chùa mà còn trên từng bước chân đi qua.

Khuôn viên chùa rợp bóng cây xanh, mang nét kiến trúc đặc trưng của chùa Khmer ở Tri Tôn, An Giang.

Nằm ở huyện Tri Tôn, nơi đông đảo người Khmer sinh sống, chùa Tuk Pok mang đậm nét kiến trúc Phật giáo Khmer truyền thống. Chùa nổi bật với đỉnh chóp nhọn, mái ngói đỏ rực rỡ, tường trắng tinh khôi, tạo nên một vẻ đẹp giản dị, thanh tao.

Khuôn viên chùa ẩn mình giữa núi rừng trùng điệp, yên bình và ngập tràn sắc xanh của cây rừng lâu năm. Những hàng thốt nốt cao ngút vươn mình, tạo nên một không gian thanh tịnh, giúp du khách tìm về sự bình yên trong tâm hồn, để nhìn sâu vào bản thân.

Tượng Phật ngồi khổng lồ, uy nghi giữa khung cảnh miền Tây sông nước. Các chi tiết đế và tháp đang được xây dựng, hứa hẹn một công trình kiến trúc độc đáo, thể hiện nét văn hóa Khmer đặc sắc tại An Giang.

Văn hóa ẩm thực Khmer: Tà Pạ Cốc

Cổng quán Tà Pạ Cốc – An Giang, một điểm đến hấp dẫn.

Tri Tôn không chỉ nổi tiếng với văn hóa tâm linh truyền thống mà còn là địa điểm ẩm thực hấp dẫn với nhiều món ăn đặc sắc của người Khmer. Nổi bật là gà hấp lá chúc, gà đốt, cháo bò (vắt trái chúc), ếch xiên nướng, bò xiên nướng và đu đủ đâm, mang đến hương vị độc đáo và khó quên.

Quán Tà Pạ Cốc, cách chùa Tà Pạ 500 mét, là điểm dừng chân lý tưởng để thưởng thức ẩm thực Khmer đích thực.

Cổng chào Soài Check, Đường 30 Tháng 4, Núi Tôn, Tri Tôn, An Giang.

Giờ mở cửa: 10h00 – 23h00.

Không gian quán Tà Pạ Cốc ở An Giang mang nét đẹp riêng biệt, thu hút du khách.

Gà đốt lá chúc giòn tan, ướp đậm đà hương vị Khmer, kết hợp với gỏi gà và cơm chiên tạo nên bữa ăn trọn vẹn. Combo này thực sự ấn tượng, với gỏi, củ sắn, xoài giải ngấy, là điểm nhấn đáng nhớ trong chuyến đi An Giang của tôi.

Gà đốt lá chúc An Giang: Bắt mắt, ngon miệng!

Xe nước thốt nốt bên Tà Pạ Cốc, An Giang. Gọi uống kèm!

Nắng nóng oi ả, ly thốt nốt mát lạnh là lựa chọn hoàn hảo. An Giang, 22 độ.

Quán bán cả bé heo mọi, ai muốn nuôi thì mua về nuôi luôn! – An Giang

Bên cạnh quán, quầy bán nước thốt nốt là điểm dừng chân lý tưởng sau bữa ăn truyền thống Khmer. Hương vị ngọt thanh của nước thốt nốt kết hợp với ẩm thực đặc sắc của An Giang, mang đến trải nghiệm văn hóa trọn vẹn, đặc biệt tại Long Xuyên.

Ngoài những trải nghiệm tại Tri Tôn, mình chủ yếu được khám phá ẩm thực An Giang ở thành phố Long Xuyên, nơi mình ở nhà một người bạn.

Ăn gì ở An Giang – An Giang 24

Khám phá hương vị đặc trưng của Long Xuyên, từ món ăn đường phố đến nhà hàng sang trọng, trải nghiệm ẩm thực đa dạng và phong phú.

Bánh xèo 941

Bánh xèo giòn tan, thơm lừng từ bếp củi truyền thống, hấp dẫn thực khách An Giang.

Quán bánh xèo 941 là điểm dừng chân lý tưởng trên đường từ Tri Tôn về Long Xuyên. Nằm ngay giữa đoạn đường, quán phục vụ những chiếc bánh xèo giòn rụm, thơm lừng được chiên trên lò củi truyền thống. Nhân bánh là sự kết hợp hài hòa của rau củ quả xào cùng tôm thịt béo ngậy, bạn có thể gọi thêm trứng chiên tùy thích. Bánh xèo được ăn kèm với rất nhiều loại rau xanh, tạo nên hương vị thanh mát, đậm đà. Điểm cộng cho quán là giá cả công khai, niêm yết rõ ràng trên tường. Một chiếc bánh có giá 20.000 đồng, mua nhiều sẽ được ưu đãi hấp dẫn. Tuy nhiên, bánh xèo ở đây có kích cỡ khá lớn nên bạn cần cân nhắc lựa chọn số lượng phù hợp.

Ăn gì ở An Giang – An Giang 26

Tỉnh lộ 941, Châu Thành.

Giờ mở cửa: cả ngày.

Cơm tấm Long Xuyên – ăn tối

Sườn nóng hổi, nướng tới đâu bán tới đó! An Giang 27 – Sự lựa chọn hoàn hảo cho bữa ăn ấm cúng.

Số 1340, đường Trần Hưng Đạo, Long Xuyên.

Giờ mở cửa: chiều tối.

Cơm tấm Long Xuyên – An Giang 28

Giờ mở cửa: chiều tối.

Cơm tấm Long Xuyên là món ăn khoái khẩu của tôi, với hạt cơm tấm mềm, tơi được kết hợp cùng nhiều món ăn kèm được thái nhỏ, đậm đà gia vị như thịt nướng, thịt khìa, trứng khìa, bì, chả,… Tất cả hòa quyện tạo nên hương vị độc đáo, khó cưỡng.

Bún cá Cây Bàng – ăn sáng

1340 Trần Hưng Đạo, Long Xuyên.

Giờ mở cửa: sáng.

Bún cá Cây Bàng – An Giang 29

Sáng sớm ghé An Giang, tôi thưởng thức tô bún cá Cây Bàng thơm ngon. Cá tươi, ngọt, không hề tanh, tạo nên hương vị hấp dẫn.

Bắt đầu ngày mới với tô bún nóng hổi, ly cà phê thơm nồng, bạn đã sẵn sàng khám phá hết vẻ đẹp của An Giang.

Chè Ngọc Diệp – chiều tối

6A Lê Lợi, Mỹ Bình, Long Xuyên.

Giờ mở cửa: 17h00 – 21h30.

Chè Ngọc Diệp ở An Giang nổi tiếng với món chè thốt nốt sánh mịn, vị ngọt thanh, khiến thực khách khó quên.

Quán chè Ngọc Diệp ở miền Tây nổi tiếng với chè ngọt vừa phải, khác hẳn vị ngọt gắt của các món chè miền Tây khác. Menu quán đa dạng, với nhiều loại chè hấp dẫn như chè thốt nốt thơm ngon, giá chỉ 15.000 VNĐ. Không lạ khi quán luôn đông khách và được nhiều người yêu thích.

Đá bào Hóng Gió – chiều tối

Bờ kè cầu Nguyễn Thái Học – cầu Hoàng Diệu là điểm hẹn lý tưởng của giới trẻ Long Xuyên mỗi tối. Nơi đây, hàng quán, nước giải khát và ẩm thực đa dạng tấp nập, trải dài kín cả bờ kè. Bàn ghế được kê sát thành lan can, tạo không gian thoáng đãng để hóng gió mát.

Long Xuyên về đêm rộn ràng với tiếng cười, tiếng trò chuyện của mọi người, tạo nên không khí sôi động và náo nhiệt.

Hóng gió, ăn đá bào giải khát mùa hè – Đá bào Hóng Gió, An Giang.

22 Phạm Hồng Thái, Long Xuyên.

Giờ mở cửa: 06h00 – 23h00.

Du lịch tâm linh Khmer ở Tri Tôn, An Giang, mang nét văn hóa đặc sắc với kiến trúc tinh xảo, phản ánh Phật giáo Nam Tông, là điểm nhấn của văn hóa Khmer địa phương và cả dân tộc. Nơi đây đang ấp ủ nhiều kế hoạch dài hơi để khai thác triệt để tiềm năng du lịch từ văn hóa, nghệ thuật, kiến trúc và đặc biệt là tôn giáo. Bài viết này mong muốn đưa bạn đến với trải nghiệm văn hóa tôn giáo Khmer ngay tại Tri Tôn, góp phần khơi gợi sự tò mò và hành trình khám phá vùng đất phía tây An Giang.

Tác giả: Huỳnh Thiên Ân