Gò Công hấp dẫn du khách bởi những di tích lịch sử nổi tiếng, mang đến trải nghiệm văn hóa độc đáo. Khám phá Gò Công trong một ngày, du khách sẽ được hòa mình vào không gian linh thiêng, tìm hiểu về lịch sử hào hùng của dân tộc.

Nằm giữa dòng sông Vàm Cỏ, sông Chợ Gạo, sông cửa Tiểu và biển Đông, đất Gò Công xưa (nay là huyện Gò Công Đông, thị xã Gò Công và huyện Gò Công Tây, Tiền Giang) từng là căn cứ địa chống Pháp của người anh hùng Trương Công Định. Nơi đây, ông không chỉ chiến đấu dũng mãnh mà còn hy sinh anh dũng, được nhân dân địa phương đặc biệt tôn kính, lập đền thờ để tưởng nhớ.

Bức tranh ghi lại hình ảnh anh hùng Trương Định – vị tướng tài ba, được nhân dân tôn vinh là Bình Tây Đại nguyên soái, một biểu tượng bất khuất của tinh thần yêu nước chống ngoại xâm.

Đền thờ Trương Định ở Gò Công

Đền thờ Trương Định, Gia Thuận, Gò Công Đông.

Từ TP. Hồ Chí Minh, đi theo QL50 vượt qua cầu Mỹ Lợi trên sông Vàm Cỏ, bạn sẽ đến Thị xã Gò Công. Sau trạm thu phí cầu Mỹ Lợi khoảng 6km, bạn sẽ gặp ngã ba vào Khu công nghiệp Gia Thuận. Rẽ trái vào đường khu công nghiệp, đi hết 7km đường đôi, rẽ trái vào đường nhựa nhỏ và đi thêm 1.5km nữa là đến Đền thờ Trương Định.

Cổng đền thờ Trương Định uy nghi, nằm tại Gia Thuận, Gò Công Đông, là điểm du lịch tâm linh hấp dẫn du khách.

Gia Thuận là vùng đất lưu giữ dấu ấn lịch sử về anh hùng dân tộc Trương Định. Ba di tích gắn liền với cuộc đời ông: Đám lá tối trời – bản doanh của nghĩa quân, ao Dinh – nơi ông hy sinh và đền thờ Trương Định. Tiếc rằng, khu rừng dừa nước rậm rạp – Đám lá tối trời – đã bị san lấp để xây dựng khu công nghiệp. Ao Dinh được giữ nguyên trạng, chỉ được tôn tạo để bảo tồn. Một tấm bia ghi lại sự kiện ông hy sinh, nhưng hình ảnh người anh hùng vẫn sống mãi trong lòng người dân Gia Thuận.

Đền thờ Trương Định – điểm du lịch lịch sử thu hút du khách khi đến Gò Công, nơi tưởng nhớ vị tướng tài ba, anh hùng chống Pháp.

Trương Công Định hy sinh ngày 20/8/1864, nhân dân Gia Thuận dựng miếu thờ ông. Đầu thế kỷ XX, họ quyên góp xây đền lớn hơn với mái ngói âm dương, kèo cột gỗ quý. Sau năm 1975, ngôi đền được trùng tu khang trang. Năm 2004, Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch) công nhận Đền thờ Trương Công Định là Di tích cấp quốc gia, ghi nhớ công lao của vị tướng tài ba.

Án thờ Trương Định uy nghiêm trong chính điện, tôn vinh vị anh hùng chống Pháp dũng mãnh.

Khuôn viên đền thờ còn là nơi lưu giữ những di vật quý giá của nghĩa quân Trương Định, như các thanh gươm, vật dụng hàng ngày. Bức tranh anh hùng Trương Định, được nhân dân tôn làm Bình Tây Đại nguyên soái, được treo trang trọng trong nhà trưng bày.

Nhà trưng bày lưu giữ những hiện vật quý giá của nghĩa quân, minh chứng cho lịch sử hào hùng.

Lăng mộ & đền thờ Trương Công Định (Gò Công)

Từ đền thờ Trương Công ở Gia Thuận (Gò Công Đông), men theo đường khu công nghiệp ra QL50, du khách sẽ đến trung tâm thị xã Gò Công. Cách đó khoảng 15km, tại số 1 đường Phan Đình Phùng, Phường 1, là đền thờ Trương Công Định. Lăng mộ của người anh hùng dân tộc này cũng nằm ngay trong khuôn viên đền thờ.

Đền Trương Định, tọa lạc tại phường 1, thị xã Gò Công, là điểm du lịch văn hóa lịch sử hấp dẫn, thu hút du khách trong và ngoài nước.

Sau khi Trương Công Định hy sinh, người vợ thứ hai của ông, bà Trần Thị Sanh, đã đưa thi thể ông về an táng tại mảnh đất của gia đình. Tuy nhiên, phải đến năm 1873, gần 10 năm sau, chính quyền địa phương (thuộc địa Pháp) mới cho phép bà Sanh xây lại mộ ông khang trang. Đáng tiếc, họ đã đục bỏ chữ trên bia mộ. Mãi đến năm 1945, nhân dân Gò Công mới có thể trùng tu mộ ông và khắc lên bia mộ dòng chữ “Đại Nam thần dõng, Đại tướng quân, Truy tặng Ngũ quân, Ngũ Quận công, Trương Định chi mộ”, tôn vinh người anh hùng.

Lăng mộ Trương Định, vị tướng tài ba, nằm trong khuôn viên đền thờ tại thị xã Gò Công.

Lăng mộ Trương Công Định được bao bọc bởi bức tường cao 70cm, điểm xuyết bởi 4 trụ đá lớn ở 4 góc và 2 trụ cổng. Mộ được xây dựng theo kiến trúc đặc trưng Nam bộ, với hình dáng voi phục, sử dụng vật liệu ô dước – một hỗn hợp độc đáo từ mật đường, vỏ sò nghiền nhuyễn, nhựa cây ô dước hoặc nhựa dây tơ hồng, thể hiện sự hiếm hoi và tinh tế trong lựa chọn vật liệu.

Mộ của anh hùng dân tộc Trương Định, được đắp hình voi phục, thể hiện sự tôn kính và lòng biết ơn của người dân đối với vị tướng tài ba, dũng cảm.

Án thờ Trương Định uy nghiêm, tọa lạc trong chính điện đền thờ, là nơi tưởng nhớ vị anh hùng dân tộc.

Nằm cạnh lăng mộ, đền thờ Trương Định được xây dựng năm 1972 với kiến trúc phương Đông uy nghi, cổ kính. Án thờ sơn son thếp vàng càng tôn thêm vẻ trang nghiêm cho ngôi đền. Bên trong, du khách có thể chiêm ngưỡng cuốn sách độc bản bằng gỗ, ghi lại tiểu sử của vị anh hùng dân tộc. Ngày 30/8/1987, đền thờ và lăng mộ Trương Định tại thị xã Gò Công được công nhận là Di tích cấp quốc gia.

Tại đền thờ Trương Định ở thị xã Gò Công, người ta trưng bày cuốn sách gỗ ghi lại cuộc đời vị tướng tài ba, bên cạnh câu nói bất hủ: “Sống làm người tử sĩ, chết làm ma nước Nam”.

Di tích nổi tiếng khác ở Gò Công

Lăng Hoàng gia: Bia đá huyền bí

Nằm ven quốc lộ 50, cách trung tâm thị xã Gò Công khoảng 2km, Lăng Hoàng gia là điểm đến thu hút du khách khi ghé thăm Gò Công. Nơi đây là khu lăng mộ và đền thờ ông Phạm Đăng Hưng, cha của bà Thái hậu Từ Dụ và ông ngoại của vua Tự Đức. Ông được vua Tự Đức truy phong tước Đức Quốc công, góp phần tô điểm thêm vẻ đẹp lịch sử của vùng đất Gò Công.

Cổng Lăng Hoàng gia có ghi số điện thoại của người coi lăng để liên hệ vào ngày nghỉ.

Đền thờ Đức Quốc công – Gò Công: Di sản văn hóa gần 200 năm tuổi, điểm du lịch hấp dẫn.

Lăng Hoàng gia, được khởi công xây dựng năm 1826, trải qua nhiều lần trùng tu vào các năm 1888 (triều vua Thành Thái), 1921 (triều vua Khải Định) và đại trùng tu năm 1998. Kiến trúc đền thờ Đức Quốc công, được xây dựng bởi các nghệ nhân Huế kết hợp với nghệ nhân địa phương, mang đậm nét cung đình uy nghi, tráng lệ.

Đền thờ mang kiến trúc cung đình, được xây dựng từ gỗ quý, toát lên vẻ uy nghi và cổ kính.

Lăng mộ Đức Quốc công Phạm Đăng Hưng, nổi bật với tấm bia đá đặc biệt đặt tại nhà bia bên trái.

Mộ Đức Quốc công mang kiến trúc độc đáo với đỉnh trụ hình bát giác, phía sau là bình phong bán nguyệt chạm khắc tinh xảo hình 4 con rồng trên và 5 con kỳ lân dưới. Lăng Hoàng gia lưu giữ một tấm bia đá với số phận kỳ lạ, hiện đặt tại nhà bia bên trái mộ. Năm 1858, vua Tự Đức cho dựng bia ca ngợi công đức của Đức Quốc công và đưa về Gò Công. Trên đường đi, thuyền bị quân Pháp do đại úy Nicolas Barbé chặn lại, tấm bia bị thu giữ và đưa về Gia Định. Ngày 7/12/1860, Nicolas Barbé bị ám sát tại Gia Định, đồng đội của ông dùng chính tấm bia đá làm bia mộ, khắc chữ Pháp lên dòng chữ cũ, đặt tại nghĩa trang lính Pháp tử trận.

Từ bia tưởng nhớ công lao, nay thành bia ghi tội ác xâm lược.

Tấm bia mộ của Barbé, được tìm thấy năm 1983 khi giải tỏa nghĩa trang để lập công viên Lê Văn Tám, đã trải qua một hành trình dài. Sau khi được Bảo tàng Tp. Hồ Chí Minh bảo quản và nghiên cứu, tấm bia được trao lại cho khu di tích Lăng Hoàng gia vào năm 1998, khép lại hành trình 140 năm để về đúng nơi an nghỉ của nó.

Đình Tân Đông (Gò Táo), nép mình giữa hai bồ đề

Đình Tân Đông, tọa lạc tại ấp Gò Táo, xã Tân Đông, huyện Gò Công Đông, là một địa điểm thu hút du khách khi đến Gò Công. Nằm cách Lăng Hoàng gia khoảng 6km về phía Đông, đình xưa mang tên Gò Táo, được xây dựng từ năm 1901. Sau khi bị bão phá hỏng, đình được xây dựng lại hoàn thiện vào năm 1907 tại vị trí hiện nay.

Cổng đình Tân Đông

Ngôi đình cổ ẩn chứa một nét độc đáo hiếm có: hai cây bồ đề cổ thụ với bộ rễ khổng lồ ôm trọn ngôi đình. Truyền thuyết kể rằng, năm 1986, ba cây bồ đề mọc lên trước đình, một cây bị người chơi cây cảnh bứng đi, hai cây còn lại vươn mình mạnh mẽ. Bộ rễ của chúng quấn quýt, bám chặt vào các cột trụ, như vòng tay nâng đỡ ngôi đình đã từng bị chiến tranh tàn phá. Cây bồ đề không chỉ giúp ngôi đình trụ vững mà còn tô điểm thêm nét cổ kính, uy nghi, thu hút du khách thập phương tìm về thăm viếng.

Hai cây bồ đề cổ thụ, rễ ôm trọn ngôi đình, như những người bảo vệ linh thiêng.

Bộ rễ vững chãi là điểm tựa, giữ vững ngôi đình trước thử thách thời gian.

Được công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh vào năm 2010 bởi UBND tỉnh Tiền Giang, đình Tân Đông đã được trùng tu, tôn tạo nhiều lần.

Lưu ý về đường đi, giờ mở cửa di tích

Từ Tp. HCM về thị xã Gò Công chỉ 60km theo QL50, đường đẹp và dễ đi. Tuy nhiên, vào các dịp nghỉ lễ, khu vực Bình Chánh thường xảy ra tình trạng kẹt xe.

Đền thờ Trương Công Định (Gia Thuận) và đình Tân Đông (Gò Công Đông) đều mở cửa suốt ngày, hai điểm này nằm gần nhau trong cùng huyện Gò Công Đông.

Lăng Hoàng gia và khu đền thờ – lăng mộ Trương Công Định ở thị xã Gò Công đóng cửa nghỉ trưa từ 11g30 – 13g30. Nên lưu ý thời gian này khi đến thăm hai điểm di tích. Người trông coi Lăng Hoàng gia ở luôn trong khuôn viên và để lại số điện thoại ngoài cổng, du khách có thể gọi để được mở cửa vào ngày thứ bảy, chủ nhật hoặc các ngày lễ. Cả hai di tích đều đóng cửa lúc 17g hàng ngày trong tuần.

Tác giả: Ngô Hòa Nam