Chùa Hội Khánh Bình Dương nổi tiếng với kiến trúc độc đáo và tượng phật nằm trên mái lớn nhất châu Á. Hãy cùng khám phá ngôi chùa cổ kính này!

Chùa Hội Khánh, một biểu tượng tâm linh của Bình Dương, thu hút du khách bởi kiến trúc cổ kính và những câu chuyện lịch sử. Ngôi chùa không chỉ là nơi vãn cảnh dâng hương mà còn là điểm đến lý tưởng để khám phá tinh hoa kiến trúc chùa cổ Việt Nam. Nổi bật nhất là tượng Phật nằm trên mái, được Tổ chức Kỷ lục Châu Á công nhận là dài nhất Châu Á, đồng thời cũng là dài nhất Việt Nam. Hãy cùng chiêm ngưỡng vẻ đẹp độc đáo của công trình tôn giáo này!

Tượng Phật Thích Ca nhập Niết bàn đồ sộ tại chùa Hội Khánh.

Chùa Hội Khánh ở đâu?

Số 35 đường Yersin, phường Phú Cường, Thủ Dầu Một, Bình Dương (Gần Nhà thờ Chánh toà Phú Cường).

Lối vào Chùa Hội Khánh

Nằm cách trung tâm Thủ Dầu Một chỉ 500m, Chùa Hội Khánh dễ dàng thu hút du khách bởi quy mô đồ sộ. Từ xa, bạn đã có thể nhìn thấy ngôi chùa rõ nét. Cách trung tâm TP.HCM khoảng 25km, bạn chỉ cần di chuyển theo hướng Quốc lộ 13, qua cầu Bình Phước, tiếp tục đi theo Đại lộ Bình Dương là đến. Tại khu vực trung tâm thành phố, bạn có thể dễ dàng hỏi người dân địa phương để được chỉ đường đến Chùa Hội Khánh.

Cổng chùa Hội Khánh nhuốm màu cổ kính, trầm mặc theo thời gian.

Cổng chùa được trang trí cầu kỳ, tỉ mỉ, toát lên vẻ đẹp cổ kính, tinh tế của kiến trúc chùa cổ Việt Nam.

Chùa Hội Khánh sở hữu khuôn viên rộng lớn, với nhiều công trình kiến trúc lớn nhỏ.

Lịch sử Chùa Hội Khánh

Nằm trên một ngọn đồi cao ở Thủ Dầu Một, chùa Hội Khánh được Thiền sư Đại Ngạn khai sơn vào năm 1741 (thời Lê Hiển Tông). Ngôi chùa cổ kính này là một biểu tượng văn hóa Phật giáo lâu đời của tỉnh Bình Dương.

Chùa bị phá hủy trong chiến tranh năm 1861 do thực dân Pháp bắn phá. Năm 1868, thầy Thích Chánh Đắc cho xây dựng lại chùa ở vị trí cách vị trí cũ khoảng 100m dưới chân đồi.

Chùa Hội Khánh, sau những năm tháng bị chiến tranh tàn phá, đã được trùng tu và nâng cấp nhiều lần. Nơi tụng kinh và phía đông được xây dựng lại vào năm 1917, phía tây được xây dựng lại vào năm 1984. Chánh điện được xây dựng lại vào năm 1990 và 1991. Năm 1992, Hội Đồng Phật giáo tỉnh Sông Bé đã tiến hành trùng tu những pho tượng lịch sử trong chùa. Các tượng Phật đều do các thợ thủ công trong vùng Thủ Dầu Một tạo ra vào thế kỷ 19, mang đậm dấu ấn lịch sử và nghệ thuật.

Nóc chùa rực rỡ với rồng, phượng và hoa văn khảm sứ tinh xảo.

Chánh điện chùa toát lên vẻ đẹp kiến trúc Nam Bộ, mang nét độc đáo riêng.

Chùa được xây dựng sau nhiều thăng trầm, trở thành một công trình Phật giáo quy mô lớn mang lối kiến trúc đặc trưng của ngôi chùa cổ hàng trăm năm tuổi. Nơi đây không chỉ là địa điểm tâm linh thu hút du khách mà còn góp phần thúc đẩy phát triển du lịch Bình Dương.

Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, chùa Hội Khánh là nơi hun đúc tinh thần yêu nước, với nhiều vị hòa thượng dũng cảm đứng lên chống giặc. Hòa thượng Từ Tâm là một tấm gương tiêu biểu, ông đã bị thực dân Pháp bắt và đày vào nhà tù Côn Đảo vì lòng yêu nước.

Chùa Hội Khánh không chỉ là nơi thờ tự mà còn là trung tâm văn hóa, là nơi hội tụ tinh hoa của Nho học yêu nước. Năm 1923 – 1926, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, cùng với cụ Tú Cúc (Phan Đình Viện) và Hòa thượng Từ Văn đã sáng lập Hội Danh Dự tại đây, minh chứng cho vai trò quan trọng của ngôi chùa trong lịch sử đấu tranh giành độc lập của dân tộc.

Chùa Hội Khánh được công nhận là di tích lịch sử – văn hóa quốc gia vào năm 1993.

Tượng Phật Nằm tại chùa đã được Tổ chức Kỷ lục Châu Á công nhận là Tượng Phật nhập Niết bàn trên mái chùa dài nhất Châu Á vào tháng 5/2013.

Chùa Hội Khánh toát lên vẻ thanh tịnh, linh thiêng từ bên ngoài.

Chùa là nơi tổ chức các lễ hội lớn như Phật Đản, Vu Lan, thu hút đông đảo du khách thập phương về dâng hương, vãn cảnh, dâng lễ mỗi năm.

Kiến trúc độc đáo Chùa Hội Khánh

Ngôi chùa cổ Hội Khánh, dù trải qua nhiều lần trùng tu và mở rộng, vẫn giữ nguyên vẹn kiến trúc ban đầu. Nét độc đáo của chùa chính là giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật kiến trúc phong phú, cùng những di tích, cổ vật hàng trăm năm được lưu giữ cẩn thận. Hội Khánh là minh chứng tiêu biểu cho nét đặc trưng của các ngôi chùa cổ Bình Dương.

Bảo tháp 7 tầng uy nghi, tôn thờ Xá Lợi Phật, Bồ Tát, Chư vị Tổ Sư…

Chùa được thiết kế theo kiến trúc truyền thống, gồm bốn phần chính: tiền điện, chánh điện, giảng đường và hai dãy lang (Đông lang và Tây lang). Giảng đường được xây dựng với 92 cột gỗ quý. Hai dãy lang bố trí theo kiểu sắp đôi nối liền nhau, tạo nên kiến trúc trùng thềm, trùng lương độc đáo.

Kiến trúc chùa cổ xứ Nam Kỳ mang nét độc đáo, biến tấu đặc biệt theo truyền thống.

Chùa Hội Khánh, một biểu tượng tâm linh của tỉnh Bình Dương, đóng vai trò quan trọng trong đời sống tín ngưỡng Phật giáo địa phương.

Chùa Hội Khánh ẩn mình sau cổng tam quan uy nghiêm, chạm khắc tinh xảo rồng phượng, là minh chứng cho giá trị văn hóa lâu đời. Bước vào chùa, du khách sẽ cảm nhận không gian thanh tịnh, yên bình. Mỗi công trình, mỗi chi tiết đều ẩn chứa ý nghĩa sâu sắc, thể hiện tinh thần Phật giáo và nét đẹp nghệ thuật truyền thống của dân tộc.

Chính điện và giảng đường được bố trí theo kiểu sấp đội, nối liền nhau theo lối trùng thềm điệp ốc – một dạng kiến trúc phổ biến trong các đình, chùa ở Đàng Trong thời bấy giờ.

Khuôn viên chùa lưu giữ 4 kiến trúc linh thiêng, tái hiện 4 sự kiện quan trọng trong cuộc đời Đức Phật: vườn Lâm Tỳ Ni (nơi ngài đản sinh), Bồ Đề đạo tràng (nơi ngài thành đạo), vườn Lộc Uyển (nơi ngài giảng kinh Chuyển pháp luân) và Câu Thi Na (nơi ngài nhập niết bàn).

Xung quanh sân chùa là 9 ngôi tháp nguy nga, tưởng nhớ 9 vị trụ trì đã viên tịch. Những công trình kiến trúc tinh xảo này góp phần tôn lên vẻ uy nghiêm của ngôi chùa. Phía bên trái, một ngọn tháp 7 tầng được phục dựng gần đây, tầng dưới là nơi lưu giữ những văn hóa phẩm quý giá của chùa, như băng đĩa, tượng Phật kỷ niệm, chuông mõ…

Chùa Hội Khánh sở hữu nội thất kiến trúc, tranh, tượng và đồ thờ tự được điêu khắc tinh xảo, thể hiện sự tài hoa của nghệ nhân. Các đề tài trang trí đa dạng, từ tứ linh, cửu long đến dây nho, lá lấp, hoa phù dung, tạo nên không gian linh thiêng và đẹp mắt.

Khuôn viên Chùa Hội Khánh rộng lớn, đẹp như một bức tranh, toát lên vẻ thanh bình, an nhiên.

Ngôi chùa cổ kính, rợp bóng cây xanh, mang đến không gian thanh tịnh, yên bình.

Chùa Hội Khánh Bình Dương nổi bật với Phật đài cao 22m, là nơi lưu giữ tượng Phật nhập Niết bàn nằm trên mái chùa dài nhất châu Á. Đại tượng cao 12m, dài 52m, nằm trên tầng trên, tái hiện Đức Bổn sư Thích Ca trong tư thế nhập Niết bàn, mang dáng vẻ uy nghiêm, gần giống với tượng Phật nằm tại chùa Vĩnh Tràng Tiền Giang. Tầng trệt của chùa là dãy nhà dài 64m, rộng 23m, được sử dụng làm nơi dạy Trung cấp Phật học và đặt thư viện. Công trình này là niềm tự hào của Phật giáo Bình Dương và Việt Nam, thể hiện sự tôn nghiêm và độc đáo của kiến trúc Phật giáo.

Chánh điện với kèo cột, vách gỗ và ba bộ cửa bức màn, được trang trí bởi gần 100 tượng gỗ, các vị La Hán và thập điện Minh Vương dáng vẻ khác nhau, được tạo bằng gỗ mít sơn son thép vàng. Hai bức phù điêu chạm hình 18 vị La Hán và các vị bồ tát là điểm nhấn đặc biệt, tạo nên một công trình điêu khắc tuyệt mỹ, mang giá trị nghệ thuật cao, thể hiện đặc trưng của phong cách điêu khắc gỗ Bình Dương xưa.

Khuôn viên chùa là nơi an nghỉ yên bình của các đời trụ trì, với nhiều ngôi bảo tháp uy nghi.

Kỹ thuật đính khảm sành sứ tạo nên những hoa văn tinh xảo trên cổng và nóc chùa Hội Khánh, trở thành điểm nhấn kiến trúc độc đáo của ngôi chùa.

Chùa Hội Khánh đã trải qua nhiều lần trùng tu, ngày càng khang trang và vững chãi.

Chùa Hội Khánh nổi tiếng với bộ sưu tập liễn đối thơ văn phong phú, giá trị khó sánh bằng. Trong số đó, nổi bật là câu đối của cụ phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, thể hiện tinh hoa thiền học qua những câu chữ hàm súc: “Đại đạo quảng khai thố giác khuê đàm để nguyệt. Thiền môn giáo dưỡng, quy mao thằn thụ đầu phong” (Tạm dịch: mở rộng đạo lớn như sừng thỏ như mò trăng đáy nước. Nuôi dưỡng mái chùa như lông rùa như cột gió đầu cây).

Nghệ thuật trang trí nội thất chùa thể hiện qua những tác phẩm điêu khắc, chạm trổ tinh xảo. Nổi bật là bộ bao lam thập bát La Hán (1921), bức phù điêu tứ thời trên cột chánh điện, cùng các bàn thờ chạm trổ tinh vi (1925). Chùa còn lưu giữ bộ mộc bản in kinh quý giá có niên đại hơn 120 năm.

Đại hồng chung chùa được đúc vào năm Quý Mùi (1883) do Bổn đạo Dương Văn Lúa hiến cúng, minh chứng cho sự phát triển sớm và vững mạnh của đạo Phật tại địa phương.

Chùa Hội Khánh: Di sản văn hóa dân tộc.

Chùa đã trải qua 10 vị trụ trì (9 vị viên tịch), trong đó nhiều vị cao tăng tài đức nổi danh khắp Nam Bộ. Ngoài đại ngạn thiền sư khai sơn, có công hoằng pháp sớm ở địa phương, phải kể đến hòa thượng Từ Văn (1877 – 1931). Ngài đào tạo nhiều đệ tử tài đức, góp phần phát triển đạo pháp và phục vụ dân tộc.

Hoà thượng Từ Tâm, một vị danh tăng có uy tín bậc nhất Nam Bộ, được tôn vinh là “hoà thượng cả”, đã từng được Pháp mời qua Tây chủ lễ cầu siêu cho binh sĩ Việt Nam tử trận trong Thế chiến I (1914-1918). Năm 1940, vì tinh thần yêu nước, ngài bị Pháp bắt đày đi Côn Đảo, minh chứng cho lòng dũng cảm và vị thế của vị hòa thượng trong lòng dân chúng.

Điểm nhấn ấn tượng tại Chùa là tượng Phật nằm trên mái, được tổ chức Kỷ lục châu Á công nhận là dài nhất châu lục.

Bức tượng Phật hiện ra sừng sững, càng đến gần càng to lớn, uy nghi, khiến lòng người bỗng chốc trở nên nhỏ bé.

Trước tượng Phật, tâm hồn chợt nhẹ nhàng, an yên lạ thường.

Theo một số tài liệu, Ngài được mời tham dự cuộc đấu xảo của các xứ thuộc địa Pháp tại Marseille. Tại đây, Ngài trình bày một số mô hình kiến trúc đình chùa và các tác phẩm điêu khắc, đặc biệt là bộ tượng thập bát La Hán, được tuyển chọn từ tỉnh Thủ Dầu Một.

Chùa Hội Khánh Thủ Dầu Một trong giai đoạn 1923-1926 là nơi quy tụ những nhân sĩ yêu nước, từ các nhà nho, nhà sư đến Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc (cha của Bác Hồ) và cụ Tú Cúc. Họ cùng sáng lập Hội danh dự, một tổ chức nhằm cổ vũ lối sống đề cao đạo đức, danh dự và lòng yêu nước, với sự tham gia của chính Hòa thượng Từ Văn.

Khuôn viên rộng rãi, thoáng mát, nơi đặt tượng Phật khổng lồ, là sự kết hợp hài hòa của nhiều công trình kiến trúc độc đáo.

Mặc dù hoạt động trong thời gian ngắn, Hội đã để lại dấu ấn sâu đậm. Theo nhận định của một nhà nghiên cứu, những lời nói và việc làm của các cụ trong Hội danh dự đã tạo nên ấn tượng tốt đẹp, gieo mầm yêu nước trong lòng người dân địa phương. Sau này, chùa Hội Khánh trở thành nơi trọ học của nhiều lớp học sinh, thanh niên, góp phần hun đúc ý chí yêu nước, tạo nên những con người tiên phong trong các phong trào đấu tranh.

Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, chùa Hội Khánh là trụ sở của Hội Phật giáo cứu quốc tỉnh Thủ Dầu Một, đóng góp tích cực về tinh thần và vật chất cho cách mạng, thậm chí cả xương máu của các nhà tu, Phật tử. Trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm từ năm 1953, chùa trở thành trụ sở của Phật giáo yêu nước tỉnh Bình Dương và đến năm 1983, chùa Hội Khánh trở thành trụ sở của tỉnh Hội Phật giáo Bình Dương.

Năm 1995, Tỉnh hội xây dựng Trường cơ bản Phật học tỉnh Sông Bé (Bình Dương). Hiện nay, Thượng tọa Thích Huệ Thông là trụ trì chùa Hội Khánh (từ 1988) và Phó ban thường trực tỉnh Hội Pháp giáo Bình Dương.

Việt Nam tự hào sở hữu Tượng Phật nằm trên mái dài nhất Châu Á, một công trình kiến trúc độc đáo và ấn tượng.

Chùa Hội Khánh, với kiến trúc ấn tượng, thu hút đông đảo Phật tử và du khách mỗi năm. Nơi đây không chỉ là điểm dâng hương lễ Phật mà còn là địa điểm vãn cảnh lý tưởng, mang nét đẹp truyền thống. Chùa đã trở thành biểu tượng Phật giáo tiêu biểu của tỉnh Bình Dương, góp phần tô điểm cho bức tranh du lịch Việt Nam. Đến Bình Dương, hãy ghé thăm và chiêm ngưỡng công trình độc đáo này, đặc biệt là Tượng Phật nằm trên mái dài nhất Châu Á.

Tác giả: Nguyễn Đăng Khoa