Đôn Hoàng là thị trấn trọng yếu bậc nhất trên con đường tơ lụa cổ đại, đóng vai trò cầu nối giữa Trung Nguyên và Tây Vực.

Đôn Hoàng, điểm tựa quan trọng của Trung Nguyên trên con đường tơ lụa cổ đại, là cửa ngõ dẫn vào Tây Vực.

Đôn Hoàng là điểm trung chuyển sôi động trên Con đường tơ lụa, nơi các thương nhân từ Trường An và Tây Vực gặp gỡ. Đối với thương nhân Trung Hoa, đây là điểm dừng chân để thu gom hàng hóa từ các tiểu quốc Tây Vực, chuẩn bị cho hành trình vượt sa mạc Taklamakan đầy thử thách. Còn với các lái buôn Tây Vực, Đôn Hoàng là nơi nghỉ ngơi sau hành trình gian khổ, trước khi tiếp tục khám phá và mua sắm sản vật Trung Hoa. Ba tuyến đường tơ lụa qua Tân Cương đều bắt đầu từ Đôn Hoàng, khiến nơi đây trở thành điểm dừng chân không thể thiếu cho mọi thương nhân và lữ khách trên con đường tơ lụa huyền thoại.

Đôn Hoàng, điểm giao thoa văn minh trên con đường tơ lụa, đã thu hút các nhà truyền giáo, thương nhân, thợ thủ công và tín đồ Phật giáo từ khắp Ba Tư, Trung Á, Tây Á, Ấn Độ và châu Âu. Nơi đây trở thành kho tàng lưu giữ và trao đổi văn hóa – nghệ thuật, văn học giữa Trung Quốc, Trung Á và phương Tây. Hệ thống chùa hang đá Đôn Hoàng, vĩ đại nhất trong số các quần thể hang động Phật giáo trên con đường tơ lụa, ghi dấu lịch sử hàng nghìn năm. Với những kỳ quan thiên nhiên và văn hóa đặc sắc như Ngọc Môn quan, Dương quan, nơi Đường Huyền Trang từng rời khỏi đất Hán tiến vào Tây Vực, Đôn Hoàng là minh chứng rõ nét cho sự giao thoa văn hóa Đông – Tây và là mô hình thu nhỏ hoàn hảo của văn hóa Trung Hoa cổ đại.

Hang Mạc Cao: Di sản nhân loại

Cách Đôn Hoàng 25km, hang Mạc Cao là quần thể chùa Phật giáo được tạc trực tiếp vào núi đá. Được xây dựng vào thời Ngụy Tấn Nam Bắc Triều, Mạc Cao phát triển rực rỡ nhất trong giai đoạn thế kỷ 4–14. Thời nhà Đường, khi văn hóa phong kiến Trung Hoa đạt đỉnh cao, con đường tơ lụa cũng cực thịnh, Mạc Cao cũng phát triển mạnh mẽ với 492 hang động, 45.000 mét vuông bích họa và hơn 2.000 pho tượng. Mỗi triều đại đều xây thêm hang động mới, ngày càng lộng lẫy và tinh xảo hơn. Nhiều người bảo trợ giàu có đã quyên góp cho Mạc Cao, trong đó nổi tiếng nhất là Hoàng hậu Võ Tắc Thiên. Bà cho xây dựng tượng Phật ngồi lớn nhất ở Mạc Cao vào năm 695 – bức tượng cao 30m tạc thẳng vào núi đá. Năm 1987, hang Mạc Cao được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Mạc Cao là kho tàng nghệ thuật Trung Quốc với những bức tranh tường và tượng điêu khắc lung linh, miêu tả các chủ đề tôn giáo, lịch sử và kỹ thuật nghệ thuật trải dài hơn 1.000 năm. Bước vào lòng hang động, bạn sẽ choáng ngợp trước hàng ngàn vị Phật rạng ngời, áo choàng dát vàng lấp lánh. Phi thiên, các thiên nữ múa hát, bay lượn trên trần nhà trong những bộ áo choàng xanh ngọc lưu ly mỏng manh. Các thương nhân Trung Á đội mũ doppa, các nhà sư Ấn Độ mặc áo trắng, những người nông dân cần mẫn lao động, hoàng tử, công chúa trong trang phục lộng lẫy, tất cả như hiện lên sống động trong không gian huyền ảo của Mạc Cao.

Trí tuệ của người cổ đại được thể hiện rõ nét trong việc xây dựng Mạc Cao, một công trình vĩ đại giữa sa mạc Đôn Hoàng. Để chống lại sự xâm lấn của cát, họ lựa chọn vị trí trên sườn núi đá Minh Sa, nơi có địa thế hang động theo hướng Tây-Đông, dựa lưng vào dãy núi Tam Nguy và có một con sông ở giữa. Các hang động, được tạc san sát nhau như tổ ong, không hang nào cao quá 40m. Vào mùa hè, gió mạnh thổi từ phía Tây nhưng bị chặn bởi núi Tam Nguy, không thể xâm nhập vào các hang. Còn mùa đông, gió mang theo cát từ phía Tây trượt qua đỉnh hang, không rơi được một hạt nào vào bên trong. Nhờ sự tính toán chính xác và sáng tạo ấy, Mạc Cao vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên sơ, là minh chứng cho trí tuệ siêu việt của người xưa.

Ốc đảo Nguyệt Nha Tuyền – Sa mạc

Giữa những đồi cát mênh mông tưởng chừng bất tận, một ốc đảo xanh tươi kỳ diệu hiện lên giữa sa mạc Đôn Hoàng. Hồ nước ngọt hình trăng lưỡi liềm, như một phép màu, đã tồn tại gần 2.000 năm, mang đến sự sống cho vùng đất khô cằn.

Nguyệt Nha Tuyền, điểm dừng chân trên con đường tơ lụa, ẩn chứa vẻ đẹp huyền ảo và linh thiêng. Ngôi chùa cổ kính bên hồ, xây dựng từ thời nhà Hán, phục vụ khách lữ hành băng qua sa mạc. Kiến trúc cổ điển với cổng vòm cong cong, hai tầng mái ngói, sân rộng và gian nhà truyền thống, gợi nhớ những thước phim cổ trang. Ngày nay, bên cạnh việc thờ phụng và trưng bày hiện vật, chùa còn là nơi bán đồ thủ công mỹ nghệ và lưu niệm, thu hút du khách thập phương.

Minh Sa, nghĩa là cát hát, bao bọc quanh Nguyệt Nha Tuyền. Gió mạnh thổi qua, cát gầm vang như tiếng thú dữ; gió nhẹ lay động, tiếng cát reo như tiếng sáo du dương. Khung cảnh cổ đại của đồi cát Minh Sa như đưa du khách trở về thời khai thiên lập địa. Bạn có thể cưỡi lạc đà, hóa thân thành người lái buôn trên con đường tơ lụa, hay thử cảm giác mạnh với đua xe sa mạc và trượt cát từ đỉnh đồi xuống.

Ngọc Môn Quan, Hán Trường Thành.

Nằm ở phía Tây của Trung Quốc, vùng đất hoang vu, khắc nghiệt được gọi là Tây Vực, với các quốc gia nhỏ như Vu Điền, Cao Xương, Đột Quyết. Để bảo vệ biên giới và kiểm soát an ninh, kinh tế, các triều đại Trung Hoa đã xây dựng nhiều cửa ải, và Ngọc Môn Quan là chốt chặn cuối cùng giữa Trung Nguyên và Tây Vực. Nơi đây từng là điểm giao thương sầm uất trên con đường tơ lụa, chứng kiến dòng người tấp nập từ hai vùng đất, trao đổi hàng hóa và văn hóa. Nhưng thời gian và thiên nhiên khắc nghiệt đã tàn phá Ngọc Môn Quan, chỉ còn lại một góc tường thành cô đơn giữa biển cát. Gần đó, những phế tích của trường thành thời nhà Hán lặng lẽ đứng đó, như những chứng nhân lịch sử huy hoàng, trải qua bao biến đổi của thời gian.

Thành phố ma Yardang

Cách Đôn Hoàng 200km về phía tây bắc Trung Quốc, trên biên giới giữa tỉnh Cam Túc và khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương, là Công viên địa chất quốc gia Yardang. Tên gọi “yardang” xuất phát từ tiếng Duy Ngô Nhĩ, ám chỉ những ngọn đồi nhỏ với những bức tường dốc. Nơi đây, gió sa mạc hàng nghìn năm đã khắc họa lên những ngọn núi đá sa thạch màu đỏ nhạt, tạo nên những hình thù kỳ lạ và uốn lượn độc đáo. Địa hình yardang, sản phẩm của quá trình xói mòn gió trong môi trường khô hạn, chính là nét đặc trưng của công viên địa chất này.

Vùng sa mạc hoang vu này ẩn chứa bí ẩn kỳ lạ. Đại sư Huyền Trang trong “Đại Đường Tây Vực ký” đã ghi lại lời đồn về tiếng hát, tiếng la hét và khóc lóc ma quái khiến du khách lạc đường, chết khát. Thế kỷ 13, Marco Polo cũng mô tả hiện tượng tương tự. Thực chất, đó chỉ là tiếng gió rít qua núi non, tạo nên những âm thanh kỳ bí. Nơi đây không có bóng người, chỉ có cát bụi và gió, khiến nó được mệnh danh là thành phố ma.

Thông tin du lịch

Thời gian đẹp nhất

Đôn Hoàng sở hữu khí hậu khô hạn, ít mưa, không khí khô ráo. Nhiệt độ chênh lệch lớn giữa ngày và đêm, cao nhất lên tới 38 độ C vào tháng 7, thấp nhất xuống -15 độ C vào tháng 1. Mùa đông phủ tuyết trắng, mùa xuân thường xuất hiện bão cát.

Tháng 5 đến tháng 11 là thời điểm lý tưởng để khám phá Đôn Hoàng với khí hậu dễ chịu, nắng đẹp, trời trong xanh. Lúc này, thiên nhiên khoe sắc rực rỡ, đặc biệt vào mùa thu, khi lá cây nhuộm vàng, tạo nên khung cảnh lãng mạn và thơ mộng cho vùng đất cổ kính này.

Phương tiện di chuyển

Bạn có thể bay đến Đôn Hoàng từ nhiều thành phố lớn như Lan Châu, Tây An, Tây Ninh, Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, Thành Đô, Urumqi,… Tuy nhiên, vào mùa đông, một số chuyến bay có thể bị cắt giảm. Hãy kiểm tra thông tin kỹ trước khi đặt vé để tránh bất tiện.

Đến Đôn Hoàng, bạn có thể lựa chọn giữa hai ga tàu: Ga Đôn Hoàng (gần trung tâm thành phố) dành cho tàu thường và ga Liễu Nguyên (cách Đôn Hoàng 130km) dành cho tàu cao tốc. Lưu ý, hành lý được phép mang theo tối đa 20kg, được ghi rõ trên vé tàu. Tại ga Liễu Nguyên, nhân viên sẽ kiểm tra hành lý. Nếu vượt quá mức cho phép, bạn sẽ phải đóng phí 1 tệ/kg.

Bến xe Đôn Hoàng có các chuyến xe bus thẳng đến nhiều thành phố ở Cam Túc, Tân Cương, Thanh Hải… Di chuyển trong Đôn Hoàng bằng xe bus công cộng có thể khó khăn nếu bạn không biết tiếng Trung và đi một mình. Chuẩn bị sẵn tên tiếng Trung và hình ảnh điểm đến, hoặc hỏi người dân để tìm xe bus phù hợp là cách tốt nhất để di chuyển thuận tiện.

Khám phá Đôn Hoàng thuận tiện hơn với dịch vụ thuê xe. Bạn có thể lựa chọn taxi để thỏa thuận giá cả cho hành trình trong ngày. Nếu đi theo nhóm đông, hãy thuê xe riêng với tài xế từ các công ty du lịch, họ cung cấp dịch vụ đưa đón tại bến tàu, điểm tham quan và hướng dẫn trọn gói. Khách sạn hoặc nhà nghỉ nơi bạn lưu trú có thể hỗ trợ liên hệ thuê xe. Để thuận lợi trong giao tiếp và hiểu biết sâu hơn về lịch sử, kiến trúc địa phương, bạn nên thuê một người hướng dẫn biết tiếng Anh.

Lưu trú

Đôn Hoàng, điểm dừng chân lý tưởng trên Con đường Tơ lụa, chào đón du khách với đa dạng lựa chọn lưu trú từ khách sạn sang trọng đến nhà nghỉ bình dân. Khu vực trung tâm thành phố là lựa chọn phổ biến, đặc biệt gần Chợ đêm Shazhou, Nguyệt Nha Tuyền, sân bay hoặc ga xe lửa Đôn Hoàng, mang đến sự thuận tiện cho việc khám phá thành phố.

Ẩm thực

Nằm trên con đường tơ lụa sầm uất, Đôn Hoàng là nơi giao thoa văn hóa, tạo nên ẩm thực phong phú và độc đáo. Thành phố sở hữu nhiều món ăn đặc trưng của vùng Tây Bắc Trung Quốc, mang đậm bản sắc địa phương.

Mì vàng thịt lừa, đặc sản hấp dẫn ở Đôn Hoàng, được phục vụ từ quán bình dân đến nhà hàng sang trọng. Sợi mì vàng óng, mỏng dai, kết hợp với thịt lừa, đậu hầm và nước sốt đậm đà tạo nên hương vị khó quên.

Niang Pi Zi là món ăn nhẹ đặc trưng của người Hồi, được làm từ bột hấp chín, cắt sợi to, trộn với mù tạt, tỏi băm, dầu mè, dầu ớt, giấm và nước tương. Vị chua cay hấp dẫn của món ăn này rất phù hợp cho mùa hè nóng bức.

Trà mơ Đôn Hoàng, với vị chua ngọt dịu nhẹ và hương thơm đặc trưng của quả mơ, là thức uống phổ biến được nhiều gia đình tự làm. Ngoài ra, bạn cũng có thể dễ dàng tìm mua trà mơ đóng chai ở các cửa hàng tạp hóa, siêu thị hay chợ đêm.

Súp thịt cừu là món ăn truyền thống và là bữa sáng phổ biến của người dân Đôn Hoàng. Nấu với thịt cừu thái mỏng, gia vị, tỏi tây, hành tây và ớt bột, súp được thưởng thức cùng bánh mì dẹt. Bạn có thể xé bánh mì thành từng miếng nhỏ và ngâm chúng trong súp cho mềm.

Đôn Hoàng, gần Tân Cương, được trời phú cho khí hậu nắng ấm với nhiệt độ chênh lệch lớn giữa ngày và đêm, lý tưởng cho việc trồng các loại trái cây như nho, mơ, chà là, dưa, lê… Nơi đây nổi tiếng với trái cây sấy khô chất lượng cao và giá thành hợp lý. Bạn có thể lựa chọn những sản phẩm độc đáo này để làm quà tặng ý nghĩa cho gia đình và bạn bè.

Một số thông tin khác

Khám phá sa mạc Đôn Hoàng từ tháng 4 đến tháng 10 với tour cắm trại ngủ qua đêm. Chuyến phiêu lưu bắt đầu từ chiều hôm trước, đưa bạn đến ngắm hoàng hôn tuyệt đẹp trên đồi cát Minh Sa. Tiếp tục vui chơi ở Nguyệt Nha Tuyền, cưỡi lạc đà tới khu cắm trại, thưởng thức BBQ bên bếp lửa ấm áp. Đêm đến, ngắm dải ngân hà rực rỡ và thức dậy đón bình minh rạng rỡ trên đồi cát, một trải nghiệm khó quên.

Vé vào cửa Nguyệt Nha Tuyền có giá trị trong hai ngày, cho phép bạn ra vào công viên tự do bất cứ lúc nào trong thời gian này.

Đôn Hoàng là điểm hẹn của những chương trình nghệ thuật ấn tượng về Con đường tơ lụa, như “Con đường tơ lụa và mưa hoa”, “Đôn Hoàng đại lễ”… Nhưng bạn nhất định phải đến với “Tái kiến Đôn Hoàng”. Chương trình như một cuốn phim kỳ bí, mỗi màn trình diễn bất ngờ nối tiếp nhau, khiến bạn không khỏi trầm trồ, xuýt xoa bởi sự độc đáo và hấp dẫn.

Khi khám phá sa mạc, hãy bảo vệ bản thân bằng quần áo dài tay, thấm hút mồ hôi, kem chống nắng và mũ rộng vành. Tránh nắng gắt buổi trưa, thay vào đó hãy tận hưởng vẻ đẹp của bình minh và hoàng hôn trên các cồn cát vào những buổi sáng sớm hoặc tối mát mẻ.

Bài viết này là sản phẩm hợp tác giữa chúng tôi và blogger Trần Hồng Ngọc. Bản quyền nội dung và hình ảnh thuộc sở hữu của chúng tôi. Vui lòng tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ và không sao chép, sử dụng nội dung dưới bất kỳ hình thức nào khi chưa có sự cho phép của chúng tôi.