Khám phá Lăng Đồng Khánh, lăng tẩm hoành tráng của vua chúa triều Nguyễn, nơi bạn sẽ được chiêm ngưỡng sự tráng lệ của một thời kỳ vàng son xưa tại Huế.

Huế, với những cung điện, đền đài, lăng tẩm cổ kính, là minh chứng bất biến cho một thời kỳ vàng son. Dù hiện đại hóa và du lịch phát triển, những dấu ấn lịch sử của triều Nguyễn vẫn là điểm độc đáo của Huế, đặc biệt là hệ thống lăng tẩm đồ sộ, một nét riêng biệt mà không nơi nào có được.

Dù có 13 vị vua trị vì, nhưng chỉ 7 khu lăng tẩm được xây dựng dưới triều Nguyễn. Du khách thường ghé thăm những lăng mộ nguy nga như Minh Mạng, Tự Đức, Khải Định, nhưng ít ai biết về lăng Đồng Khánh. Nơi đây mang nét kiến trúc độc đáo pha trộn Á – Âu, được xây dựng trong suốt 35 năm và trải qua 4 đời vua.

Lăng vua Đồng Khánh

Hồ bán nguyệt uốn lượn trước lăng vua Đồng Khánh, tạo nên khung cảnh thanh bình và uy nghiêm.

Giới thiệu Lăng Đồng Khánh

Sau gần 4 năm trùng tu với kinh phí gần 30 tỷ đồng, Lăng vua Đồng Khánh, một công trình kiến trúc độc đáo của cố đô Huế, đã hoàn thành và mở cửa đón khách tham quan trở lại vào cuối tháng 6/2022. Công trình được Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế trùng tu vào cuối năm 2018.

Lăng Đồng Khánh, tọa lạc tại Huế, là nơi an nghỉ của vua Đồng Khánh – vị vua thứ 8 của triều Nguyễn. Nơi đây là công trình kiến trúc độc đáo, mang đậm nét đẹp truyền thống, phản ánh văn hóa thời Nguyễn. Du khách đến đây có thể chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo, tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của vị vua tài năng này.

2. Vị trí lăng Đồng Khánh

Nằm trên núi Cư Sĩ và đồi Hộ Thuận Sơn, phường Thủy Xuân, TP Huế, Lăng Đồng Khánh (còn gọi là Tư Lăng) là nơi an nghỉ của vua Đồng Khánh (1864-1888). Vị vua ngắn số này lên ngôi trong bối cảnh kinh thành Huế thất thủ, vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết rời Huế ra Tân Sở để kêu gọi phong trào Cần Vương chống Pháp, đánh dấu một triều đại ngắn ngủi và đầy biến động của triều Nguyễn.

Nằm trong quần thể lăng tẩm rộng lớn hơn 220ha của vua Tự Đức, Lăng Đồng Khánh là nơi yên nghỉ của vua Đồng Khánh cùng các thành viên hoàng tộc. Khu vực này bao gồm nhiều khu lăng tẩm riêng biệt, như Tư Lăng của vua Đồng Khánh, Thiên Thành Cục của Kiên Thái Vương, Tư Minh Lăng của Phụ Thiên Thuần hoàng hậu, lăng của Đoan Huy hoàng thái hậu (mẹ vua Bảo Đại), tẩm mộ Hoàng tử Cảnh và các lăng mộ của hoàng gia khác, được xây dựng trong nhiều thời kỳ khác nhau.

Khu vực thờ chính của lăng Đồng Khánh, nơi yên nghỉ của vị vua cuối cùng của triều Nguyễn.

Những khu vực vừa được trùng tu

Ban đầu, điện Truy Tư được vua Đồng Khánh khởi công xây dựng để thờ phụ thân là Kiên Thái Vương. Tuy nhiên, công trình dang dở thì vua Đồng Khánh đột ngột qua đời. Do đất nước gặp nhiều khó khăn, vua Thành Thái lên ngôi không thể xây dựng lăng mộ mới cho vua cha nên đã đổi tên điện Truy Tư thành điện Ngưng Hy. Đến đời vua Khải Định, khu lăng mộ được hoàn thiện với nhiều công trình tu sửa như: Bái Đình, hai hàng tượng văn, võ, quan viên và voi ngựa, lát gạch, xây lan can, dựng cửa Nghi Môn ở mặt trước lăng, xây các tấm bia đá ở Bi Đình, điện Ngưng Hy,…

3. Kiến trúc lăng Đồng Khánh

Lăng Đồng Khánh, giống như các lăng mộ của các vị vua Nguyễn khác, được chia thành hai khu vực chính: khu điện thờ và khu lăng mộ.

3.1. Điện Ngưng Hy

Nằm trên đỉnh đồi thấp, khu điện thờ hướng ra hồ nước hình bán nguyệt thơ mộng. Cửa hậu và hai cửa bên vòm cuốn uyển chuyển, mái đúc giả ngói thanh thoát. Cửa chính, mang tên Cung Môn, được làm bằng gỗ, kiến trúc 3 gian, 2 tầng, là điểm nhấn trang trọng của kiến trúc.

Điện Ngưng Hy hiện ra trước mắt, uy nghi tráng lệ, ẩn chứa một vẻ đẹp cổ kính và bí ẩn.

Họa tiết chạm trổ tinh xảo, tỉ mỉ, thể hiện sự khéo léo và tài năng của người nghệ nhân.

Điện Ngưng Hy, ngôi điện chính của khu điện thờ, được xây dựng theo kiến trúc nhà kép trùng thiềm điệp ốc, mang nét đẹp uy nghi và tráng lệ. Bên ngoài, những bức phù điêu bằng đất nung cùng hình trang trí như ngư ông đắc lợi, gà chọi, hoa quả, động vật… tạo điểm nhấn độc đáo. Bước vào chính điện, du khách sẽ bị choáng ngợp bởi nghệ thuật sơn mài, sơn son thếp vàng lộng lẫy, khiến không gian không còn cảm giác là điện thờ mà như cung điện chính. Trong điện còn lưu giữ 24 bản vẽ các bức tranh của điển tích Nhị thập tứ hiếu, thể hiện lòng hiếu thảo của Khải Định với Đồng Khánh. Bên cạnh bài vị vua Đồng Khánh, 2 bên tả, hữu còn thờ bài vị 2 hoàng hậu Thánh cung, Tiên cung, tạo nên không gian trang nghiêm và lịch sử.

Những ô cửa điện Ngưng Hy, ẩn chứa bao bí mật.

Vẻ đẹp lộng lẫy

Sơn mài ghép khảm và chạm nổi

Những bức chạm tuyệt đẹp

Bàn thờ vua Đồng Khánh

Nét độc đáo của lăng Ngưng Hy là cửa chính được thiết kế theo phong cách Tây phương với hệ thống cửa bảng khoa nhiều màu, khác biệt so với các lăng vua triều Nguyễn khác.

Hệ thống cửa nhiều màu

Nơi đây khác biệt bởi kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa, ẩn chứa nhiều bí mật chưa được khám phá.

Những ô cửa vòm cung

Phía sau điện

3.2. Khu lăng mộ

Nằm trên một ngọn đồi cao, khu lăng mộ Đồng Khánh mang cấu trúc chung tương tự các lăng khác. Tuy nhiên, kiến trúc, trang trí và vật liệu xây dựng lại chịu ảnh hưởng rõ rệt của kiến trúc Âu. Tượng quan viên cao gầy được tạo nên từ xi măng và gạch, thay thế cho tượng đá truyền thống. Bi đình, nơi dựng bia đá, pha trộn kiến trúc Tân cổ điển Tây phương với phong cách Á Đông truyền thống, tạo nên nét độc đáo riêng biệt cho lăng mộ.

Cửa sổ nối liền các khu vực, mở ra tầm nhìn rộng mở.

Lối dẫn ra khu vực lăng mộ

Con đường thơm ngát hương hoa, thơ mộng đến nao lòng.

Mộ vua Đồng Khánh là một kiến trúc hình vuông, cao 1,6m, được bao bọc bởi ba vòng thành xây bằng gạch trát vữa. Trên nóc mộ chạm hình mặt trời, bốn góc chạm hình rồng và chữ Thọ. Phía trước là ba tầng sân tế rộng, lát gạch ca rô và gạch Bát Tràng. Nhà bia hình tứ giác xây gạch nằm phía trước sân tế, lòng bia khắc bài văn ca ngợi công đức vua cha do vua Khải Định viết năm 1916. Sân bái đình nằm phía trước nhà bia, hai bên có hàng tượng gồm quan văn, quan võ, ngựa, voi, mỗi bên 6 bức. Khác với tượng đá Thanh ở các lăng mộ vua Nguyễn trước đó, tượng ở đây được đắp bằng gạch và vôi vữa, tạo nên hình thức thanh mảnh.

Khu vực lăng mộ

Hàng tượng phía trước bia

Nghi môn

Vé tham quan Lăng Đồng Khánh có giá 100.000 đồng/vé.

Lăng Đồng Khánh là minh chứng cho sự kết hợp độc đáo giữa kiến trúc truyền thống và hiện đại, mở ra một thời kỳ mới trong nghệ thuật kiến trúc. Ghé thăm lăng vào buổi chiều hoàng hôn, bạn sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp rực rỡ nhưng cũng rất trữ tình của công trình này, nơi lịch sử và hiện đại hòa quyện.