Lao Xa, bản làng người Mông ở Hà Giang, là điểm đến lý tưởng để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của “áo mới” Hà Giang vào tháng ba, với khung cảnh thiên nhiên thơ mộng và văn hóa độc đáo.

“Nếu không đến Hà Giang vào mùa xuân, bạn sẽ bỏ lỡ một nửa Hà Giang”, câu nói đó thôi thúc tôi quay lại cao nguyên đá vào đầu tháng ba. Lao Xa, với những thửa ruộng bậc thang xanh mướt, là nơi lý tưởng để chiêm ngưỡng chiếc áo mới của Hà Giang.

Bản Lao xa một ngày đầy sương.

Lao Xa ở đâu?

Lao Xa là bản làng người Mông truyền thống, cách trung tâm Hà Giang 140km về phía đông bắc. Nằm tại xã Sủng Là, huyện Đồng Văn, bạn có thể dễ dàng tìm đường đến trung tâm xã rồi tiếp tục đi thêm 2km, đến ngã ba có bảng chỉ dẫn đến Lao Xa (khoảng 4km nữa). Dù cách không xa nhưng đường đi là đường xuyên bản, nhỏ hẹp và quanh co, đặc biệt trơn trượt khi trời mưa. Tuy nhiên, những trải nghiệm độc đáo ở Lao Xa chắc chắn sẽ khiến bạn hài lòng.

Phong cảnh Lao Xa: Địa hình & thời tiết

Lao Xa ẩn mình trong lòng những dãy núi đá hùng vĩ, như bàn tay khổng lồ ôm trọn bản làng. Những ngôi nhà nhỏ xinh nép mình trên sườn đồi thoai thoải, hòa quyện với khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp. Trên những mỏm đá đặc trưng của cao nguyên Đồng Văn, người dân cần mẫn vun trồng những ruộng bậc thang xanh mướt, cho ra những loại nông sản đặc trưng như bắp cải, đậu xanh, cải mèo, ngô nương…

Con đường nhỏ rợp bóng những cây bắp cải xanh mướt.

Mùa xuân ở đây có khí hậu khá đặc biệt, nhiệt độ chênh lệch nhiều so với thành phố Hà Giang. Về đêm, trời khá lạnh, chỉ khoảng 9-10 độ C, đặc biệt rét buốt hơn khi có mưa. Bạn nên nhớ mang theo áo ấm khi đến thăm Lao Xa nhé.

Những điều đặc biệt ở Lao Xa

Ngôi nhà trình tường mộc mạc, đậm chất truyền thống của người Mông.

Cùng khám phá căn nhà xinh xắn tại Lao Xa, bạn sẽ thích mê đấy!

Lao Xa Homestay, ngôi nhà cổ duy nhất ở làng, là điểm dừng chân của chúng tôi. Được xây dựng bởi anh Hồng, homestay mang đậm nét kiến trúc truyền thống với tường nhà bằng đất, gỗ và tre, nện chặt tạo nên màu sắc vàng nâu đặc trưng. Mái nhà lợp ngói âm dương xám lạnh, xếp chồng lên nhau độc đáo, dày đến nửa mét, giúp ngôi nhà chống chọi thời tiết khắc nghiệt của vùng cao nguyên đá.

Ngôi nhà gồm ba gian: gian trái là phòng ngủ của khách, gian phải là phòng ngủ của gia chủ, bên cạnh là bếp lửa ấm áp. Trên trần, thịt lợn gác bếp treo lủng lẳng, dự trữ cho mùa đông. Gian giữa là không gian sinh hoạt chung. Trên tường, những nhạc cụ dân gian như khèn, sáo, đàn nhị… treo đầy, tạo nên không gian ấm cúng, đậm chất văn hóa truyền thống.

Tiếng cười giòn tan của lũ trẻ vang lên vui vẻ bên hiên nhà.

Nét mộc mạc của ngôi nhà được thể hiện rõ qua bộ bàn ghế gỗ đặt ngay trước hiên. Bình trà ấm nghi ngút khói chào đón khách, bên cạnh là những bức ảnh lưu giữ kỷ niệm về những vị khách đã từng ghé thăm. Hai giỏ hoa cải vàng rực rỡ, như một lời mời gọi du khách lưu lại khoảnh khắc đẹp tại đây.

Bức tường nhà cổ mang đến một phông nền độc đáo.

Chiếc máy khâu của chị chủ thật đáng yêu.

Sân nhà cổ rực rỡ sắc hoa.

Bữa tối tại Home như một lời mời gọi ấm áp. Gà đen rang gừng thơm nức mũi, thịt gà chắc ngọt, không hề bị dai. Ba chỉ lợn gác bếp béo ngậy hòa quyện cùng vị đắng thanh của cải mèo, tạo nên sự kết hợp độc đáo. Ngồng cải mèo xanh mướt, giòn giòn, còn thịt bắp đùi lợn lại mềm mềm, ngọt thanh. Trứng rán xốp xốp, bắp cải luộc ngọt đậm, tất cả hòa quyện tạo nên một bữa ăn ngon miệng và đầy đủ dinh dưỡng. Rau củ nơi đây như được đất trời ưu ái, mang hương vị đậm đà, khiến bạn muốn ăn mãi không thôi.

Bữa cơm ấm cúng, thịnh soạn với tiếng cười rộn rã tại homestay.

Chủ nhà hiếu khách, mời rượu ngô tự ủ, vị ngọt thanh, êm dịu, sưởi ấm lòng người. Bữa cơm ấm cúng kết thúc, mưa rả rích ngoài hiên, mọi người quây quần bên bếp lửa hồng, nhâm nhi trà shan tuyết thơm nồng, vị đậm hậu ngọt. Tiếng khèn Mông du dương vang lên, hòa cùng tiếng mưa, tạo nên không gian yên bình, thanh tĩnh, khiến tâm hồn thư thái, nhẹ nhàng.

Tường đá mộc mạc, điểm xuyết sắc hoa mận, đào, lê rực rỡ, tạo nên bức tranh xuân tuyệt đẹp.

Sương sớm đọng đầy trên những cánh đào bên hiên.

Sương trắng bao phủ khung cảnh làng quê, khiến mọi thứ mờ ảo như trong giấc mộng. Những mái ngói thấp thoáng sau lớp sương, tiếng gà gáy vang vọng, tạo nên bức tranh yên bình, mộc mạc.

Màn sương mỏng manh phủ kín rặng hoa, tạo nên khung cảnh mơ hồ, huyền ảo.

Sáng sớm, men theo con đường làng, bạn sẽ bắt gặp những ngôi nhà trình tường cổ kính, bao bọc bởi những bức tường đá kiên cố cao hơn nửa người. Không cần vữa xi măng, người dân làng khéo léo xếp chồng những viên đá lượm nhặt, tạo nên những bức tường vững chãi theo thời gian. Rêu phong phủ xanh, tô điểm thêm nét đẹp dung dị, mộc mạc cho những ngôi nhà xưa.

Bức tường đá vững chãi, in dấu thời gian.

Sân nhà nào nhà nấy rợp bóng hoa đào, hoa mận, hoa lê. Xuân về, mưa bụi bay bay, những cánh hoa bung nở rực rỡ, tô điểm sắc màu cho khung cảnh sau mùa đông giá lạnh.

Hoa đào lấp ló trước hiên nhà.

Hoa đào bung nở rực rỡ, tô điểm sắc xuân trước mái ngói âm dương cổ kính.

Mận trắng tinh khôi, lặng lẽ khoe sắc.

Hoa đào hồng rực, mận trắng tinh khôi, lê trắng muốt, tạo nên bức tranh thơ mộng của núi rừng Đông Bắc. Người dân nơi đây hiếu khách, mời chào du khách vào thăm vườn hoa, chụp ảnh kỷ niệm.

Sân vườn nhà dân quanh bản rực rỡ sắc hoa.

Đôi mắt tròn xoe của cậu bé ngó khách đến thăm nhà, ánh lên sự hiếu kỳ.

Nghề chạm bạc ở Lao Xa

Lao Xa, với khung cảnh nên thơ mùa xuân, còn được biết đến là cái nôi của nghề chạm bạc truyền thống người Mông trên cao nguyên đá Đồng Văn. Nghề thủ công này đã được lưu giữ và truyền dạy qua nhiều thế hệ, góp phần gìn giữ văn hóa độc đáo của cộng đồng.

Dụng cụ chế tác trang sức bạc: búa, kìm, mỏ lết, dao khắc, máy mài, lò nung, khuôn đúc, bột hàn, axit, dung dịch đánh bóng.

Chúng tôi thật may mắn khi được tận mắt chứng kiến quá trình chế tác trang sức bạc truyền thống tại nhà ông Mua Sè Sính, người nghệ nhân với hơn 50 năm kinh nghiệm trong nghề chạm bạc.

Nghệ nhân với bàn tay khéo léo, tỉ mỉ.

Ông nhiệt tình kể về quy trình chế tác truyền thống, từ nung chảy nguyên liệu thô đến đúc khuôn, chạm khắc tỉ mỉ và đánh bóng, tạo nên những chiếc vòng cổ tinh xảo. Những hoa văn chạm khắc mềm mại, chau chuốt, thể hiện sự khéo léo và tâm huyết của người nghệ nhân. Mỗi chiếc vòng tay, vòng cổ, lắc tay… không chỉ là kết quả của mồ hôi, công sức mà còn là tâm tình họ gửi gắm vào tác phẩm. Khi kết hợp với trang phục truyền thống của người Mông, những trang sức ấy càng tôn lên vẻ đẹp độc đáo của đồng bào nơi đây.

Nhịp sống bình yên ở Lao Xa.

Dù sương mù giăng kín và mưa xuân lất phất, vẻ đẹp của bản làng Lao Xa vẫn khiến tôi say lòng. Khói sớm mờ ảo, tiếng bồ câu ríu rít, chú mèo lười biếng nằm cạnh mái ngói, những nụ hoa điểm sương, nụ cười của trẻ thơ, và sự hiếu khách của người dân, tất cả hòa quyện tạo nên một Lao Xa mộc mạc, thuần khiết đến lạ thường.

Bồ cầu rảo bước.

Chú mèo bên mái ngói.

Lao Xa, một chốn bình yên với thiên nhiên trong trẻo và nhịp sống dung dị. Hãy đến và hòa mình vào cảnh sắc thơ mộng, trò chuyện cùng những người dân thân thiện, bạn sẽ có những trải nghiệm đáng nhớ và đầy cảm xúc. Lao Xa đang chờ bạn khám phá!