Rừng U Minh Hạ, nơi những khu tràm xanh ngắt hút ong về làm tổ quanh năm, mang đến đặc sản mật ong hoa tràm thơm ngon, hấp dẫn.

Nắng hè chói chang, tôi tìm về Vườn Quốc gia U Minh Hạ, nằm giữa huyện U Minh và Trần Văn Thời, đất mũi Cà Mau. Với diện tích hơn 8.000 ha, U Minh Hạ là một trong 3 vùng lõi của Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Mũi Cà Mau, nơi hội tụ hệ sinh thái đa dạng và động thực vật phong phú.

Rừng tràm U Minh Hạ, điểm cực nam của Tổ quốc, tọa lạc tại đất mũi Cà Mau.

Mật ong hoa tràm U Minh Hạ, món đặc sản hấp dẫn du khách, nhưng thay vì thưởng thức trong chai lọ, tôi đã có trải nghiệm độc đáo: gác kèo ong cùng thợ săn mật giữa rừng U Minh Hạ. Được ăn ong trực tiếp, tận hưởng hương vị mật ong nguyên chất, là trải nghiệm khó quên.

Khám phá Vườn Quốc gia U Minh Hạ

Bạn may mắn rồi đấy! Hiện nay, một số hãng hàng không đã khai thác đường bay thẳng từ Hà Nội vào Cà Mau, giúp bạn tiết kiệm thời gian di chuyển chỉ với 2 tiếng bay. Bạn có thể tìm kiếm vé máy bay của Vietnam Airlines, Bamboo Airways hoặc Vietjet Air trên trang chúng tôi với giá vé hấp dẫn, chỉ hơn 2 triệu đồng.

Từ trung tâm thành phố Cà Mau, đoàn chúng tôi thuê xe khách đến Vườn Quốc gia U Minh Hạ, cách đó khoảng 40 km. Đường đi đẹp và bằng phẳng, tuy nhiên một số đoạn hẹp và có gác chắn độ cao khiến xe khách phải đi đường khác. Để thuận tiện hơn, bạn có thể lựa chọn thuê xe máy hoặc taxi cho hành trình này.

Bạn có thể bay thẳng từ Hà Nội (Nội Bài) đến Cà Mau!

Để đến Cà Mau từ TP.HCM, bạn có thể lựa chọn đi xe khách hoặc tự lái xe. Xe khách thường xuất phát vào buổi tối và dừng ở trung tâm thành phố Cà Mau. Giá vé tuyến TP.HCM – Cà Mau dao động từ 200.000 – 300.000 đồng một chiều. Nên tìm hiểu về các nhà xe và giá vé trước khi đặt vé để có lựa chọn phù hợp nhất.

Từ TP. HCM đến Cà Mau, bạn có thể đi theo Quốc lộ 1A và Quản Lộ – Phụng Hiệp. Chuyến đi mất khoảng 7-8 tiếng, với quãng đường khoảng 300km, tùy thuộc vào tốc độ và thời gian nghỉ dọc đường.

Khám phá nghề gác kèo ong rừng U Minh Hạ

Trước khi những cơn mưa muộn cuối mùa trút xuống, giữa tháng 11 âm lịch, người thợ ong sẽ vào rừng tìm chỗ gác kèo để xây nhà, đón hướng ong về làm tổ. Kèo gác là một nhánh cây tràm dài khoảng 2 – 3 mét, được dựng ở nơi kín đáo, tránh hướng gió để không ảnh hưởng đến tổ ong nhưng vẫn phải có đủ ánh nắng mặt trời.

Khoảng tháng 3, tháng 4 âm lịch, những bông hoa tràm trắng bạc bé nhỏ bắt đầu nở rộ trên cành cây. Hương thơm dịu dàng của hoa theo gió lan tỏa, thu hút những đàn ong rừng về hút mật, làm tổ.

Tổ ong hoa tràm trong rừng U Minh Hạ

Chỉ sau khoảng nửa tháng, tổ ong đã sẵn sàng cho thu hoạch mật ong đầu tiên, được người dân địa phương gọi là “đi ăn ong”. Mỗi năm, một tổ ong cho thu hoạch 6 lần, mỗi lần từ 3 đến 4 lít mật. Mật ong thu hoạch từ mùa nắng được xem là loại mật ngon nhất, mang giá trị cao nhất.

Khám phá rừng U Minh Hạ cùng người dân địa phương.

Nghỉ trưa tại nhà hàng Hương Tràm của ông Hon ở xã Khánh An, huyện U Minh, tôi được thưởng thức lẩu mắm, cá lóc nướng trui và đặc biệt là pizza ong – một món ăn độc đáo được gợi ý.

Ông Hon giới thiệu món bánh độc đáo, hình tròn giống bánh tráng nướng, được chia thành từng miếng tam giác như pizza. Điểm đặc biệt là nguyên liệu chính của bánh là nhộng ong, được khai thác từ rừng U Minh Hạ.

Pizza độc đáo với nhân nhộng ong rừng U Minh Hạ, mang đến hương vị đặc biệt.

Dù chưa từng thử món ăn từ côn trùng, tôi vẫn quyết định nếm thử đặc sản U Minh Hạ. Sự e ngại ban đầu nhanh chóng bị đánh bay bởi nỗi tiếc nuối khi bỏ lỡ cơ hội thưởng thức hương vị độc đáo của vùng đất này.

Âm thanh rộp rộp vui tai, vị giòn tan béo ngậy của nhộng ong khiến tôi bất ngờ. Hương vị thơm ngon trái ngược hẳn với vẻ ngoài “xấu xí” của những con nhộng lộn xộn trên bề mặt, khiến tôi hoàn toàn chinh phục bởi sự khác biệt độc đáo này.

Chỉ ăn thôi là chưa đủ, tò mò về ong rừng U Minh Hạ, một vài người trong đoàn chúng tôi đánh liều xin đi cùng ông Hon vào rừng. Ông Hon nhắc nhở trước là ong hiền nhưng vẫn đốt, làm chúng tôi vừa sợ vừa phấn khích. 2 giờ chiều, sau khi nghỉ ngơi, chúng tôi lên chiếc vỏ lãi do ông Hon lái để đi lấy mật cùng thợ gác kèo ong trong rừng U Minh Hạ.

Vỏ lãi, hay còn gọi là tắc ráng, là loại thuyền máy nhỏ, hình thoi, gắn máy ở đuôi. Đây là phương tiện di chuyển phổ biến ở miền Tây Nam Bộ và vùng sông nước đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là vào mùa nước nổi.

Vỏ lãi là phương tiện giao thông đường sông phổ biến ở vùng U Minh Hạ.

Chiếc vỏ lãi cập bến, trước lối mòn dẫn vào rừng tràm. Mỗi người được phát chiếc lưới trùm đầu, riêng anh thợ cầm thêm đuốc con cúi, thùng nhựa và dao cắt mật, tiến vào khu gác kèo ong.

Thợ săn ong U Minh Hạ mang theo dụng cụ vào rừng, chuẩn bị cho cuộc săn mật đầy thử thách.

Lối vào tổ ong chỉ rộng và cao khoảng một mét, như một chiếc cửa nhỏ dẫn vào thế giới mật ngọt. Dù đã thưởng thức mật ong nhiều lần, đây là lần đầu tiên tôi được tận mắt chứng kiến tổ ong mật. Hít một hơi thật sâu, tôi lấy hết can đảm chui vào bên trong.

Chiếc kèo gác phủ kín tổ ong, đen nhánh như một khối đặc. Nếu không có nắng, chẳng ai ngờ được phía sau màu đen ấy là tổ ong mật ngọt ngào, nơi bầy ong cần mẫn kiến tạo nên những giọt mật vàng sánh.

Ong làm tổ trên kèo

Tôi rón rén tiến vào tổ ong khi chúng còn đang hoạt động, tay cầm máy ảnh, lòng đầy lo sợ bị tấn công. Chỉ sau 2-3 phút, tôi đã vội vã rút lui, để cho những chú ong thợ tiếp tục công việc tạo ra mật ong ngọt ngào.

Anh thợ đốt bùi nhùi, khói nghi ngút bốc lên từ xô, khiến đàn ong trong tổ như bị say khói, ùa ra ầm ầm. Tiếng rì rì của cánh ong khiến cả đoàn người hoảng hốt. Ông Hon nhắc nhở: “Nếu ong bám vào người thì đứng im, không được xua đuổi”. Mình cố giữ bình tĩnh, từng bước chân nhẹ nhàng, trong lòng thấp thỏm lo sợ. May mắn là cả chuyến đi không ai bị ong chích.

Khói đuốc đuổi ong bay khỏi tổ.

Tổ ong không quá to, mật không quá nhiều nhưng đối với chúng tôi, đây là thành quả ngọt ngào của chuyến gác kèo ong. Hai người khiêng cây kèo ong đã làm tổ ra bãi cỏ gần nơi đỗ vỏ lãi, nơi chúng tôi sẽ cùng thưởng thức. Trên đường đi, những chú ong vẫn lưu luyến bám theo tổ, như tiếc nuối tổ ấm của mình.

Di chuyển tổ ong đến nơi rộng rãi, thoáng đãng để tận hưởng mật ong tươi ngon.

Tổ ong là một kiệt tác kiến trúc tự nhiên, với các khoang lục giác xếp cạnh nhau tạo nên một cấu trúc vững chắc và tiết kiệm tối đa không gian. Viền tổ mang sắc trắng ngả vàng, càng về trung tâm, màu sắc càng chuyển sang nâu đậm, dấu hiệu của sự tập trung mật ngọt.

Tay chạm vào tổ ong, lớp mật vàng óng sánh chảy, khiến mấy anh trong đoàn vội vàng dùng lá chuối và chai nước suối hứng lấy. Mật ong thiên nhiên hảo hạng, ai nỡ bỏ phí!

Mật ong vàng óng dưới nắng hè

Miếng sáp ong tan chảy trên đầu lưỡi, vị ngọt thanh của mật ong hoa tràm ùa vào, thoang thoảng hương thơm dịu nhẹ. Nước mật trong vắt, màu vàng như nước cam, ngọt dịu hơn hẳn những loại mật ong hoa nhãn, hoa bưởi đóng chai tôi từng nếm.

Tận hưởng vị ngọt thanh tao của mật ong thiên nhiên, trực tiếp từ tổ ong, với hương thơm dịu nhẹ của sáp ong, một trải nghiệm nguyên sơ và đầy thu hút.

Dù không ưa ngọt, tôi vẫn bị thu hút bởi tổ ong rừng. Những ô lục giác bé xíu xếp cạnh nhau, đẹp mê hồn. Dưới nắng hè, lớp mật vàng óng như bừng sáng, khiến tôi không thể rời mắt.

Vẻ đẹp của tổ ong hoa tràm

Sau khi thu hoạch tổ ong, chúng tôi mang chúng về nhà hàng của ông Hon để sơ chế thành mật ong đóng chai. Mật ong rừng tràm U Minh Hạ, một sản phẩm độc quyền được Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau cấp phép, mang hương vị đặc trưng của vùng đất ngập nước. Bạn có thể mua một chai mật ong hoa tràm tại U Minh Hạ với giá khoảng 500.000 đồng.

Mang tổ ong về nhà hàng, sơ chế thành mật ong nguyên chất.

Thời điểm lý tưởng đến U Minh Hạ

U Minh Hạ có khí hậu đặc trưng với hai mùa rõ rệt: mùa khô (tháng 5 – 10) và mùa mưa (tháng 11 – 4 năm sau). Du khách có thể đến thăm Vườn Quốc gia U Minh Hạ bất cứ thời điểm nào trong năm, mỗi mùa mang đến những trải nghiệm độc đáo riêng.

Thời điểm lý tưởng để trải nghiệm ăn ong là từ cuối tháng 5 đến tháng 8 hoặc từ tháng 10 đến tháng 3 âm lịch.

U Minh Hạ như một bức tranh xanh mướt, rạch nước len lỏi giữa rừng tràm nguyên sinh, lau sậy rập rờn, bìm bịp, chao chảo, ròng rọc bay lượn. Nhưng trải nghiệm đáng nhớ nhất là lần đầu tiên gác kèo ong. Lần đầu tiên trong đời bị ong đuổi, cảm giác vừa sợ hãi vừa thú vị, để lại dấu ấn khó quên trong chuyến đi.

Khám phá vẻ đẹp hoang sơ của rừng U Minh Hạ bằng cách ngồi vỏ lãi, một trải nghiệm độc đáo không thể bỏ qua.

Về Cà Mau, bạn nhất định phải thử trải nghiệm nghề gác kèo ong ở rừng U Minh Hạ – một di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Đây là cơ hội tuyệt vời để bạn khám phá nét đẹp độc đáo của vùng đất mũi và văn hóa truyền thống của người dân nơi đây.