Kumamoto, Nhật Bản, chào đón bạn với một hành trình ẩm thực độc đáo. Hãy khám phá hương vị địa phương và trải nghiệm văn hóa Nhật Bản trọn vẹn.

Năm ngoái, mình may mắn được trao cơ hội du học trao đổi ngắn hạn tại tỉnh Kumamoto, Nhật Bản – nơi nổi tiếng với linh vật gấu đen má đỏ. Trước khi đặt chân đến Nhật, ẩm thực Nhật Bản trong tâm trí mình chỉ là những món ăn phổ biến như sushi, tempura, udon, ramen,… Nhưng sau khi được bạn bè dẫn đi và tự mình khám phá, mình mới nhận ra ẩm thực Nhật Bản còn ẩn chứa nhiều tinh hoa hơn thế. Dưới đây là những món ăn để lại ấn tượng sâu sắc nhất trong chuyến đi của mình tại Kumamoto.

1. Chawanmushi (茶碗蒸し)

Chawanmushi (茶碗蒸し), nghĩa là “chén trà hấp”, là một món khai vị hấp dẫn. Tên gọi của nó đã phản ánh rõ ràng thành phần chính: Chawan (茶碗) là chén trà và Mushi (蒸し) là hấp. Món ăn này là một hỗn hợp trứng đánh mịn, được hấp trong những chiếc bát nhỏ, có nắp đậy giống như chén trà Trung Quốc. Nước dùng dashi, xì dầu và muối mang đến vị umami đặc trưng cho món ăn. Nguyên liệu đi kèm thay đổi theo mùa, từ hải sản, thịt gà, rau củ cho đến nấm. Chawanmushi có thể được phục vụ nóng, ấm hoặc lạnh, nhưng ngon nhất khi thưởng thức nóng ấm.

Món ăn này là một trong số ít món truyền thống của Nhật Bản được dùng bằng thìa, bởi vì người Nhật không thể ăn nó bằng đũa.

Chawanmushi, món trứng hấp thanh tao, ngày nay không phổ biến ở các nhà hàng Nhật Bản, chỉ xuất hiện tại những nơi chuyên phục vụ món này hoặc những nhà hàng cao cấp Kaiseki. Nguồn gốc của nó được cho là từ thời kỳ bế quan tỏa cảng Edo, khi Nagasaki là một trong số ít các tỉnh được phép giao thương với thế giới bên ngoài. Buôn bán với Trung Quốc thịnh vượng, và người Trung Quốc tự do di chuyển trong tỉnh. Do nạn buôn lậu gia tăng, Mạc phủ đã xây dựng khu định cư Tojin Yashiki dành riêng cho thương nhân Trung Quốc. Nhiều người tin rằng chính những thương nhân này đã giới thiệu món ăn Shippoku, một món ăn truyền thống của họ, và đó chính là tiền thân của chawanmushi ngày nay.

Nhà hàng Chawanmushi Honpo Inaho Kumamoto, tầng 1 tòa nhà Higashi Kaigan, 1-11-28 phố Shimotori, quận Chuo, Kumamoto, Kumamoto.

Giá Chawanmushi dao động từ 440 JPY ~ 1630 JPY (74.000 VND ~ 277.000 VND). Bên cạnh đó, nhà hàng còn phục vụ các món đặc sản địa phương với mức giá từ 490 JPY ~ 2400 JPY (83.000 VND ~ 408.000 VND).

2. Mì Tsukemen (つけめん )

Là một người ưa chuộng vị thanh đạm, tôi luôn cảm thấy mì ramen quá “nặng đô” với khẩu vị. Dù biết rằng có những loại mì ramen thanh đạm như mì shoyu, nhưng với một người đã quen với ẩm thực chua cay mặn ngọt vừa phải của Việt Nam như tôi thì thật khó để yêu thích. Khi sang Nhật, do không thể ăn mì ramen, ông chủ quán nhà hàng đã gợi ý tôi thử mì tsukemen, một món ăn mới lạ và hấp dẫn.

Tsukemen, món mì Nhật Bản, có kiểu ăn tương tự bún chả Việt Nam. Điều thú vị là khi giới thiệu bún chả cho bạn bè Nhật, họ thường gọi nó là “Mì Tsukemen kiểu Việt Nam” dù hai món hoàn toàn khác biệt.

Mì tsukemen, khác biệt với mì ramen ở chỗ mì và nước chấm được phục vụ riêng biệt. Bạn sẽ nhúng, ngâm mì vào phần nước dùng đậm đà trước khi thưởng thức, tạo nên tên gọi “tsukemen” – từ “tsukeru” nghĩa là “ngâm, làm ẩm” và “men” nghĩa là mì. Mặc dù nguyên liệu tương tự ramen, nhưng cách ăn và trình bày riêng biệt giúp mì tsukemen bớt ngấy hơn.

Sợi mì Tsukemen dày và dai hơn mì ramen nhờ được luộc lâu hơn và trải qua bước giặt trong nước lạnh. Sau khi luộc, mì được vớt ra và thả vào chậu nước lạnh để giữ độ dai, không bị nhũn. Tiếp theo, mì được “giặt” dưới dòng nước lạnh chảy liên tục, như đang giặt quần áo, khiến mì cứng lại và nguội đi. Sau khi “giặt”, mì Tsukemen được bày biện hấp dẫn với lát thịt xá xíu khò lửa thơm phức, trứng lòng đào ngâm tương béo ngậy, măng muối giòn giòn và rong biển đậm đà.

Mì tsukemen là một lựa chọn phổ biến thay thế cho mì ramen vào mùa hè. Bạn có thể thưởng thức mì tsukemen lạnh (Hiyamori) vào mùa hè hoặc mì nóng (Atsumori) vào mùa đông. Mì tsukemen được phục vụ với nhiều size: Nami (nhỏ, khoảng 200g), Dai (lớn, khoảng 300g) và Toku (siêu lớn, khoảng 400g).

Hakata Ramen Itoto, 6-12 phố Kamitori, quận Chuo, thành phố Kumamoto, tỉnh Kumamoto.

Mì Tsukemen:
– Suất nhỏ: 850 JPY (144.000 VND)
– Suất lớn: 950 JPY (161.000 VND)
– Suất đặc biệt: 1050 JPY (178.000 VND)

Nướng thịt một mình (Hitori Yakiniku)

Nhật Bản nổi tiếng với văn hóa du lịch hướng nội, thể hiện rõ nét trong những nhà hàng phục vụ 1 khách, suất ăn đơn lẻ và khách sạn con nhộng. Điều khiến tôi bất ngờ nhất khi đến Nhật chính là chuỗi nhà hàng phục vụ nướng dành riêng cho 1 người. Điều này càng khẳng định văn hóa độc lập và tôn trọng sự riêng tư của người Nhật.

Phía đối diện, khu vực gia vị bày đầy đủ các loại nước chấm cho thịt, từ những loại cơ bản như chanh muối, miso, shoyu đến sốt cay gochujang đặc trưng của Hàn Quốc. Bên cạnh đó, một chiếc iPad được đặt gọn gàng trên quầy, phục vụ cho việc đặt món ăn.

Bước vào quán, bạn tự do chọn chỗ ngồi ưng ý. Bàn ghế được ngăn cách bởi những tấm gỗ dày, tạo không gian riêng tư, không ai có thể nhìn thấy bạn khi đang ăn. Bạn cũng không cần lo lắng về việc giao tiếp bằng tiếng nước ngoài với nhân viên. Đây là địa điểm lý tưởng cho những ai hướng nội hoặc dễ cảm thấy ngại ngùng.

Thịt nướng 1 người tại Nhật mang đến trải nghiệm thú vị, đặc biệt phù hợp với những ai có sức ăn vừa phải. So với suất ăn houdai (ăn không giới hạn), suất ăn này tiết kiệm hơn hẳn. Menu đa dạng, tôi chọn suất thịt ba chỉ nướng, ăn kèm cơm và canh rong biển miso. Mặc dù không đạt chất lượng như suất houdai, thịt được tẩm ướp vừa vặn, cắt nhỏ tiện lợi. Điều khiến tôi ấn tượng nhất là chiếc vỉ nướng nhỏ xinh, vừa vặn cho một người ăn, mang đến cảm giác ấm cúng và tiện lợi.

Nhà hàng Yakiniku Line, Tầng 1, Tòa nhà Mikadoya, 1-8-30, Quận Chuo, Thành phố Kumamoto, Tỉnh Kumamoto.

Set cơm thịt nướng tự phục vụ có giá từ 530 JPY ~ 1500 JPY (90.000 VND ~ 255.000 VND), cơm có thể refill miễn phí. Suất bò đen Wagyu có giá cao hơn, từ 1400 JPY ~ 1800 JPY (238.000 VND ~ 306.000 VND).

4. Cơm hộp nhiều tầng Jubako

Hộp Jubako (重箱) là biểu tượng của Tết Nhật Bản, đựng món Osechi truyền thống. Mỗi tầng hộp được xếp đầy các món ăn ngon, đủ cho cả gia đình thưởng thức suốt kỳ nghỉ Tết. Ý nghĩa của Osechi là thể hiện lòng biết ơn và sự chăm sóc của mẹ dành cho gia đình, giúp mọi người tận hưởng kỳ nghỉ trọn vẹn mà không phải bận tâm đến việc nấu nướng.

Món ăn được trang trí tinh tế, nguyên liệu theo mùa tươi ngon, mang đến trải nghiệm ẩm thực cao cấp như fine dining.

Chuỗi nhà hàng Sairo, 4-5 phố Hachioji, quận Chuo, Kumamoto, Nhật Bản.

Suất cơm hộp Jubako bữa trưa theo mùa có giá 2280 JPY (387.000 VND), bao gồm đồ uống có ga, trà olong và tráng miệng.

5. Cơm Ochazuke

Ochazuke – món ăn tôi cực kỳ tâm đắc và có thể ăn mỗi ngày. Tên gọi “Ochazuke” gồm “Ocha” (trà) và “zuke” (ngâm ngập nước), tức là cơm chan với trà. Lần đầu biết đến món ăn này, tôi không thể tưởng tượng một thức uống thanh đạm như trà lại có thể kết hợp với đồ mặn là cơm và thức ăn. Thông thường, sau bữa ăn, chúng ta thường được phục vụ tráng miệng hoặc trà nóng để nhẹ bụng.

Tuy nhiên, Ochazuke không nhất thiết phải chan nước trà. Nước dùng dashi (ninh từ cá cơm, rong biển, nấm…) cũng là lựa chọn phổ biến. Các loại nước dùng thông dụng: trà xanh, nước dùng dashi, Genmaicha, Hojicha hay Sencha. Ngày nay, đa phần các cửa hàng đều sử dụng nước dùng dashi thay vì trà vì nó mang đến hương vị đậm đà và thơm ngon hơn.

Ochazuke, món ăn đơn giản mà ngon miệng này, có nguồn gốc khó xác định chính xác. Nhiều truyền thuyết xoay quanh sự ra đời của món ăn, nhưng có thể khẳng định rằng Ochazuke đã xuất hiện từ thời Heian, khi người dân Nhật Bản kết hợp trà với cơm. Các topping phổ biến bao gồm Umeboshi (mơ muối), các loại cá, trứng cá hồi và thậm chí là những nguyên liệu thường thấy trên sushi.

Trong thời kỳ chưa có lò vi sóng, việc giữ cơm nóng lâu là cả một vấn đề. Thùng đựng cơm giúp giữ ấm nhưng không thể ngăn cơm nguội và khô. Việc hâm nóng lại cơm cũng là điều bất khả thi. Chính vì vậy, người ta đã nghĩ ra cách chan trà nóng vào cơm để vừa làm nóng cơm, vừa tạo hương vị thơm ngon như cơm mới nấu.

Món Ochazuke này có topping là thịt heo chiên xù giòn tan, củ mài nhớt dai ngon và rau sống tươi mát. Thưởng thức cùng trà đen ấm nóng chan vào cơm, tạo nên hương vị độc đáo.

Set ăn còn được phục vụ thêm tráng miệng 3 món matcha: matcha đá, matcha parfait size nhỏ và bánh matcha, mang đến trải nghiệm trọn vẹn.

Nhà hàng Amamiya, tầng 2 tòa nhà Tabara, 4-16 phố Kamitoricho, quận Chuo, Kumamoto, Nhật Bản.

Set cơm cùng đồ tráng miệng (size nhỏ) có giá từ 1606 JPY ~ 1826 JPY (tương đương 273.000 VND ~ 310.000 VND). Đồ tráng miệng size lớn gọi riêng có giá dao động từ 530 JPY~ 1507 JPY (90.000 ~ 256.000 VND).

6. Bữa ăn Gozen (御膳)

Gozen không phải là tên gọi của một món ăn, mà là cách thức trình bày món ăn truyền thống Nhật Bản. Kiểu phổ biến nhất là Ichiju Sansai, bao gồm cơm, canh và ba món mặn. Cách bày trí Gozen được quy định chặt chẽ, với vị trí từng món như cơm, súp, món chính và món phụ đều tuân theo những quy tắc riêng nhằm mang lại sự thuận tiện tối đa cho người thưởng thức. Ngày nay, Gozen không còn phổ biến như trước, chủ yếu được phục vụ tại các nhà hàng chuyên biệt hoặc cao cấp, tương tự như món Chawanmushi.

Món cà tím ngâm dầu mè ngon tuyệt cú mèo! Vị ngọt bùi của cà tím kết hợp với hương thơm béo ngậy của dầu mè, tạo nên món ăn hấp dẫn khó cưỡng.

Ngồi ngay quầy bar, tôi được chứng kiến tận mắt đầu bếp tài ba thái sashimi.

Nhà hàng Rinsai, 3-2-37 phố Tatsudajinnai, quận Kita Ward, thành phố Kumamoto, tỉnh Kumamoto.

Suất Gozen bữa trưa giá 1500 JPY (255.000 VND), bao gồm cơm refill miễn phí và đồ tráng miệng. Các bữa Gozen cao cấp hơn phục vụ vào buổi trưa và tối, cùng với các bữa omakase, đều phải đặt trước. Giá dao động từ 2500 JPY – 11000 JPY (425.000 VND – 1.870.000 VND).

7. Kem tươi (Soft cream)

Kem tươi, hay còn được gọi là soft cream, là một món ăn nổi tiếng khắp Nhật Bản. Tuy nhiên, Kumamoto lại đặc biệt tự hào về loại kem tươi của mình. Được làm từ sữa tươi của những chú bò từ trang trại bò Aso, nằm dưới chân dãy núi Aso nổi tiếng, kem tươi Kumamoto mang hương vị béo ngậy, thơm ngon khó cưỡng.

Kem tươi kết hợp soda, món tráng miệng phổ biến tại Nhật, mang đến hương vị độc đáo và sảng khoái.

Cốc kem giá hơi chát, nhưng chỉ một ngụm thôi, tôi đã biết bột trà xanh này thuộc hàng cao cấp. Bột trà xanh thơm nồng, mịn mượt, vị chát nhẹ nhàng hòa quyện với vị ngọt béo của kem tươi, tạo nên một trải nghiệm vị giác khó quên.

Lib Cafe (Cafe Nanaseki), tầng 2, 3-19 phố Shinshigai, quận Chuo, Kumamoto, Nhật Bản.

Giá kem và đồ tráng miệng từ 400 JPY (68.000 VND) đến 1800 JPY (306.000 VND).

Những món ăn này không chỉ là tinh hoa ẩm thực của Kumamoto mà còn là những món ăn phổ biến tại nhiều tỉnh thành khác của Nhật Bản. Du lịch Nhật Bản, bạn sẽ dễ dàng tìm thấy và thưởng thức những món ăn độc đáo này. Hy vọng qua bài viết, bạn sẽ có thêm kiến thức về ẩm thực Nhật Bản và có những trải nghiệm ẩm thực thú vị hơn khi đến du lịch đất nước hoa anh đào.

Tác giả: Nguyễn Phương Thảo

Tham gia chương trình Chúng tôi Go Global, hành trình khám phá thế giới, kết nối văn hóa và tạo nên những kỷ niệm khó quên.