Miếu Lãi Lèn không chỉ là nơi lưu giữ Di sản văn hóa phi vật thể, mà còn mang giá trị lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng tâm linh từ thời đại Hùng Vương. Hãy cùng khám phá ngôi miếu độc đáo này!

Phú Thọ – vùng đất linh thiêng, nơi lưu giữ những giá trị văn hóa tín ngưỡng lâu đời. Đền Hùng uy nghi, những lễ hội truyền thống độc đáo và những đình, miếu cổ trầm mặc là minh chứng cho sự rực rỡ của di sản văn hóa dân tộc. Đặc biệt, điệu Hát Xoan Phú Thọ vang vọng, góp phần tô điểm cho bức tranh văn hóa vùng trung du miền núi Bắc bộ. Cùng chúng tôi ghé thăm miếu Lãi Lèn và hòa mình vào âm hưởng trữ tình của điệu Hát Xoan, lắng nghe tiếng lòng người Việt.

Miếu Lãi Lèn ở đâu?

Miếu Lãi Lèn, một ngôi miếu cổ kính tọa lạc trên vùng đất rộng lớn thuộc làng Phù Đức, xã Kim Đức, huyện Phù Ninh (nay thuộc thành phố Việt Trì, Phú Thọ). Nơi đây được người dân địa phương quen gọi là miếu Lèn, một cái tên thân thuộc gắn liền với điệu hát Xoan truyền thống. Từ miếu, du khách có thể phóng tầm mắt ra những cánh đồng lúa chín vàng óng và những ngôi làng thanh bình của xã Kim Đức.

Miếu cổ Phú Thọ, nơi lưu giữ nét đẹp truyền thống của hát Xoan. @bienphong.com

Nằm ẩn mình trong truyền thuyết của làng quê, miếu cổ Lãi Lèn – nơi khởi nguồn của làn điệu hát Xoan Phú Thọ, vẫn giữ trọn vẹn hồn vía của nghệ thuật dân gian. Dấu ấn thời gian đã in hằn lên những nét xưa cũ, khiến ngôi miếu xuống cấp. Năm 2011, tỉnh Phú Thọ đã hồi sinh di sản, xây dựng lại miếu với diện tích gần 3.000m2, góp phần gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa độc đáo của vùng đất Tổ.

Truyền thuyết về miếu Lãi Lèn ở xã Kim Đức kể về một câu chuyện đẹp đẽ từ thời Hùng Vương. Khi Vua Hùng cùng các quan lại đi tìm đất xây dựng thành ở núi Nghĩa Lĩnh, đoàn người dừng chân tại vùng Kim Đức. Thấy những đứa trẻ chăn trâu, nhặt củi và vui chơi, Vua Hùng đã gọi chúng lại, dạy chúng hát và truyền dạy điệu hát đặc biệt. Để ghi nhớ công ơn của Vua Hùng, người dân xã Kim Đức đã lập miếu thờ, đặt tên là Lãi Lèn, trong đó “lèn” là từ chính trong điệu Hát Xoan cổ, một minh chứng cho sự lưu giữ văn hóa truyền thống của người dân nơi đây.

Thời điểm lý tưởng thăm miếu Lãi Lèn

Phú Thọ đẹp nhất vào mùa xuân, đặc biệt là tháng 3 âm lịch khi du khách đổ về hành hương Đền Hùng, thăm đất tổ. Ngoài Đền Hùng, Phú Thọ còn nhiều điểm du lịch hấp dẫn. Nếu muốn tránh đông đúc, bạn có thể đến Phú Thọ vào các thời điểm khác trong năm, nhưng đừng quên kiểm tra thời tiết trước chuyến đi.

Đi đến miếu Lãi Lèn như thế nào?

Miếu Lãi Lèn thu hút đông đảo du khách ghé thăm. @dulichphutho.gov

Điểm đặc sắc của miếu Lãi Lèn

Kiến trúc nổi bật

Miếu Lãi Lèn, với khoảng sân rộng 200m², là nơi diễn ra lễ hội và các hoạt động tín ngưỡng hàng năm. Kiến trúc độc đáo với tòa tiền tế 3 gian 2 dĩ, mái đao cong uyển chuyển, kết hợp đường cong của các gờ, nóc miếu được thiết kế hình đôi rồng hướng về mặt trời, tạo nên vẻ đẹp uy nghi, cổ kính.

Miếu Lãi Lèn mang kiến trúc truyền thống hình chữ Đinh, gồm tiền tế và hậu cung. Tiền tế gồm 5 gian, 2 dĩ, trải dài 18m x 7m. Các gian giữa cách nhau 3,2m, các gian cạnh cách nhau 2,6m và các gian dĩ cách nhau 1,6m.

Ghé thăm Phú Thọ, hòa mình vào điệu hát Xoan – nét đẹp văn hóa truyền thống. @quochoi.vn

Tiền tế miếu Lãi Lèn mang kiến trúc truyền thống, với bộ khung xương vững chãi. Các bộ và hoa văn cốn được chạm khắc tinh xảo hình ảnh tứ linh long lân quy phụng, thể hiện nét đẹp văn hóa tín ngưỡng. Miếu Lãi Lèn Phú Thọ theo kiểu mái cổ vùng đồng bằng Bắc Bộ, gồm 4 hàng chân cột với 3 loại: cột cái, cột quân, cột hiên. Tổng cộng 48 cột gỗ lim chắc chắn, tạo nên vẻ đẹp cổ kính và uy nghi cho miếu.

Miếu Lãi Lèn thu hút đông đảo du khách và người dân.

Miếu Lãi Lèn, với quy mô khiêm tốn khoảng 10m x 6m, gồm 3 gian và 1 dĩ, được chạm khắc tinh xảo với hoa văn hổ phù. Ngôi miếu được xây dựng hoàn toàn bằng gỗ lim và táu mật, các cột, xà ngang và xà dọc được đục đẽo ăn khớp, kết nối bằng mộng, mẹo, không cần đến bất kỳ kim loại nào. Cách thức xây dựng độc đáo này cho phép việc trùng tu dễ dàng, thay thế các bộ phận mà vẫn đảm bảo kết cấu vững chắc của miếu.

Miếu Lãi Lèn, từ lâu đã thờ Tam vị Thánh Vương – Viễn Sơn Đại Vương, Ất Sơn Đại Vương, Áp Đạo Quân Đại Vương, ghi nhớ công ơn của họ. Không chỉ là nơi lưu giữ và phát triển làn điệu hát Xoan truyền thống, miếu còn là biểu tượng cho tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, một nét văn hóa đặc trưng của người Việt.

Miếu Lãi Lèn, tọa lạc tại Phú Thọ, là nơi thờ tự vị tướng tài ba Lãi Lèn, người có công lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông. Miếu là điểm du lịch lịch sử văn hóa thu hút đông đảo du khách. @Sưu tầm

Hát Xoan – Di sản văn hóa

Giữ gìn hồn quê hương, người dân xã Phù Đức gìn giữ và truyền tụng điệu hát Xoan Phú Thọ, nối kết truyền thuyết xưa với hiện tại, tạo nên nét văn hóa đặc sắc của vùng đất này.

Hát Xoan – di sản văn hóa phi vật thể cần được gìn giữ và phát huy!
@dulichphutho.gov

Ngày 24/11/2011, UNESCO công nhận Hát Xoan Phú Thọ là Di sản Văn hóa Phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại. Kể từ đó, tỉnh Phú Thọ triển khai nhiều chính sách bảo tồn và phát huy giá trị di sản này. Người dân xã Phù Đức thường xuyên tổ chức các hoạt động thực hành, truyền dạy và trình diễn Hát Xoan, giới thiệu và quảng bá di sản đến du khách trong và ngoài nước. Song song với việc tổ chức lễ hội tại địa phương, các hoạt động văn hóa dân gian được tổ chức thường niên đã góp phần biến miếu Lãi Lèn thành điểm đến hấp dẫn về văn hóa cội nguồn tại Phú Thọ.

Xem thêm: