Ninh Bình, tuyệt cảnh nhân gian khiến bao trái tim lữ khách say đắm, cũng khiến tôi lưu luyến chẳng muốn rời. Bài viết này sẽ dẫn bạn khám phá Ninh Bình vào hạ và đông, hai mùa với vẻ đẹp khác biệt, đầy mê hoặc.

Ninh Bình, với vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ và thơ mộng, đã để lại ấn tượng khó phai trong lòng tôi. Lần đầu tiên đặt chân đến vùng đất này vào mùa đông năm 2019, tôi đã bị thu hút bởi vẻ đẹp kỳ ảo của Tràng An với những tảng thạch nhũ lung linh và sự cổ kính của Hoa Lư. Tuy nhiên, chuyến đi ngắn ngủi khiến tôi tiếc nuối bởi chưa khám phá hết vẻ đẹp của kinh đô xưa. Vào mùa hè năm 2022, tôi quyết định quay trở lại Ninh Bình để tìm hiểu thêm về mảnh đất này. Bài viết này sẽ chia sẻ những trải nghiệm của tôi về hai mùa khác biệt ở Ninh Bình, giúp bạn hình dung rõ nét hơn về vẻ đẹp đa dạng của vùng đất này.

Hoa Lư, cố đô Việt Nam, là điểm đến không thể bỏ lỡ khi du lịch Ninh Bình.

Ninh Bình mùa đông đẹp đến nao lòng!

Lúc 7 giờ sáng, cái lạnh buốt của Hà Nội len lỏi vào xe, khiến chúng tôi phải co ro. Nhưng không khí trên xe lại ấm áp bởi tiếng cười nói rộn rã và những lời giới thiệu đầy mê hoặc của anh hướng dẫn viên về Ninh Bình. Cố đô cổ kính ẩn mình giữa làng mạc yên bình, hay Tràng An – danh thắng nổi tiếng gần xa, tất cả đều khiến chúng tôi háo hức, đứng ngồi không yên chờ đến lúc được khám phá non nước Ninh Bình.

Lời kể say sưa của anh hướng dẫn viên về cố đô đã thôi thúc bọn mình lên đường khám phá, lòng tràn đầy háo hức.

Tràng An như một giấc mơ trưa

Sau hành trình 100km, đoàn đến khu du lịch Tràng An, điểm dừng chân đầu tiên. Khí hậu Ninh Bình trái ngược hẳn với cái lạnh Hà Nội, chào đón chúng tôi bằng bầu không khí mát mẻ dễ chịu. Bước xuống xe, khung cảnh tấp nập du khách khiến chúng tôi choáng ngợp. Với giá vé 250.000 VND/người, chúng tôi hòa mình vào dòng người xuống thuyền, những chiếc thuyền màu xanh đang chờ đợi trên dòng Sào Khê. Ngay tại bến thuyền, tiếng cười nói rộn ràng của du khách và người lái thuyền như xua tan cái tĩnh lặng của Tràng An, tạo nên một không khí náo nhiệt đầy sức sống.

Lướt thuyền qua những hang động là một trải nghiệm đầy mê hoặc.

Có thể bạn chưa biết?

Tràng An, được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới năm 2014, là khu du lịch sinh thái nổi tiếng với ba khu vực liền kề: Di tích Cố Đô Hoa Lư, Khu danh thắng Tràng An – Tam Cốc – Bích Động và Rừng nguyên sinh Đặc dụng Hoa Lư. Nằm giữa khung cảnh hùng vĩ của núi đá vôi và hệ sinh thái phong phú, Tràng An từng là thành Nam bảo vệ kinh đô Hoa Lư từ thế kỷ X dưới thời vua Đinh Tiên Hoàng.

Nước trong veo soi đáy, ánh nắng xuyên qua tán rừng, hòa quyện vào thung lũng.

Chuyến hành trình bằng thuyền đưa chúng tôi qua 9 hang động và 3 địa điểm tâm linh trên tuyến 1, trải dài 3 tiếng đồng hồ. Từ bến thuyền trung tâm, con thuyền lướt nhẹ trên mặt nước trong vắt, đưa đoàn chúng tôi đến đền Trình, hang Địa Linh, hang Tối, hang Sáng, hang Nấu Rượu,… Mỗi hang động ẩn chứa những câu chuyện hấp dẫn. Giữa những lời kể của cô lái thuyền, tôi nhớ nhất câu chuyện về hang Ba Giọt. Truyền thuyết kể rằng, ai đón được ba giọt nước từ nhũ đá nhỏ trong hang sẽ gặp may mắn và hạnh phúc. Tràn đầy hy vọng, chúng tôi háo hức dang rộng lòng bàn tay, nhưng tiếc thay, tôi chỉ hứng được một giọt.

Ánh nắng ban mai rọi xuống Tràng An, nhuộm vàng khung cảnh nên thơ, biến nơi đây thành viên ngọc sáng lấp lánh giữa đất trời.

Sau khi băng qua các hang động và đền Trần, thuyền cập bến Phủ Khống, nơi thờ các vị quan triều Đinh. Hãy dừng chân tại đây, thắp một nén nhang để tưởng nhớ công lao của bậc tiền nhân, lắng nghe những câu chuyện lịch sử đầy giá trị. Bên cạnh Phủ Khống là chùa Báo Hiếu, luôn nghi ngút khói hương. Tiếp tục hành trình, đoàn thăm hang Khống, hang Trần và hang Quy Hậu trước khi kết thúc chuyến tham quan.

Một góc đền Trần an yên.

Chúng tôi đã phải vất vả leo lên đền Trần.

Cố đô ẩn mình giữa núi non hùng vĩ.

Ninh Bình ẩn chứa viên ngọc lịch sử – Cố đô Hoa Lư, nơi ghi dấu ấn 3 triều đại Đinh, Tiền Lê và Lý. Với vé tham quan chỉ 20.000 đồng, bạn có thể khám phá 300 ha di tích, chiêm ngưỡng hệ thống kiến trúc thờ tự, tường thành, hoàng thành độc đáo, tái hiện hào quang của một thời vàng son.

Cổng cổ kính rêu phong, dấu ấn thời gian của Hoa Lư.

Khu di tích Cố đô Hoa Lư là nơi bạn có thể viếng thăm đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng và vua Lê Đại Hành, hai ngôi đền cách nhau khoảng 500m, thuận tiện cho việc đi bộ tham quan. Đền vua Đinh mang kiến trúc độc đáo với các hạng mục như Bắc môn, nghi môn ngoại, nghi môn nội, sân rồng, tiền đường, thiêu hương, hậu cung, nhà bia, sân vườn… Hoa văn trên tường và mái ngói được chạm khắc tinh xảo với hình rồng, mây, hoa lá, khiến tôi như lạc vào dòng thời gian, cảm nhận sự tài hoa của các nghệ nhân xưa khi họ tỉ mỉ khắc họa từng đường nét để bày tỏ lòng biết ơn với vị thiên vương.

Đền vua Đinh Tiên Hoàng: Nơi vạn vật tốt tươi theo dòng thời gian.

Nằm không xa đền vua Đinh là đền thờ vua Lê Đại Hành. Dù quy mô nhỏ hơn đền vua Đinh, đền Lê Đại Hành vẫn giữ trọn vẹn kiến trúc truyền thống với ba tòa nhà chính: Bái đường, Thiêu hương và Chính cung. Nơi đây còn ẩn chứa di chỉ nền cung điện cũ cùng những hiện vật gốm sứ cổ, hiện đang được trưng bày tại phòng bảo tàng phía trái khu đền.

Đền thờ vua Lê Đại Hành uy nghi, rợp bóng cây xanh mát.

Hai cột trụ uy nghi trấn giữ trước đền vua.

Ninh Bình mùa hè khác lạ

Lần thứ hai trở lại Ninh Bình, tôi lại được nếm trải một cảm xúc khó tả. Từ thủ đô, theo chỉ dẫn của Google Map, tôi men theo con đường đê yên bình của ngoại thành Hà Nội để xuống Ninh Bình vào một ngày đầy nắng tháng 6. Nắng miền Bắc tháng 6, cháy da cháy thịt, khiến tôi thực sự choáng ngợp. Suốt 100km, hơi nóng tỏa ra từ mặt đường như muốn làm chảy cả bánh xe máy, xung quanh lại chẳng có nhiều cây xanh che mát. Lúc ấy, tôi chỉ ước được chạy thật nhanh về homestay để trốn cái nắng khó chịu này. Sau khoảng 4 giờ đồng hồ, tôi cũng đã đến được chiếc homestay đặt giá siêu hời trên chúng tôi a. Nghỉ trưa và chờ nắng dịu đi, tôi bắt đầu hành trình khám phá Ninh Bình trong 24 tiếng, với một loạt các địa điểm cũ lẫn mới.

Ninh Bình rực rỡ dưới nắng hạ.

Động Am Tiên: Bồng lai tiên cảnh hiện hữu

Cách thành phố khoảng 10km, Động Am Tiên ẩn mình trong khung cảnh thơ mộng, hữu tình. Sau khi mua vé vào cổng (20.000 VND/người, chưa bao gồm giữ xe), du khách sẽ đi qua đường hầm dài để khám phá. Nơi đây là một thung lũng yên bình với hồ nước trong xanh, được bao bọc bởi vách đá cheo leo và cây cối. Tương truyền, Động Am Tiên từng là pháp trường thời Đinh, nơi trừng trị những kẻ có tội.

Chùa Am Tiên, nơi thờ Phật và hoàng hậu Dương Vân Nga, đã khiến tôi choáng ngợp bởi vẻ uy nghiêm. Ngôi chùa nhỏ nằm giữa vách đá dựng đứng, toát lên vẻ đẹp huyền bí, như đưa tôi lạc vào chốn thần tiên. Từ sân chùa, tôi ngắm nhìn màu xanh hút mắt của cây cối bao phủ núi đá vôi, lòng bỗng chốc an nhiên, thanh tịnh.

Ao Giải thơ mộng với thảm thực vật xanh mát, điểm xuyết là hình ảnh những chú dê núi Ninh Bình leo trèo tài tình, mang đến khung cảnh nên thơ, hùng vĩ.

Men theo con đường bê tông quanh Ao Giải, tôi đến “tuyệt tình cốc”. Cổng thành kiên cố như trong phim cổ trang, ẩn mình giữa núi đá, chào đón tôi. Từ lan can tường thành, khung cảnh tuyệt tình cốc hiện ra đẹp nao lòng.

Bức tường thành cổ ẩn giấu một chốn thần tiên.

Bức tường thành che khuất tầm nhìn, phía trước ẩn hiện những điều bí ẩn.

Vùng trũng phía sau bức tường thành, nơi ẩn chứa viên ngọc thật sự của Động Am Tiên, là nơi tôi yêu thích nhất.

Hang Múa vào mùa đẹp nhất

Hang Múa là điểm đến mới lạ của tôi, khác với Cố đô Hoa Lư, nơi tôi từng ghé thăm lần thứ hai. Truyền thuyết kể rằng, vua Trần Thái Tông thường đến đây để thưởng thức những màn múa hát của cung tần, từ đó Hang Múa được đặt tên như vậy. Nằm cách Tràng An khoảng 5km, bạn có thể gửi xe ở chân núi và mua vé vào cổng với giá 100.000VND/người.

Sen hồng rực rỡ, tô điểm góc trời thêm rạng rỡ.

Giữa khung cảnh núi non hùng vĩ, đầm sen ở Hang Múa như một bức tranh tuyệt đẹp, tỏa ngát hương sắc. Tháng 5 – 7, sắc sen rực rỡ phủ kín đầm lầy, tạo nên khung cảnh thơ mộng. Sáng sớm, khi ánh nắng ban mai len lỏi qua những bông sen hồng, bạn sẽ có những bức ảnh đẹp nhất mà không lo đông người hay nắng gắt.

Leo 500 bậc thang đá lên Hang Múa, bạn sẽ được thưởng thức vẻ đẹp ngoạn mục của Tam Cốc Bích Động và làng quê thanh bình. Nơi đây là thử thách cho đôi chân dẻo dai, nhưng bù lại là khung cảnh tuyệt đẹp từ trên cao, khiến mọi nỗ lực đều trở nên đáng giá.

Từ đỉnh Ngọa Long, tầm mắt bao quát cánh đồng lúa vàng trải dài bất tận ở Tam Cốc – Bích Động.

Leo lên Hang Múa, bạn sẽ chiêm ngưỡng hai đỉnh hùng vĩ. Ngọa Long hướng về Tam Cốc – Bích Động, còn đỉnh tháp bên phải hướng về làng mạc yên bình. Để tận hưởng trọn vẹn khung cảnh và tránh nắng nóng, hãy lên đường vào sáng sớm (6-7 giờ). Đừng quên mang theo nước uống để giữ sức nhé!

Hang Múa nổi tiếng với hình ảnh ngọn tháp độc đáo, điểm nhấn thu hút du khách trong mọi bức ảnh.

Tam Cốc – Bích Động: Nét đẹp dân dã Ninh Bình

Hành trình khám phá Tam Cốc – Bích Động, địa danh từng in đậm trong ký ức tuổi thơ, đã chính thức bắt đầu sau khi tôi mua vé ở bến thuyền (vé thắng cảnh: 120.000VND/người, vé đò: 150.000VND). Khác với sự nhộn nhịp của Tràng An, Tam Cốc – Bích Động toát lên vẻ bình dị, thanh bình. May mắn thay, tôi gặp được một bác lái đò vô cùng nhiệt tình. Dù đã ngoài tứ tuần, bác vẫn rất khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng. Suốt chuyến đi kéo dài khoảng 1 tiếng đồng hồ, bác hào hứng kể cho tôi nghe về lịch sử, văn hóa của mảnh đất này, đồng thời chia sẻ những khó khăn của người lái đò khi phải đối mặt với mùa du lịch trầm lắng. Lời tâm sự của bác về việc phải chờ đợi hàng trăm hộ gia đình khác (thường mất 1-2 tuần) để được chở khách tham quan khiến tôi không khỏi xúc động. Mong rằng ngành du lịch sẽ phục hồi mạnh mẽ hơn nữa để những người như bác lái đò có cuộc sống tốt đẹp hơn.

Nét hiền hậu và nụ cười ấm áp của bác lái đò in đậm trong tâm trí tôi sau chuyến du ngoạn Tam Cốc – Bích Động.

Ánh nắng hè rực rỡ nhuộm vàng mặt nước, chiếc thuyền lướt nhẹ nhàng qua những cánh đồng lúa vàng óng, phảng phất hương thơm thoang thoảng. Núi đá vôi sừng sững bao quanh, trên vách đá cheo leo, đàn dê núi thong dong kiếm ăn, chim chóc nhộn nhịp làm tổ. Tam Cốc mang vẻ đẹp hài hòa giữa thiên nhiên và cuộc sống, người dân địa phương kéo lúa lên thuyền, lặn bắt cá dưới dòng nước trong xanh, tạo nên bức tranh thanh bình, thơ mộng.

Một trong số những hang động ấn tượng mà tôi đã khám phá trong tuyến du lịch Tam Cốc, bao gồm Hang Cả, Hang Hai và Hang Ba.

Ninh Bình đẹp say đắm, nắng vàng rực rỡ nhưng bác lái đò vẫn miệt mài chèo thuyền, say sưa kể về hòn Vọng Phu, đền Thái Vi… Những câu chuyện đầy mê hoặc ấy giúp tôi quên đi mệt nhọc. Sau một giờ rong ruổi, thuyền cập bến ở hàng nước cuối chặng. Tiếng cười giòn tan của các cô bán nước khiến không khí trưa hè thêm phần náo nhiệt.

Hai cô bán nước trò chuyện rôm rả dưới hang Ba.

Thời gian lưu trú ngắn ngủi khiến tôi phải tạm biệt bác lái đò và vội vã quay về homestay để chuẩn bị cho hành trình tiếp theo về Hà Nội. 24 giờ ngắn ngủi chưa đủ để khám phá hết vẻ đẹp của Ninh Bình, những địa danh như vườn quốc gia Cúc Phương, chùa Bái Đính, Thung Nham vẫn còn dang dở. Tuy nhiên, những trải nghiệm độc đáo như phượt xe máy dưới cái nắng 37 độ C và cuộc trò chuyện cởi mở với bác lái đò đã mang đến cho tôi những lăng kính đa sắc về mảnh đất này, khiến tôi lưu luyến khi phải ra đi.

Mình sẽ chọn đi vào mùa đông vì thời tiết dễ chịu hơn, nhưng bạn nên tham khảo dự báo thời tiết trước khi đi vì mùa đông có thể lạnh hơn. Hy vọng trong dịp thứ ba trở lại, mình sẽ đến Ninh Bình vào mùa xuân để khám phá hết vẻ đẹp tiềm ẩn của nơi này.