Tết Đoan Ngọ, ngoài ý nghĩa diệt trừ sâu bọ, còn ẩn chứa nhiều điều thú vị. Khám phá những điều bất ngờ về ngày tết truyền thống này cùng Traveloka!

Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Đoan Ngọ

Tết Đoan Ngọ, ngày 10 tháng 6 năm 2024 (mùng 5 tháng 5 âm lịch), là dịp lễ được tổ chức ở các nước Đông Á với nguồn gốc đa dạng. Tại Việt Nam, ngày lễ này gắn liền với truyền thuyết tết sâu bọ, một câu chuyện dân gian đầy màu sắc.

Năm ấy, mùa màng bội thu, niềm vui chưa kịp lan tỏa, loài sâu bọ bất ngờ xuất hiện, tàn phá mùa màng, khiến người dân rơi vào nỗi lo lắng. Trái cây, lương thực bị ăn trụi, hy vọng bội thu tan thành mây khói, nỗi lo về cuộc sống lại ập đến.

Bánh tro, món ăn truyền thống không thể thiếu trên mâm cúng Tết Đoan Ngọ.

Truyền thuyết kể rằng, một ông lão tên Đôi Truân đã dạy dân làng cách trừ sâu bọ bằng cách cúng bánh tro và trái cây vào mùng 5 tháng 5 âm lịch. Lời ông lão linh nghiệm, sâu bệnh biến mất, người dân vui mừng khôn xiết. Dù ông lão đã ra đi, họ vẫn giữ gìn nghi lễ cúng bái và đặt tên cho ngày này là Tết Đoan Ngọ (Đoan là bắt đầu, Ngọ là khoảng thời gian từ 11 giờ đến 1 giờ trưa). Ngày lễ này còn được gọi là Tết Đoan Dương hay Tết diệt sâu bọ, lưu truyền từ đời này sang đời khác, thể hiện lòng biết ơn của người dân đối với ông lão Đôi Truân.

Bí mật thú vị về Tết Đoan Ngọ

Bạn có biết những sự thật thú vị về Tết Đoan Dương, ngày lễ quốc dân này không? Hãy cùng khám phá những điều bất ngờ về ngày lễ độc đáo này!

Mâm cúng của mỗi vùng miền

Mỗi vùng miền mang nét văn hóa riêng, thể hiện rõ nét trong cách bày trí mâm cúng.

Miền Bắc

Miền Bắc lưu truyền quan niệm về những ký sinh trùng ẩn sâu trong bụng người, chỉ xuất hiện vào ngày mùng 5 âm lịch. Để giải nhiệt và diệt trừ chúng, người ta thường cúng rượu nếp, cơm rượu nếp cái hoa vàng/cẩm và bánh tro.

Miền Trung

Mâm cỗ miền Trung mang nét đặc trưng riêng, kế thừa từ miền Bắc nhưng thêm nhiều món độc đáo. Bên cạnh việc trừ sâu bọ, người miền Trung còn tận dụng dịp cúng để thanh nhiệt bằng món thịt vịt cùng cơm rượu và chè kê, tạo nên hương vị đặc biệt cho ngày lễ.

Cơm rượu, món ăn truyền thống không thể thiếu trên mâm cúng Tết Đoan Ngọ, mang ý nghĩa cầu may mắn, sức khỏe cho cả năm.

Miền Nam

Mâm cỗ miền Bắc nồng nàn hương men rượu, miền Trung đậm đà vị mặn của thịt, còn miền Nam lại ngọt ngào bởi hương vị bánh, chè. Ngày cúng, bàn thờ rực rỡ sắc màu với cơm rượu thơm nồng, bánh ú Bá Trạng gói bằng lá đa dạng, và chén chè trôi nước thanh mát.

Ý nghĩa thật của Tết Đoan Ngọ

Ngày nay, tết Đoan Ngọ không chỉ là dịp xua đuổi sâu bọ phá hoại mùa màng như xưa, mà còn là ngày hội ngộ của cả gia đình. Trong nhịp sống hiện đại, mọi người thường bận rộn với công việc và cuộc sống riêng. Tết Đoan Ngọ như một lời nhắc nhở về giá trị sum vầy, là cơ hội để bố mẹ tạm gác lại công việc, những người con xa nhà trở về bên gia đình, cùng nhau tận hưởng bữa cơm ấm áp và nghỉ ngơi sau những tháng ngày vất vả.

Tết Đoan Ngọ, ngày tiễn biệt mùa xuân, chào đón mùa hạ, mang ý nghĩa cầu an, trừ tà, cầu may mắn và sức khỏe cho cả năm.

Tục lệ ngày Tết Đoan Ngọ

Ngày tết diệt sâu bọ, người ta thực hiện nhiều tục lệ độc đáo, vừa diệt trừ sâu bọ, vừa cầu mong sức khỏe dồi dào cả năm. Từ tục chiết sâu bọ đến nhuộm móng chân – móng tay, mỗi tục lệ đều mang ý nghĩa riêng, thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống.

Tết diệt sâu bọ: Hoạt động sôi nổi

Ngày Tết diệt sâu bọ là dịp để bạn hòa mình vào không khí lễ hội với nhiều hoạt động thú vị. Hãy tham gia:

Khảo cây giờ Ngọ

Lúc 12 giờ trưa, nghi lễ khảo cây diễn ra với hai người. Một người trèo lên cây, hóa thân thành cây, người kia cầm dao gõ vào gốc và đặt câu hỏi, như thể giao tiếp với cây. Nghi thức này nhằm xua đuổi sâu bọ, bảo vệ mùa màng. Những cây được chọn thường là cây ăn trái chưa trưởng thành hoặc đang bị sâu bệnh.

Hái lá thuốc

Hái lá thuốc là nghi lễ truyền thống của người miền núi và dân làng, thường diễn ra vào giờ Ngọ (12 giờ trưa). Lá cây hái vào mùng 5, lúc 12 giờ trưa được xem là thần dược, có khả năng chữa trị các vấn đề về da và cải thiện hệ tiêu hóa.

Tắm lá mùi

Cây mùi, món rau quen thuộc thường được dùng để trang trí món ăn, nhưng đến mùng 5 tháng 5, nó lại trở thành một vị thuốc đặc biệt. Truyền thống dân gian tin rằng, tắm bằng nước lá mùi ngày này sẽ mang lại cảm giác thư thái, dễ chịu.

Du lịch Đoan Ngọ: Đi đâu vui?

Tết Đoan Ngọ, hãy cùng gia đình du lịch đến những địa điểm thú vị, tạo nên kỷ niệm đáng nhớ cho cả nhà.

Bến Tre

Bến Tre thanh bình, thơ mộng từ trên cao, khung cảnh hữu tình, say đắm lòng người.

Trung Quốc

Bến Thượng Hải rực rỡ sắc màu ngày Tết Đoan Ngọ. @ShutterStock

Vé máy bay Sài Gòn Thương Hải