Là người chưa từng du lịch nước ngoài, tôi khá e ngại khi tự lái xe sang Campuchia. Nhưng đam mê du lịch đã thôi thúc tôi vượt qua nỗi sợ. Điểm đến đầu tiên là thủ đô Phnom Penh.

Ý tưởng sang Campuchia xem Sea Games nhen nhóm trong tôi ngay từ khi còn ở Hà Nội. Đại hội Thể thao Đông Nam Á 2021 náo nhiệt, tôi tra cứu về kỳ tiếp theo năm 2023, được tổ chức ở Campuchia. “Hay là phượt sang đó luôn nhỉ?” – suy nghĩ chợt lóe lên. Chưa từng du lịch nước ngoài, tự lái xe sang biên giới khiến tôi e ngại. Nhưng đam mê xê dịch thôi thúc, sợ gì! Chỉ sau một tháng định cư ở Sài Gòn, tôi đã đặt chân đến xứ sở Angkor, hành trình chỉ vỏn vẹn một ngày chuẩn bị.

Những dặm đường đầu tiên

Lái xe sang Campuchia khá đơn giản. Bạn chỉ cần chuẩn bị một chiếc xe máy chính chủ, hộ chiếu, sim Metfone và một ít USD. Sau khi hoàn thành thủ tục xuất cảnh tại cửa khẩu Mộc Bài (Tây Ninh) và băng qua khoảng 70km quốc lộ 22, bạn sẽ đến thành phố Bavet. Nơi đây nổi tiếng với những casino do Trung Quốc đầu tư, thu hút du khách bằng sự hào nhoáng và sầm uất. Tuy nhiên, những con đường đầy sức hút ấy không làm tôi nao lòng, thể thao mới là niềm đam mê của tôi. Bạn có thể dễ dàng đổi tiền riel hay mua sim Campuchia ở Bavet, nhưng kinh nghiệm của tôi là nên thực hiện những việc này trước ở Sài Gòn để có tỷ giá tốt hơn. Tiền riel có thể thanh toán bằng USD, với tỷ giá quy ước 1 USD = 4000 riel.

Cầu Neak Luong: Nơi bạn đã đi được nửa chặng đường đến Phnom Penh!

Sau khi đi khoảng 170km trên Quốc lộ 1, bạn sẽ đến thủ đô Phnom Penh. Đường xá ở đây đẹp và thuận lợi, với tốc độ tối đa cho phép lên đến 90km/h. Tuy nhiên, hãy cẩn trọng khi đi qua các khu vực đông dân cư, vì biển báo hạn chế tốc độ xuống 40km/h. Hãy tuân thủ luật giao thông để đảm bảo an toàn và tránh những phiền toái không đáng có khi du lịch nước ngoài.

Phnom Penh

Biển quảng cáo cỡ lớn là nét đặc trưng riêng biệt của đô thị Campuchia, tạo nên một khung cảnh độc đáo và thu hút du khách.

Sau gần 4 tiếng rong ruổi, cuối cùng tôi cũng đặt chân đến Nam Vang. Cây cầu Chba Om Pau, hay cầu Sài Gòn theo cách gọi thân thuộc của người Việt, dẫn lối vào trung tâm thành phố. Nơi đây, dòng người tấp nập, nhộn nhịp, mang một nét đặc trưng riêng. Tôi rẽ phải, tìm đến khu xóm Chùa, nơi tập trung đông đảo kiều bào. Tiếng cười nói rôm rả, ấm áp như lời chào hỏi thân thương.

Họ là những người Việt Nam lặn lội sang đây kiếm kế sinh nhai, mang theo bao ước mơ và hi vọng. Có người thành công, mua nhà, cuộc sống ổn định. Cũng có người chật vật, chỉ đủ chi phí sinh hoạt. Bên này, công nhân được trả lương cao hơn Việt Nam, nên không ít người từ Đồng Tháp, Sóc Trăng, thậm chí Sài Gòn, đã gắn bó với đất nước này hàng chục năm.

Thời điểm này, SEA Games đang diễn ra, không khí náo nhiệt, sôi động hơn bao giờ hết. Cả quán café chìm trong không khí sôi nổi, mọi người cùng bàn luận về thể thao. Không ít người bỏ công việc, chạy xe hơn 1 tiếng để đến sân vận động Visakha cổ vũ cho đội tuyển U22 Việt Nam. Nhưng sân nhỏ, chỉ hơn 5000 chỗ ngồi, dù miễn phí vẫn bị phe vé “ôm” hết. Trận mở màn với Lào, vé được hét giá 10 USD, trận gặp Singapore lên đến 18 USD. Cung không đủ cầu, nhiều người có vé nhưng vẫn không thể vào sân xem đội nhà thi đấu.

Wat Phnom, điểm mốc 0 của hệ thống quốc lộ Campuchia.

Kiến trúc mái nhiều tầng độc đáo của những ngôi chùa Nam Tông, mang đậm dấu ấn văn hóa Phật giáo.

Rời xa xóm Chùa, hành trình khám phá Phnom Penh của tôi tiếp tục. Thành phố đang vươn mình trở thành một trung tâm phát triển của khu vực, với những tòa cao ốc chọc trời do các nhà đầu tư Trung Quốc tài trợ. Những Nagaworld, Morgan Tower, Coconut Park… hiện lên như biểu tượng cho sự trỗi dậy của người Khmer.

Tôi men theo đại lộ Preah Norodom, chiêm ngưỡng những công trình biểu tượng của Phnom Penh. Tượng đài Độc lập cao 20m, hoàn thành năm 1958, là minh chứng cho chiến thắng của người Cao Miên trước thực dân Pháp. Nằm trên đỉnh ngọn đồi cao nhất thành phố, Wat Phnom với chiếc đồng hồ khổng lồ cùng ngôi đền uy nghiêm thu hút mọi ánh nhìn. Tên gọi Phnom Penh bắt nguồn từ “Phnom” (núi) và “Penh”, là tên gọi của Daun Penh, người phụ nữ giàu có đã quyên tiền xây dựng ngôi đền trên ngọn đồi này vào thế kỷ XIV.

Nagaworld, biểu tượng của Phnom Penh, vươn mình giữa những tòa nhà cao chọc trời, như một vị thần canh giữ thành phố.

Phnom Penh khoác lên mình diện mạo mới với những tòa nhà chọc trời mọc lên như nấm sau mưa.

Phnom Penh, được quy hoạch bài bản bởi người Pháp, mang dáng vẻ của một bàn cờ khổng lồ với con đường vành đai bao quanh, hàng nghìn con phố được đánh số ngang dọc. Trung tâm thành phố là những đại lộ rộng lớn 8 làn xe, nhưng khi bước vào các quận xung quanh, bạn sẽ bắt gặp những khu phố đậm chất Á Đông, với những ngôi nhà 3 tầng cổ kính mang hơi thở của Châu Đốc, Sóc Trăng hay quận 5 Sài Gòn. Sau chiến tranh biên giới 1979, nhiều người Hoa từ Chợ Lớn tìm đến Nam Vang, mang theo bản năng kinh doanh nhạy bén, họ dần khẳng định vị thế của mình trong các tiệm vàng, quán ăn, cửa hiệu… Dừng đèn đỏ, bạn sẽ thấy mình như đang lạc vào Sài Gòn khi nhìn những hình ảnh quen thuộc, những con phố tấp nập, thật dễ khiến người ta nhớ về quê hương.

Những ngôi nhà được xây dựng từ giữa thế kỷ XX, mang dấu ấn kiến trúc độc đáo của thời đại.

Chờ đèn đỏ ở Phnom Penh là một thử thách với sự kiên nhẫn. Nắng nóng gần 40 độ, đèn giao thông lại không hiển thị thời gian chờ, khiến du khách phải ước chừng từng giây, ít nhất 2 phút tại mỗi ngã tư.

Phnom Penh chào đón du khách với giá cả phải chăng, chỉ từ 5-10 USD là bạn có thể sở hữu một phòng trọ đầy đủ tiện nghi. Người dân địa phương được tiếp cận tiếng Anh từ nhỏ, giúp bạn dễ dàng giao tiếp và mặc cả. Nếu bạn thích không khí nhộn nhịp, khu vực Chợ đêm gần trung tâm là lựa chọn lý tưởng, tuy nhiên giá cả sẽ cao hơn. Để thuận tiện di chuyển đến sân vận động, mình chọn một hostel gần sân Olympic, chỉ mất 5 phút đi bộ với mức giá rẻ hơn 2/3. Biết mình sang để viết ký sự về Sea Games, bà chủ nhà nhiệt tình chia sẻ rằng việc kiếm vé vào sân ngay cả với người bản địa rất khó, khuyên mình thử ra quảng trường trung tâm gần Nagaworld xem đá bóng trên màn hình LED. Nghe lời bà cô, mình hào hứng hòa mình vào không khí náo nhiệt, cổ vũ cho chủ nhà Campuchia thi đấu.

Gần Khu tổ hợp thể thao Olympics, khu vực nhộn nhịp với sân vận động, nhà thi đấu, trung tâm thương mại, bến xe và chợ truyền thống.

Trung tâm thương mại Olympic như một Singapore thu nhỏ, khiến bạn phải nhìn kỹ mới nhận ra mình đang ở đâu.

Đêm Phnom Penh

Bước ra khỏi nhà nghỉ, bụng đói cồn cào, tôi lững thững xuống phố tìm kiếm bữa tối. Con đường Pasteur một chiều, quen thuộc như ở Sài Gòn, chợt thu hút tôi bởi một thúng xôi ngũ sắc đầy hấp dẫn. Tôi định hỏi giá nhưng anh bán hàng đã nhanh nhảu: “Hai ngàn!”, bằng tiếng Việt. Thấy tôi giao tiếp bằng ngôn ngữ cơ thể kiểu người Hoa, nhưng lại đi xe Yamaha, anh đoán ngay tôi là người Việt. Bởi ở đây, gần như mọi người chỉ đi xe Honda. Anh là người Đồng Tháp, đã sang Phnom Penh gần 20 năm. Xôi vò, xôi lá dứa, xôi đậu phộng, xôi đậu đen, xôi gấc tỏa hương thơm ngào ngạt trong nắng chiều. Anh buôn bán rất tốt, mỗi ngày đồ 20kg gạo nếp nhưng đến 6h chiều là hết veo. Tay thoăn thoắt đơm xôi, anh kể về những ngày tháng khó khăn khi đại dịch Covid-19 bùng phát, anh cùng dòng người hồi hương về Biên Hòa trong tâm trạng hoang mang. Về đến nơi tưởng như đã an toàn, nhưng người dân không quen ăn ngọt vào buổi chiều, mỗi ngày chỉ nấu 5kg gạo, nhiều hôm phải đổ bỏ đi. Năm 2022, biên giới mở cửa, anh lập tức trở lại Phnom Penh, mọi thứ lại ổn định. Vui mừng cho anh, tôi mua liền 2 nắm xôi, no căng bụng. Nếu bạn có dịp du lịch Phnom Penh, hãy ghé phố Pasteur ủng hộ anh nhé!

Anh bán xôi góc phố Pasteur

Phnom Penh rực rỡ sắc tím của Sea Games, từ những băng rôn treo khắp nơi đến sự hân hoan trên gương mặt người dân địa phương. Màu tím, sự kết hợp hài hòa của xanh và đỏ trên quốc kỳ Campuchia, như tô điểm thêm cho không khí náo nhiệt của đại hội thể thao khu vực. Hai chú thỏ linh vật Borey và Romduol, món quà lưu niệm được săn đón, đã “cháy hàng” ngay trước khi Sea Games khai mạc, bất chấp mức giá không hề rẻ so với thu nhập trung bình. Điều này cho thấy sự háo hức của người trẻ Campuchia khi lần đầu tiên được tổ chức Sea Games trên sân nhà.

Khám phá Campuchia bằng tuk tuk là trải nghiệm không thể bỏ qua. Những chiếc xe máy cải tiến với thùng chở khách phía sau, có thể chở tối đa 4 người, khá giống xe lam ở Việt Nam. Giá thành rất phải chăng, khoảng 2000 riel (~12000 đồng) cho 1 km, tương đương với Grab Bike. Tuk tuk có lợi thế chở được nhiều người, nên đi theo nhóm sẽ tiết kiệm hơn. Bạn có thể sử dụng ứng dụng PassApp để gọi xe, tương tự như các ứng dụng gọi xe thông thường, đảm bảo giá cả minh bạch.

Trải nghiệm cảm giác đi tuk tuk

Chú lái xe tâm sự, bao giờ cũng muốn nghỉ ngơi dăm bữa để cho mấy đứa nhỏ ở nhà đi xem Sea Games, nhưng mưu sinh gắt gao, đam mê đành gác lại. Mùa này khách du lịch từ các nước lân cận đến đông, nhất là những ngày diễn ra Sea Games, đứng trước cổng địa điểm thi đấu là không lo vắng khách. Chú bảo mỗi tháng kiếm được khoảng 250-400 USD, đủ để nuôi mấy cái miệng háu ăn ở nhà. Sea Games năm nay, chú kiếm được gấp đôi gấp ba ngày thường, vui mừng lắm. Dù vất vả, chú vẫn rất thân thiện, chuyện trò rôm rả từ cuộc bầu cử sắp tới ở Campuchia đến chuyện kết hôn sớm của các cô gái mới lớn. 30 ngàn đồng cho hơn 2km đường và cả một câu chuyện về văn hóa nước bạn, quả là một cái giá quá hời.

Bóng đá ở Đông Nam Á, đặc biệt là Campuchia, không chỉ là môn thể thao giải trí mà còn là dịp để mọi người tụ họp, nhâm nhi bia rượu và thưởng thức ẩm thực địa phương. Không khí sôi động, tiếng hò reo vang vọng khắp sân vận động, hòa quyện với mùi thơm lừng của các món ăn vặt, tạo nên một trải nghiệm độc đáo. Những chiếc bàn được xếp ngay ngắn, đủ chỗ cho cả nhóm bạn bè cùng thưởng thức bia, món ăn, và cổ vũ đội bóng yêu thích. Bia là thức uống phổ biến, với giá cả phải chăng, thường được bán kèm theo chương trình khuyến mãi hấp dẫn. Ngoài bia, thực khách còn được lựa chọn nhiều món ăn vặt độc đáo, như xiên que, xoài xanh, và đặc biệt là côn trùng nướng. Mặc dù trông hơi ghê, côn trùng nướng lại là món ăn giàu protein, được nhiều người dân địa phương ưa thích.

Không khí cuồng nhiệt lan tỏa khắp quảng trường, từ Campuchia đến Việt Nam, mọi ánh mắt đều đổ dồn về sân Olympic. Mỗi khi đội nhà có bóng, tiếng reo hò như muốn nổ tung. Nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang, những pha phản công của Indonesia quá sắc bén, khiến hàng thủ đội nhà như mắc kẹt trong bão tố. Một bàn, hai bàn rồi ba bàn, các cầu thủ Indonesia lạnh lùng “dập tắt” hy vọng của người hâm mộ. “Thôi thủng lưới rồi thì dô cái lấy tinh thần nào… Cheers!” – Anh bạn Khmer mới quen cười gượng, đưa lon bia ra cụng nhẹ với tôi.

Kết thúc trận đấu, Campuchia thất bại 1-3, dừng bước ở vòng bảng. Khán giả Phnom Penh, dù tiếc nuối, vẫn tự hào về tinh thần chiến đấu của thầy trò Keisuke Honda. Họ đã cống hiến hơn 200% khả năng, và sự ủng hộ của người hâm mộ được thể hiện rõ nét: hàng nghìn chiếc xe xếp hàng dài, chờ nhau từ từ, không tiếng còi, không tiếng ga, chỉ là sự kiên nhẫn và lòng tự hào.

Không khí bóng đá sôi động, cuồng nhiệt tại Quảng trường Trung tâm.

Mới 9 giờ tối, về nhà hơi sớm, tôi quyết định dạo bộ dọc đại lộ Sisowath Quay, hóng mát bên bờ sông Mekong. Hàng trăm chú chim bồ câu trắng muốt, nhẹ nhàng dạo bước, chờ du khách đến cho ăn. Khí hậu Phnom Penh có nét tương đồng với Sài Gòn, ban ngày nóng hơn chút nhưng đêm lại mát mẻ, đi bộ dọc sông mà thấy thư thả vô cùng. Nếu thích náo nhiệt, có thể ghé chợ đêm, nơi tập trung đông đúc du khách phương Tây. Cái gì có ở Bùi Viện, ở đây đều có, chỉ là quy mô nhỏ hơn. Sau một ngày dài, tôi chỉ muốn ngắm nhìn rồi về nghỉ ngơi, sáng mai còn dậy sớm lên đường đến Siem Reap.

Cung điện Hoàng gia Campuchia tỏa sáng lung linh trong đêm, một vẻ đẹp kiêu sa và huyền bí.

Bài viết “Chúng Tôi Go Global” của tác giả Nguyễn Quốc Đăng.